Þjóðviljinn - 29.11.1969, Blaðsíða 3

.T'-jÉ^^saaigtar-sa nöwön&«s? -3669 — MöEwœní®! — siba 3
Reynt að stöðva frásagnir sjónarvotta í My Lai
Höfuðsmanni í bandaríska hernum
borið á brýn að bafa myrt barn
Alþýðuvöld / aldarfjórBung
WASHINGTON 28/11 — Formaður herréttárins, sem fialla
á uVn mál William Calley liðsforingja gerði í dag ráðstaf-
anir til að stöðva lýsingar sjónarvotta á fjöldamorðunum
í My Lai á opinberum vettvangi. Hann mun fyrr í vikunni
hafa sent*öllum vitnum í málinu tilmæli um að skýra ekkj
frá neinu opinberlega.
Ástæðurnar, sem sasðarr eru ] höfuðsmanninn með eifiin aue-
um drepa vietnamsikt bam. Hann
segir, að ef ákæra eigi og dæma
bá Calley og Mitchell undirfor-
ingja, hljóti Medina höfuðsmað-
ur að vera sekur lífca, bótt ekki
væri nema af því að hafa gefið
þeim skipanir.
Pendleton kveðst bafa verið
í u.þ.b. 20 metra fiariægð frá
höfuðsmanninum þegar hann
myrti barnið. en það hafi verið
eitt sins liðs hjá fjölmörgum lík-
um. Hann segir, að sikömmu eft-
ir fjöldamorðin h«tfi tveir of-
furstar komið á vettvang oig átt.
langt samtal vdð höfuðsmanninn
skammt frá valköstunum.
Henderson ofursti, sem stjórn-
aði 11. sveit fótgönguliðsins, þeg-
ar atburðimir gierðust, hefur
skýrt frá því, að hann hafi
aSdrei tii My Lai koimið. Hann
sagðist reyndar haifa hitt flokk
Medina höfuðsimanns daginn eft-
ir fjöldamorðin, en ferð sín á
fund hans hefði ekiki staðið í
neinu samtoandi við þau.
Medina höfuðsmaður neitaði í
dag að segja af eða á uim, hvort
þessar fullyrðingar Penddptons
væru á rökum reistar.
Hvort sem svo er eða. ekki,
liggja að baki þessum ráðstöf-
unum, eru þær að bandarisk
blöð hafa birt lýsingair af atburð-
unum frá nýjum sjónarbornum
og er yfirmaður Calleys. Ernest
Medina, nú bendlaður við bá.
Hér er uim að ræða sögu, sem
höfð er eftir Richard Pendleton.
atvinnuleysingja, sem búsettur er
í Kaliforníu. Segist Pendleton
hafa verið í 11. sveit fótgöngu-
liðsins, sem Medina höfuðsmiað-
ur hafi stjórnað, en þessi deild
hafi verði staðsett skammt frá
My Lai, er fjöldamorðin áttu sér
stað. Segist Pendleton baf>a séð
verður áreiðanlega erfitt að
stöðva flaurn lýsinga sjónao-votta,
sem riðið heifur yfir, frá því
uppvist varð um atburðdna í My
Lai. Formaður herréttairins Reid
Kennedy yfirforingi hefur raun-
ar áður beðið vitni í mállimi að
láta ekkert uppi opinberlega,
edns og fyrr er frá skýrt, en í
dag kallaði hann á sinn fund
fulltrúa í málinu, og ræddu þeir,
hvaða ráðsitafatnir myndu heppi-
legastar til þess að, þagga ndður i
í sjónarvcnttum,.
