Þjóðviljinn - 28.07.1970, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 28.07.1970, Blaðsíða 7
Þriðjudagur 28. júllí 1970 — ÞiJÓÐVmiiNN — SÍÐA ’J Mikið fjaðrafok hefur í sumar og vor orðið kringum Listdansskóla Þjóðleikhússins og risið upp deilur milli nemenda og kennara skólans ann- arsvegar og hjóðleikhús- stjóra hinsvegar með þeim afleiðingum, að ballett- meistarinn, Colin Russel, hefur nú verið rekinn og þessvegna höfðað mál á hendur Guðlaugi Rósin- kranz þjóðleikhússtjóra og krafizt skaðabóta. En kannski var það ekki vonum fyrr að upp úr sauð; eftir nær 20 ára starfsemi Listdansskól- ans er sannarlega ástæða til að fara að gera upp reikningana: Hver er þró- unin? Hver er árangur- inn? Hvar eru dansararn- ir og hvað gera þeir? Sannleikurinn er nefni- Iega sá, að útlærðir dans- arar fá lítil sem engin tækifæri hér á landi. Vilji þeir halda áfram að dansa eða réttara sagt halda þjálfun sinni við verða þeir að gerast nán- ast eilífðarnemendur Þjóð- leikhússkólans. Þrátt fyr- ir langan rekstur hefur þróunin ekki komizt á það stig að svo mikið sem smásýningarflokkur sé starfandi við leikhúsið og þær fáu danssýningar sem þar eru haldnar eru allt nemendasýningar. Meðan málin standa þannig, er enginn grund- völlur fyrir þróun list- dans hér á landi, segir formaður Félags íslenzkra listdansara, Ingibjörg Björnsdóttir, í eftirfar- andi viðtali við Þjóðvilj- ann. Það er algert skil- yrði, að einliver sýningar- flokkur sé starfandi og fái tækifæri til að koma fram, því það er með dansarann alveg eins og leikarann — hann getur náttúrlega haldið áfram að læra og læra, en hann getur ekki náð þroska né sýnt hvað í honum býr fyrr en hann fær að koma fram á sviðinu. Vegna þeiima atburða sem orðið haf a í Li stdan sskól an u m og þeirrar ólgiu og óánægju sem rikir meðal lisfcdansara og hef- ur m.a. komið fram í ásökun- um bæði á þjóðleikhússtjóra og æðri ráðamenn um skiln- ingsleysi og áhugaleysi á þró- un þessarar listgreinar hér, sneri Þjóðviljinn sér nýlega til formanns Félaigs íslenakra list- dansara, Ingibjargar Bjöms- dóttur, og ræddi við hania um ástandið ; ballettinum, spuirði m.a. um kennslumálin og skól- ann, atvinnumál og framtíðar- horfur. — Eins og allir vita, á ballett sér ekki langa sögu sem list- grein á íslandi, sagði Ingibjörg. Áður en Listd'ansskóli Þjóðleik- hússins var stofnaður 1952 höfðu verið hér starfandi í fá- ein ár nokkrir einkaskólar, sem efndu til ednnar til tveggj a sýn- inga á ári. Eftir að skólinn við Þjóðleikhúsið tók til starfa fóru flestir beztu nemenduimir úr einkaskólunum í hann og er óhætt að segja að starfsiemin hafi byrjað blómlega, a.m.k. verið fjör í henni miðað við það sem síðar varð, yfirleitt sýning á hverju ári, auk þóss sem nemendur fengu þá verk- efni í öðrum sýn.ingum leiik- hússins, þá voru oft sýndar óperur og fleira sem dansararn- ir bomú fram í. Danski balettmeisitarinn Er- ik Bidsted stjórnaði skóianum og kenndi ásamt þáverandi konu sinni fyrstu ár sikólans og var það nokkuð gott tíma- bil nema að því leyti, að vegna sitarfs Bidsteds í Tívolí á sumr- in hætti skólinn allt of snrmina á vorin, einkum síðustu ár lvms hér. En eftir að