Þjóðviljinn - 06.10.1970, Blaðsíða 1
Þriðjudagur 6. október 1970 —' 35. árgangur — 226. tölublað.
Lögum um
effirlaun
verSi breyff
Eftirfarandi samþykkt
var gerð á 20. þingi Al-
þýðusambands Vestfj arða,
er haidið var á ísafirði:
„20. þing A.S.V. skorar
á stjóirn A.S.Í. að beita sér
fyrir því að næsta reglu-
legt Alþingj geri eftirfar-
andi breytingar á „Löigum
um eftirlaun aldraðra fé-
laga í stéttarféíögum“:
1. Að sjötugir meðlimir
stéttairfélaganna öðlist líf-
eyrisréttindi þótt þeir
hverfi ekki með öllu af
vinnumarkaðnum og hiafi
af því einhverjar atvinnu-
tekjur.
2. Að fjárhæð eftirlauna
verðí ekki eingönigu miðuð
við skattframtai síðustu
5 ára, þar sem dagvinnu-
tekjur manna frá 65 til
7o ára aldurs eru oft orðn-
ar mun læ-gri en var á
þeim árum er þeir höfðu
fulla starfsorku.
Lágmark eftirlaun,a verði
miðað við að lífeyrisþeg-
aæ hefðu haft a.m.k. 50%
dagvinnutekna á síðustu 5
árum“.
Bruni í Garðahreppi í gær:
Vatnsskemmdir á
vörum GarÓakiörs
Kl. 17.30 í gærdag var slökkvi-
Hafnarfjarðar kvatt að Lækjar-
fit 7 í Garðahreppi en þar hafði
komið upp cldur í þrilyftu stein-
húsi, sem er með timburloftum og
skilrúmum. Er Verzlunin Garða-
kjör á ncðstu hæðinni en íbúðir
á hinum tvcim. Kom eldurinn
upp í eldhúsi á efstu hæðinni
og breiddist út um hæðina og
í loftið, sem er spónklætt. Var
allhvasst norðaustan og erfitt við
eidinn að ráða. Skemmdist efsta
hæðin mikið af eldinum en
hinar tvær af vatni, ma. lagcr
verzlunarinnar, en úr íbúðinni
á 2. hæð var flutt í gær. Tekizt
hafði að slökkva eldinn aö fuillu
kl. 20.30.
E:r firéttamiami Þjóðviljans bar
að rétt fyrir kl. 18 logaðj út um
þak hússins að austanverðu. Gaus
eldurinn upp öðiru hverju í
hvassvi’ðrinu. Sogdælu hafði
verið komið fyrir niðri við Víf-
ilssitaðaiæk eða öðru nafni
Hrauinholtsdæk sem eir austan
megin við húsið. Stóðu tveir
menn með slöngu,r upp á bíl-
skúr austan megin og létu vatns-
bunuimar ganga á eldinn.
Þegiar slökkviliðið kiom á vett-
vang fyrir kl. 18 logaði út um
glugga vestan megin í húsinu
á íbúðairhæ®, en þeim megin
við húsið var brunabani til stað-
ar fyrir slökkvistarfið.
Lítið hiafði veirið borið út af
vörum úr verzluninni á fyrstu
hæð. Þó hafði maður sézt bena
út peningakiassa, samlagningar-
, vél og bókhaldsbækur.
Skemmdir á húsinu eru mikl-
ar af vatni og reyk og fossiaði
vatnið niður tröppuir hússins um
hálf sjö leitiS. Þá hafa vöirur
eyðilagzt meira og minna, Tal-
ið er, að um mikið tjón sé að
ræða. Ekkj vildi þó kaupmiaður-
inn meta tjónið, þegar ÞjóÖvilj-
inn náði tali af honum snemma
í gærkvöld. Hann kvað 5 eða
6 manna fjölskyldu hafa búið
í risinu og þar hefði eldiurinn
komi’ð upp.
Nýja strandferða skipii
sjósett og skírt „Esja"
Esjan runnin á sjó út. (Ljósm. J. I.).