\
Stund sannleikans
Týndust í
Himmalaya
KARTHMANDU 28/11 — Full-
vísit þykir nú, að fimm austur-
rískir fjalllgöngumenn og fylgd-
armaður þedrra hafi .borið bein-
in í Himalayafjöliium fyrr í món-
uðinum, en þeirra hefur verið
saknað frá því 9. nóvemiber. —
Þiann daig urðu þeiir viðiskila við
tvo félaga sína, sem skiluðu sér
bráitt aftur til bækisitöðvanna- —
Þeir höfðu imeð sér labb-rabb-
tæki, en ekkert hefur heyrzt til
þedirra í tæpar þrjár vikur. Ött-
azt er að skriða liafi fallið á bá,
eða að þeir hafi hrapað niður í
sprungu. Leitað hefur verið að
þedm allt frá því að saimibandið
rotfnaði, en"engin sipor haifa fund-
izt eftir þá. Fjallgöngumennim-
ir ætluðu sér að kiífa „hinn ó-
átgffflttff* Bhaulagiri-tind-
Eftirfarandi grein um múg-
morðin í Quang Ngai-héraði
í %Vietnam í marz í fyrra
birtist sem forsíðuleiðari í
danska blaðinu „Informati-
on“ á miðvikudiaginn. Hún
er örlítið stytt í þýðingu,
Af hverju á að ákæra — og
ef til vill dæma — liðsfor-
ingjann unga, Calley, fyrir múg-
morðin í My Lay í marz sl- ár?
Hefur hann gert sig sekau uffl
einstætt athæfi í Vietnam, —
gert eitthvað annan en hundruð
annarra bandarískra liðsforingja
hafa gert eða átt einhverja hlut-
deild í undanfarin þrjú.— fjög-
ur ár?
Er hann sekari en majóri.nin
bandarísld, sem mælti þessi
fleygu og hjartnæmu orð, eftir
36 klukkustunda baráttu við
smábæinn Ben Tre — tæpum
mánuði áður en múgmorðin í
My Lai áttu sér stað:
„Við urðum að jafna bæinn
við jörðu til þess að bjarga bon-
um“.
Þjóðnýting í
Suður-Jemen
AÞENU 27/11 — Erlendir bank-
ar, útgerðarfyrirtæki og trygg-
ingartfélög í Suður-Jemen verða
þjóðnýtt á næstunni, að því er
Ekýrt hefur verið frá í Aden.
2 ráðgjafar Van Thiu
njósnararN- Vietnam
SAIGON 28/11 — 43 menn og koniur, þar af 2 fyrrverandi
ráðgjafar Thieu forseta hafa verið ákærð fyrir njósnir
í þágu Þjóðfrelsishreyfinigarinnar og Norður-Vietnam,
12 þeitrra eru ákærðir fyrir
landráð, en við því liggur allt
aö því dauðairefsing í Suður-Vi-
etnam. Meðal þeirra er Vu Ng-
hoc Nha, fýrfum ráðgjatfi Thieu
forseta. Hann hetfur skýrt frá
því fyrir rétti, að hann sé for-
Unglingastarfsemi
Taflfélags Reykjavíkur
hefst laugairdaginin 29. nóv. kl. 2 í Félagsheimilinu.
Skákmeistari Taflfélags Reyikjavíkur, Bragi Kristj-
ánsson teflir fjölteffli.
Skákæfingar eru einnig fyrir unglingana á fimmtu-
dögum frá kl. 5-7.
Almennar skákæfingar eru á fimmtudöguin kl. 8-11.
Stjórnin.
maður í stórri hreyfingu njósn-
ara, sem starfi í þágu Norður-
Vietnam. Félagi 4 kcimimúnista-
flokki Norður-Vietnam • kveðsx
hann hafa verið frá 1949, og ár-
ið 1955 hatfi sér verið gert að
halda til Suður-Vietnams og
koma þar upp njósnarakeríi- —
Hann hefur greinilega staðið vel
í stöðu sinni, fyrst hann var
gerður að ráðgjafa forsetams.
Hann er 39 ára gamalll.
Huyn Van Trong var og sér-
legur ráðgjatfi forseta'ns, þar lil
hann var hnepptur í fangelsi í
julí s.l. grumaður um aðstoð við
Þjóðfrelsisifylkinguma, — Hamm
skýrði frá því við réttarihöldin,
að hann hefði látið henni í té
ýmsar leynilegar upplýsingar.