Bidrfed 1— "''i viar á tímabili alltaf verið að Eigi ballet að þróast hér sem listgrein verða dansararnir að fá að koma fram — segir formaður Félags íslenzkra listdansara, Ingibjörg Björnsdóttir Ingibjörg dansar Sylphide. skipta um kennara og er siíkt aldrei gott, sízt fyrir skóla í listgrein, sem á sér jafn stutta sögu að baki og ekki hefur náð að þrosikast að neinu marki. Strax á þessu tímabili fór líka að koma til árekstra við stjórn leikhússins, endaði t.d. ferill ágætis kennara hér, Bethkés, með ósiköpuim og hann var rekinn á einbverjum hjákátleg- ustu forsendum, en mun ek.ki hafa nennt að standia í mála- ferlum út af því. Annars var ég ekkj hér þá og þori ekki að dæma, hef aðeins heyrt um þessa atburði. Elisabeth Hodghson kenndd um tíma og má segja að hún hafi eiginlega hreinsað til í skólanum. Hún innleiddi hér enska kerfið svokallaða og kom af stað próf- um við skólann, sem er mjög mikilvægt tál að nemendur bafi að einhverju að keppa. Hins vegar voru svo tdl engiar sýn- ingar á þessu tímiabili etftir að Bidsted fór né dansverkefni við leikhúsið, nema bvað seftur var upp dans í My Fair Lady, og er það síðasta stóra verkeínið serh ballettinn hefur fengið. Siðan kom Fay Wemer og var hér í 4 ár, en það var sama sagan, engin verkefni buðust í sambandí við leifchúsið og ekkj var efnt til sérstakrar ball- ettsýningar. Hún setiti að vísu upp tvær sýningar með ann- arri dagskrá, í Lindarbæ, en satt að segja ©r nær útilokað að dansa á sviðinu þar, endia urðu sýningamiar ekiki nógu góðar. Síðustu tvö árin hefur Coliin Russel svo verið baUettmeisit- ari ieikhú ssins og sett upp nemendasýninigar bæði í fyrra- vor og í vor, auk þess sem dansararnir hafa dansað þó nokkuð oft í sjónvarjpi, en leik- húsið sjálft hefur ékki boðið þeim nokkuirt verkefni. — Er það aðalástæðan fyrir óánægju nemendanna við skól- ann og ballettmei starans? — Það er mjög mikilvæg ástæða, auk þess sem leikhús- stjómin gerir lítið sem ekkert fyrir sikólann að öðiru leyti. Það mætti spyrja til hiveirs sé eiginlega verið að bafla listdans- skóla við leikhúsið. Er það ekki til að ala upp dansara óg koma upp flokki til að sýna á '• sviði, á sérstökum ballettsýninigum leikhúsisins eða sem atriði í öðrum verkum? í raun og veru er engin regluigerð til fyrir listdansskólann né stafssvið hans og ballettmeisitarinn sem ráðinn er veit ekM að hverju hann gengur. Starfið er fólgið í því að kenna nemendum sikól- ans öllum, alveg frá þeim yngslu, og setja upp dansa fyr- ir leikhúsið þegar þess þarf, — en þess þarf bara aldrei núorðið, nema kiannski helzt að eittihvað þurfi að giera í sam- bandi við hreyfingar leibaí- anna í einu og einu stykki, en það er ernginn dans. Þefctá arfti í rauninni ekki að heyra undir ballettmeistara leikihússins, hans starf á að vera að setja á svið dans fyrir flokk. Enginn eiginlegur sýningar- flokkur er starfandi við leik- húsið, þó grundvöllur ætti að vera fyrir þvi. Þetta er allt kallað nemendur og þá Mka nemendiasýningiaæ á vorin, en margir dansaranna í elzta flokknum bafa lokið prófum og eru því eiginlega búnir að laara, þótt kannsiki megi segja, að listdansari sé aldre; útlærð- ur og verði alltaf