Eins og frá var sagt hér í Þjóð-
viljanum á sunnudaginn var síð-
ara strandferðaskipinu, sem Slipp-
stöðin á Akureyri smíðar fyrir
Skipaútgerð ríkisins, hleypt af
stokkunum skömmu fyrir hádegi
sl. laugardag og var margt manna
viöstatt þann atburð. Hlaut skip-
ið nafnið Esja og er það þriðja
skipið í eigu Skipaútgerðarinnar
með því nafni. Gaf Eva Jóns-
dóttir kona samgöngumálaráð-
herra. skipinu nafn, en ráðherra
og forstjóri Slippstöðvarinnar,
Gunnar Ragnarsson, fluttu ræður.
Gert er ráð fyrir, að nýja Esja
verði aflhent Skipaútgerðinni um
miðjan febrúar n.k. og er það all-
miiklu seinna en upphaflega var
ráð fyrir gert, en tafir haifa orðið
á srniíði slkipsins', m.a. vegna verk-
falla. Esja er systurskip Heklu og
eins að allri gerð í höfuðatriðum,
en þeiim, er sáu skipið nú, er það
var sjósett, þótti sem starfsmenn
SHippstöðr^airinnar hefðu um
margt notið rey'nslunnar aif simíði
Heklunnar v:ð smíði þessa skiþs,
Slysið í Breiðholti í síðustu viku:
ðryggiseftirlitið er éfullnægjandi —
setja ber reglur um ábyrgð verktaka
Slysið í Breiðholtshverfi í síðustu viiku hefur vakið fólk
til umhugsunar um öryggismál borgarinnar, einkum þar
1 sem um samfelldar framkvæmdir er að ræða. Fyrir nokkru
var tekið upp nýtt kerfi til eftirlits í hverfunum — en
greinilegt er að það kerfi dugir ekki vegna þess að eftir-
litsmenn hverfanna eru fyrst og freVnst ráðnir af borginni
til þess að sjá um að framkvæmdir fari fram samkvæmt
útboðslýsingum.
Fyrir nolakirum árum varð al-
varlegt slys á mótum Grensás-
vegar og Miklubrautar, banasilys.
í framhaldi af því tók borgar-
stjóm málið til umræðu og var
að lokuim samlþykikit að ráða einn
mann til þess að hafa eftirlit
með því að hættur mynduðust
ekki í borgarlandmu. Það kom
auðvitað flljótlega í ljós að einn
maður, þótt athafnasamur væri,
komst engan vegiinn yfir þetta
eftirlit. Var þó komið upp eftir-
litsmannalkerf:, þair sem einn sér
um Breiðholtið, annar uim Vest-
urbæinn o.s.frv. Þessir menn eiga
að sjá um hverfin, þ.e. að ekki
myndist mikiil hvörf á götunum
o.s.frv. Fyrir nokkru var til að
mynda tilkynnt tiil borgaryfir-
valda að börn væru að grafa sig
undir baiklka í Skerjafirði. Eftir-
litsm«'ður vesturbæjar fór þó á
vettvang og sitakik niður bakkann.
Þessir eftirlitsmenn sjá aðeins um
hverfin — ekik: endilega fram-
Hörpudiskur unninn í Rvík
Þrjú hraðfrystihús í Reykjavik
eru byrjuð að vinna hörpudisk
fyrir Bandaríkjamarkað, og halda
úti bátum til hörpudiskaveiða í
Breiðafirði og í Hvalfirði. fs-
bjöminn h.f. hefur unnið úr 50
tonnum af hörpudiski á undan-
fömum 3 vikum og gerir út
Smára RE frá Stykkishólmi.
Hraðfrystistöðin gerir út m.s.
Þórarinn Ólafsson RE, sem er líika
frá Stykikishólmá og ennfremur
eru að minnsta kosti 3 Stykikis-
hólmsbótar kominir á þessiar vedð-
ar. Ekki róa þessir bótar lengra
út en það, að vei sést til þeiirra
úr Jamdii við togveiðarnar. í gær-
morgiun viar norðaustan hvass-
viðri, alllt að 7 vindstigum.