5 mianns eru ákærðir um að
hafa haft vitneskju um landráð,
án þess að tillkymna það lögregi-
unni, 8 fyrir einhvepja hlutdeild
f landráðuim, 17 fyrir aðgerðdr,
ea- skaðað gátu öryggi landsins
og aifgangurinn tfyrir minnihátt-
ar afbrot. Dóms er að vænta á
næstumni. Honum mun eíkki
unnt að áfrýja.
ÚTSALA ÚTSALA ÚTSALA UTSALA ÚTSALA ÚTSALA
<
n
<
cn
H
O
<
J
<
cn
H
> O
ÚTSALA ÚTSALA ÚTSALA ÚTSALA ÚTSALA ÚTSALA
G H un > r Komdð, ALLT Á MJÖG LÁGU VERÐI Karlmanns
> G H sikoðið, VÖRUSKEMMAN baraa
kaupið. Grettisgötu 2 og kvenskór
m > r ALLT Á AÐ SELJAST
Þessi majór þurfti hvorki að
sæta ákæru, dómi né refsingu-
Þvi að hann vissi, að það er ó-
sköp auðvelt að lifa eftir boð-
orðinu „Dauðir eru betri en
rauðir“- Það verður aðeins að
gæta þess að þeir sem eiga að
deyja fái ekki sjálfir að ráða
hvorn kostinn þeir velja.
Hvað gerðist í My Lai, annað
en það, sem gerðist í Ben Tre
og gerzt hefur í þúsundum ann-
arra bæja í Vietnam?
Svarið er: Ekkert. En >mú fyrst
eru augu heimsins að opnast
fyrir þvi, sem gerzt hefur og
er að gerast- Það er ekki auð-
ráðið, hvers vegna fólk er að
átta sig á þessu núna. Russel-
dómstóllinn sakfelldi Banda-
ríkjamenn fyrir fjölda hroða-
legra stríðsglæpa- Norður-Viet-
namar og Þjóðfrelsisfylkingin
hafa lagt fram myndir og sönn-
umargögn- Og bandaríski herinn
hefuir heldur ekki alltatf nemnt
að ómaka sig með þvi að drara
fjöður yfir það, sem'gerzt hefur,
eins og dæmi majórsins við Ben
Tre sýnir.
. Og svo allt í einu opnast augu
heimsins, án þess að hér sé um
að ræða nýja vitneskju, án þess
að þetta sé verri glæpur, en áður
hafa verið framdir. án þess að
þetta sé eithvað nýtt og annar-
legtl ■ .
En með afhjúpun múgmorðr
anna.í My-Lai hefur stund sann-.
leikans ru-nnið u>pp. Fólk um
.víða veröld hefur fyllzt viðbjóði
og skelfingu- Og meðan hver
sjónarvotturinn af öðrum leyisir
frá skjóðunni í sjónvarpinu í
Bandarí'kjunu'm. fer fólk sem
hingað til hefur staðið mót-
.mælahreyfingunm gegn stríðinu
fjarri allt í einu að vakna til
skilnings á því-
Calley liðsforingi er ekki söku-
dólgurinn. Ógæfa hans er
sú, að það skvldu vera atburð-
imdr i My Lai, sem drápu landa
hans úr. dróma-
Nixon pg hirð hans hefur gert
sér grein fyrir þvi, að þessi
stund sannleikans getur verið
afdrifarík fyrit' striðsreksturinn.
Hún gétur tætt sundur þamm vef
blekkinga og sjáilfsbieldtinga,
sem þeir hafa spunnið með hag-
leik- Það getur orðið til þess að
skikkanlegt fólk fari að efast um
að það sem Bandan'kjamenn séu
að berjast fjrrir í Vietnam sé
mönnium sæmandi- Jafnvel get-
ur sá grunur læðzt að einhverj-
um, að Bandaríkin séu alls ekki
siðmenntað réttarriki.
Það eina, sem þeir eiga úr-
kosta til að komast hjá sliku og
þvílíku, er auðvitað að „brjóta
málið til mergjar“ og „leiða þá
seku fyrir lög og dám“.