að situnda æfingar undir stjórn kennara ætli hann sér á annað borð að balda áfram að dansa. — Það hefur komið skýrt írarn í sambandi við deilur Colin Russels og þjóðieikhús- stjóra, að nemendur Listdans- skólans, a.m.k. þeir eldri, sfcanda algerlega með ballett- meistairanum, en hvar stendur Félag íslenzkra lisitdansara í þessu máli? — Það er búið að hræra mikið upp í þessu leiðindamáli og verður þá líka vonandi til að vekja einhverja ráðamenn til umhugsunar. En þótt sagt hafi verið, að Félag íslenzkra listdansara hafi staðið á bak við nemendurna gegn þjóðleik- hússitjóra er það fjarsitæða. Við viljum alls ekki strið við hann, og ekki nemendumir hcidur, tel ég, þótt málin hafi þróazt á þennan veg, heldur viljum við vinna hann á okk- ar band og vekja hann og aðra til skilnings á málinu, svo eitt- hvað verði gert, því það er ekki hægt að halda áfram á sama háfct og verið hefur, eigi listdans yfirleitt að geta þró- azt hér. — Tefurðu grundvöll fyrir 'iíkrj þróun, að lisitdansarar "ætu t.d. Ufað af listgrein sinni hér? — Það asfbti að vera hæigt að lifa sem baMettdansari að ein- hverju leyti a.m.k., en eins og er eru atvinniuhorfur fyrir þá hér heima enigar nema þá sem kennara, og segir sig sgálft, að það starfssvið er líka tak- markað. Það er þvi eðlilegf að þeir sem vilja dansa og ekki kenna leitd sér aitvinnu annaröf- staðar, enda sitarfa þegar marg- ir íslenzkir dansarar erlendis. Sumir þeinra mundu áreiðanlega vilja koma heim aftur og sitarfa hér ef eitthvað væri fyrir þá að gera, þótt við verðum jafn- frarnt að viðurkenna og gera okkur grein fyrir þvi, að beztu dansarana, þá sem eru á hedms- mæUkvarða, eins og Helga Tómassom og Sveinbjörgu Alex- anders t.d., missum við sjáli- sagt alltaí út, þar sem þeir fá tæikifæri til að starfa með mestu kóreógiröfunum. En vissulega ætti að vera hægt að koma upp einlwerj- um smásýningarflokki hér, sem væri þá takmark fyrir nemend- ur að vinna sig upp í og verk- efni til að vinna saman að fyr- ir þá sem búnir eru að vera við nám árum saman, bæði hér og erlendis. í slíkum flokki gaetu dansarar æft reglulega saman, það er öðru visi en að æfa alltaf með nemendum, og stefnt að sýningum, því það endist enginn til að æfa á hverjum degi upp á að korna fram kannski í 1-2 skipti á ári á nemendasýningu. Meðan enginn slíkur flokk- ur er við Þjóðleikhúsið, áMt ég að Listdansskólinn sé alveg tilgangslaus, eða þá a.m.k. ekki htutverk leikhússins að starf- rækja hann. Það er ekki ann- að en kák að halda uppi skóla við ríkisleifchús án þess að ætla honum að sfcila einhverj- um atvinnudönsurum; það skal að vísu viðurkennt að böm og unglingar hafa bæði gott og gaman af dansiðkuninni, en það getur ekki verið verksvið Þj óðleikhú ssins að fullnægja þeirri þörf, þar koma einka- skólamir til. En eiít verður að gera sér alveg ljóst í samb. við dansflokk og það er að ball- ett er afskaplega dýr og stend- ur aldrei undir sér. hann verð- ur að vera styrktur. Listdans- sýning er svo dýr í uppsetn- ingu. að hún getur ekki borgað sig fjárhagslega, hitt er svo matsatriði hvað ríkið vill h-amhald á 9. síðú. i J i i

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.