Treysti þá enginm af bóbunum sér
út á mdðin örsfcamimt frá lamdi.
í fyrradaig réru aðeins 2 bótar
af fjóruim vegna ógæfta..
Að undanförnu hefur Kiirkju-
sandur gei't út m.s. Bryndísi til
hörpudiskaiveiða í Hvalfirði. Ekki
hefur aflinm verið mikill til
vinnslu á Kirkjusandi. Ætla b©ir
nú að gera út Lundey RE frá
Stykfcisihólimii og stemd'ur til að
senda bátinn vestur þessa daig'a.
SkelRskafllanuim er jafnóðum
ekið frá Stytkkishóllimi til Rvíkur
á vö'ruibnum. Heldur þyfcir mann-
frekt að vinna hörpudisk og
sfcapar þetta einna hélzt kven-
fólki atvinnu.
kvæmdir í hverfisjaðrinium. I
Breiðho'lti er og verður stöðugt
verið að bæta við hverfið og
því er nauðsynlegt að hafa eftir-
lit með framkvæmid'um sérstak-
lega. Borgin heflur að vísu menn
í slíku eftirliti og er þeirra verk-
efni að sjá uim að rétt sé unnið
samkvæmt útboöslýsingu, þannig
að örygigismó'lin eru ekki númer
eitt á verkefnal'ista þessa eftirllcfcis-
manns, nemia því aðeinsi aö um
þau sé fjallað sérstaMega í út-
boðslýsingunni. Af þessu sést að
örySgisfcerfi borgairi.nnar er að
þessu leyti ófullnægjandi. Það
verður að brúa. bilið mdlli eftir-
iitsimanna með fraimfcivæmdium og
hverfiseftirlitsmanns. Það verður
að tryggja að þan.nig sé um hnút-
ana búið að þeir haifi fnjmfcvæði
og að trygigt verði að silífct silys
geti eklki fcornið fyrir firaimar.
Enda þótt borginni beri að
sjáilfsögðu slkylda til að gera
allar hugsanlegar örygigisráðstaf-
anir, er engin ástæða til þess að
verktaikinn sleppi við ábyrgð,
Sjálfsagt er að ætlast til þess að
verktafcar gangi þannig frá
framkvæmdasv.æðum að engin
hætta sé á því, að börn fari sér
þarna að voða. Sinni verktakinn
Margir árekstrsr
Óvenjumargir árekstrar urðu
í Reykjavík í gær. Á tímabilinu
frá kl. 12,30 til 6,30 urðu þeiir
15 talsins. Enginn þeirra vair
alvarlegur 'óg fólk slasaðist ekki.
Laust eftir hádegi ók unglings-
piltur á hjóli á gangandi strák.
Sá sem var á hjólinu féll í
götuna og var talið að hann
væri höfuðkúpubrotinn. Hann
war fluttur á sjúkrahús.
ek'k: öryggisfyrirmæluim ber
honum að sæta þungri á-byrgð. 1
Vestur-Þýzkailandi sæta verktaikar
í'efsingu fyrir, eif ekki er gætt
öryg'gis.reglna og í viðbót við
refsinguna missa þeir vedktaka-
leyf’ið. Hvað sem þeiim regilum
líður er brýn nauðsyn að taika
fiasit á þessum málluim' og það er
fyrst O'g síðast borgarinnar að
gera nauðsynlegair ráðtstafanir.
t.d. þótti suðan á bol skipsins
mdklu áferðarfallegri en var á
Heklunni, þair sem á því bar, að
hún kippti sér á böndunum.