Það verður að ákæra Calley
til að hreinsa nafn Bandarikj-
anna. Það verður að dæma hann
til þess að hægt sé að sýkna
bandarískt samfélag og stn'ð
þess- Það er þess vegna, sem
örlaganornir hans eru grimmari
en majórsins- frá Ben Tre og
allra hinna.
Þess vegna á rétarvitund
manna nú að verða þáttur i
blekkingarvefnum.
Þegar öllu er á botninn hvolft
hðfur bandarískt samfélag ekki
fært neinar smávegis fórnir. En
auðvitað er það aðalatriðið, áð
hægt verði að halda stríðinu á-
fram.
Andtré Fontadne, utanríkis-
riitstjóri franskia blaðsins
„Le Monde“, biirti fyrr í mán-
uðinutm þrjár greinar í blaði
sínu unddr sanjneiginleigri fyr-
irsögn „Rauða stjarnan án
Rússa“ og sagði hann þar frá
kynnum sínum af þremur
hinna sósialistísku lýðvelda
Austur-Evrópu, Júgóslavíu.
Rúmeniu og Albaníu, sem
hafa öll farið hvert sína leið
í þróun sosíalismans og tekið
hvert sína sétrstöku afstöðu í
utanríkismálum, en hafa bað
öll sameiginlegt að hiítia ekki
forráðum Sovétríkjanna og
bafa öill átt í útistöðum við
þau. hvert með sínum hætti
þó. Þeir kaflar gtreinanna sem
um Albaníu fjalla eru athygl-
isverðastir, ekki sízt fyrir bá
sök að til skamms tíma hafa
borizt fáar fréttir af því sem
þar hefur gerzt. Fyrsta máls-
g.reinin þa>r sem vikið er að
Albaníu vekur þegar forvitni
manns. Áður hefur verið rætt
um það hvernig Júgóslavía
skiptist á sama hátt oe t.d.
ítalía í tvo heima, háþróaðan
og auðugan norðurMuta og
vanþróaðan og snauðan suð-
urMuta og síðan segir „I Alb-
aníu bafa orðin ríkidæmi oe
fátækt enga merkingu. enda
er Albania vafalaust bað sósí-
alistíska ríkið þar sem fram-
kvæmd hugsjónarinnar um
stéttlaust þjóðfélag er komin
lengst á veg“.
Fontadne feir ekki dult með
að það séu mikil viðbrigði
fyrir vestuirlandiabúa að koma
frá Júgóslavíu seín fái á si<*
æ vestrænna svipmót með ári
hverju yfir landiamærin til
Albaníu ,og kveðst skilja bá
ferðalanga frá vesturlöndum
sem eftir eíns eð!a tveggja sól-
4 arhringa dvöl í Albaníu felli
þann dóm að landsmenn séu
lítt öfundsverð'ir. „En hefðu
þeir getað skyggnzt örlítið ■
lengr>a“, bætir bann við.
„hefðu þeir lagt Þ®ð á sig að
kynnast því úr hvers konar
ástandi stjórnendur landsins
hrifu þessa þjóð sem fyrir
þrem áratugum var enn á al-
gera'mlðMdasti'gi, -befðu-.beir.
ef til vill fellt vægari dóm.
Það er annars sérlega eftir-
tektarvert að júgósi'avneskir
ráðamenn eru. þrátt fyrir all-
ar ásakanir nágrannanna í
suðri í þeirra garð fyirir end-
uirskoðunarstefnu, alfúsir til
að viðurkenna hve vel Albön-
um hefu.r orðið ágengt á efna-
hagssviðinu". segir Fontaine
og rekur síðan í stuttu máli
og meginatriðum þær stór-
felldu framfarir sem orðið
hatfa í Albaníu á þeim aldax-
fjóirðungi sem í dag er liðinn
siðan . atþýða landsins fékk
völdin i sínar hendur:
Atta ára skólaskyldia í landi
þar sem 85 af hundraði í-
búanna voru ólæsir og óskrif-
andi fyrir sitríð, meðalævin
tvöfölduð, jámbrautarkeríi
sem tengir saman allar helzjtu
bargimar, nær allir þjóðveg-
ir malbikaðir, sérhverium
m.anni tryggf brauð. vinna og
almannaþj ónusta, . fenin þuirk-
uð upp, mýraköldu útrýmt.