Þurfiti eins og kumnugt er að
gera ýmsar s'mærri laigfæringar
ó Heklunni eftir að hún var ték-
in í notkun en nú enu þeir
Slipostöðvarmenn orðnir reynsl-
unni ríkairi og verkið greánilega
betur aif hendi leyst, að því er
sérflróðir menn tjáðu Þjóðvilljan-
um í gær. Er þar raunar um
mijög eðldegan hlut að ræða, þeg-
ar um er aö tala slikt stórvirki í
nýsmíðj' skipa hér á landi. sem
Heklan og Esj an eru. Er þess að
vænta að áframihald verði á því,
að íslenzkum sfcipasmiíðastöðivum,
svo seim Slippstöðinm, verði failin
smíði stærr: sbipa fyrir innlenda
aðila, svo að reynsla sú sem
þeir haifla nú þegar hllotid ný’tist
til fiuflfls.
Eva Jónsdóttir géfur Esjunni nafn.
Hlutdeild launþega minnkar
í heildar þjóðartekjunum
Eftirfarandi samþykkt var
gerð á 20. þingi Alþýðusam-
bands Vestfjarða 24.-25. sept sl.:
„Alþýðusam'band Ves'tfjarða
hefuir jafnan á þiingum sinum
ítreibað þá marg' yftrlýsitu stefnu
vesitíirzku ver'kalýðsféla'ganna,
að kaiupgjaldsb'airáitta ' laiunþega-
S'amtafcannia og efnahagsmála-
stefna ríkivaldsins eigi fyrst og
fremist að beihasit að því tak-
marki að tryggja ' öruggan og
vax'andi kauprhiátt laúna, siam-
f.ara fjölþættri og stöðugri ait-
vinnu um all’t land.
Reynsla undanfarinha ára hef-
ur ó'tvírætt leitt það í ljós, að á
tímum verðþensilu og ört vax-
andj dýrtíðar minnkair til mana
hlutdeild launþeganna, einkum
láglaunastéttanna, í þjóðartekj-
unum og þessi þróim befur
gerzt þrátt fyrir harðskeytta og
fórnfúsa launa'bairát'fcu verka-
lýðssiamlafcannia.
Hefur það einnig komið í ljós,
að þróun efnahagsmiála þjóðar-
innar undanfaon ár hefur í höf-
uðatriðium verið andstæð hags-
munum launþega og heíur leitt
til ti’lfinnanlegirar kjaráskerðing-
ar. sem láunþegarmr' haf a
neyðzt til að hamlia á móti með
stöðugt lengrj vinriutíma, en sú
óheiiláþiróun . er algjörlega' and-
stæð þeiirri miarg yfirlýstu stefnu
ver’ka'lýðssamfcáfcianna, • að um-
saminn dagvinn,utiími nægi til
að tryggjia meðial fjölskyldu lif-
vænlega afkomu.
Þingið bendir á þá staðreynd,
áð vertoamenn og sjómenn á ís-
landi búa ekfcii við sambærilegar
la’Unatekjur og launþegar í ná-
lægum löndum t.d. Noregi, Sví-
þjóð og Danmörku, nema til
komi óhóflega og í mörgum til-
fellum hættulega l.anigur vinnu-
dagur. Launþegasamitöikin verða
að gjalda varhug við fullyrðing-
um hagstofnana ríkisvaldsins,
þar sem fullyrt er að laun séu
svo til þau sömu á Norðurlönd-
um öllum, þar sem gengið er út
frá ajröngum forsendum. þvtí
viðmiðunartekjurniar verða að
miðast við jafnlangan vinnu-
tím,a 'í hverju Jamdi.
Þingið fiagnar þeim árangri,
sem verkalýðshreyfingin náði sl.
vor, en harmar jafnframt, að
ek'ki skuli’ hafa.verilð gerðar séi--
StaikSr ráðstafanir til að tryggj a
áframh'aldiandi raungUdi þeirra
kjaraibó'ta.
Þingið bendir á þá margyfii-
lýstu stefnu verkalýðsamtak-
anna, að leiðrétta þurfi laun
þeiirra læigst launuðu meira en
la,un í hærra greiddum srtörfum,
þar sem tekjur láglaunamianna
fyrjr samningsbundinn vinnu-
tíma hafa ekki um langt árabil
getað talizt nauðþurfiaa-lékj,ur'‘.