rafvæðingu landsins að verða
lokið heilum áratug áðúr en
gert var ráð fyrir í upphafi.
verksmiðjur sem stöðugt
fjölgar — þetta eru mikil af-
rek í landd sem fyrir innrás
ítala var fremur hluiti a£
Austurlöndum nær en Evr-
ópu. Margar hinna svonefndu
þróunaþjóða mega öfunda
Albana“. segir Fontaine. Og
það er fleira sem vekur efcki
siður athygli bans: „Einstafct
breinlæti í bor.gum og borp-
um, vel hirtur j arðargróður.
lífsfjörið sem skín úr augurn
æsk'ufólksdns sem oft eru fal-
in hin mikilvægustu störf,
konurnar sem gegna svo oft
ábyrgðarstöðium að bess em
engin dæmi í nokkru öðru
landi sem isi>amsk hefð hefur
mótað. og síðast en ekki sízt
Játleysi forystumannanna sesn
er það greánilega flestum hue-
stætt að vera ekki aðeins með
fólkinu, heldur einnig af fólk-
inu“. Þessi gagnyrta lýsing
hins franska blaðamanns á
þjóðlífi og nýliðinni sösu
Albana og dýrðaróður af bví
tagi sem orðið er næsta fá-
títt að sunginn sé um nokk-
uirt land og bann er bví eft-
irtektarverðairi sem enginn
kunnugur myndi láta sér til
hugar koma að höfundur
hans færí að hampa yfirburð-
um sósíalismans að ástæðu-
lausu. Fontaine leynir bví
heldur ekki að umsköpun hlns
albanska þjóðfélaigs hafi kost-
að mikl'ar fórnir og að Albana
skorti margt það sem talið er
til nauðsynja í neyzluþjóðfé-
lögunum.
Greinar hans bera þvi glöggt
vitni að sjálfur telur hann
að hinn mi-kli ávinningur
réttlæti fullkomlpga fómirrnar
og grein.arflokknum lýkur
bann með þessum orðum:
„Albanar eru aðeins- tvær
mrljónir talsins, en beir vita
að þeiir baf'a að bakhjarli hinn
mikla kínversk,a manngrúa og
alla þá sem frá Vietnam ura.
Austurlönd nær eða þá Lat-
ínuhverfið í París til róm-
önsku Ameríku vefen.gja með
orðum eða vopnum drottin-
vald peninganna. Albanskur
menntamaður sem við sögðum
að fyrr eða siðar myndi sú
hætta vofa einnig *yfir Albön-
um að þeir létu freistast af ó-
lyfjunum og unaðssemdum
neyzluþjóðfélagsins. svaraði
því til að án hugsjónar væri
lífið einskis virði. Slikt svar
af vöram fylgismanrts spgu-
legrar efnishyggju kann að
vekja undirun, en þiað var frá
hjartanu komið“. — ás.
Iðjuþjálfí
Ið'juiþjálfi ósikast til starfa á Geðdeild Borgarspítal-
ans. Til greina kæmi kona með handíðamenntun
eða kennarápróf í handavinnu.
Upplýsingar gefur yfírlæknir deildarinnar.
Reykjavík, 28/11 1969.
SjúkraJiúsnefnd Reykjavíkur.
Laus staða
Staða fulltrúa IV hjá Vegagerð ríkisins er laus
til umsóknar. Umsækjandi þarf að hafa þekkingu
á skipulagningu bréfa- og bókasafns.
Umsóknir með upplýsingum um menntun og fyrri
störf þurfa að berast fyrir 8. desember n.k.
Vegagerð ríkisins,
Borgartúni 7.