Þjóðviljinn - 02.11.1982, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 2. nóvember 1982
Tillögur
um nýyrði
Botngata-
Vistgata
Orðanefnd byggingarverk-
fræðinga hefur senl frá sér eftir-
farandi tiliögur um nýyrði:
Götur, sem lokaðar eru í
annan endann, voru fátíðar í
borgum áður fyrr. Ekki þótti
eftirsóknarvert að búa við slíkar
götur. Frakkar nefndu þær cul-
de-sac. Cul þýðir botn á ein-
hverju, afturhluti, rass, og sac
þýðir poki. Enskir nefna þær oft
upp á frönsku, þótt þeir geti einn-
ig sagt blind alley. Þýskir segja
Sackgasse en á dönsku er til
blindgade og sækkegade.
f íslenskum orðabókum eru
blindstræti, blindgata og botns-
træti, en í talmáli heyrist pokag-
ata, botnlangi og botnlangagata.
Engin þessara orða hafa náð
festu í málinu. Það hefur lítt kom-
ið að sök meðan slíkar götur voru
fáar. En nú er það breytt á bí-
laöld. íbúðargötur, sem lokaðar
eru í annan endann, eru á
skömmum tíma orðnar algengar í
skipulagi bæja. Urn þær götur
aka ekki aðrir en þeir, sem þang-
að eiga erindi. Ökuhraði er þar
að jafnaði lágur, slysahætta og
ónæði með minnsta móti. Slíkar
götur þykja nú hinar bestu
íbúðargötur. Við leggjum til, að
þær verði nefndar botngötur.
Víða erlendis hefur íbúðargö-
tum verið lokað fyrir gegnakstri
með því að breyta þeim í botngöt-
ur. Það er liður í aðgerðum, sem
á útlensku eru nefndar trafik-
sanering. Við leggjum til, að slíkt
verði nefnt umferðarbæting.
Hugmyndin er frá Halldóri Hall-
dórssyni prófessor. Hann hefur
áður búið itl orðið loftbæting
fyrir air-conditioning og loftbæt-
ikerfi fyrir air-conditioning
system.
Sé götu lokað, kann að þurfa
að gera snúningspláss fyrir bíla.
A því eru víða annmarkar, ef
landþrengsli eru og þéttbýli mik-
ið. Við umferðarbætinu hefur þá
þróast ný tegund af íbúðargötum.
Þeim er ekki lokað í annan
endann, en þær eru útbúnar til
útivistar fyrir íbúana með bek-
kjum, blómum og trjám og jafn-
vel leiktækjum fyrir börnin. Bílar
komast um þessar götu, en aðeins
mjög hægt, því að engin bein akb-
raut í venjulegum skilningi er
þar. Mjög vandleg hönnun á
deiliatriðum er nauðsynleg, til að
sambúð fólks og bíla takist svo
sem til er ætlast, auk þess sem
sérstakar nýjar umferðarreglur
þurfa til að koma.
Hollendingar hafa verið forg-
angsmenn um gerð slíkra gatna.
Þeir búa við mikil landþrengsli og
hafa litlar húsalóðir. Götur þess-
ar nefna þeir Woonerf. Woon er
samstofna við þýska orðin wo-
hnen, en erf merkir garð hjá húsi.
Á norsku hefur verið búið til orð-
ið gatetun en á íslensku hlaðgata
og vistgata. Orðanefndin mælir
með því að orðið vistgata verði
notað. Hugmyndin er frá Ey-
mundi Runólfssyni verkfræðingi.
Einar B. Pálsson.
Fínt maður, áður þurfti maður alltaf að hlaupa yfir þessa andskotans eyðimörk...
Steingervingar
Unnið er að rannsóknum á
steingerðum plöntum úr ís-
lenskum tertíerlögum í samvinnu
við jarðfræðideild háskólans í Ár-
ósum og jarðfræðideild Vísinda-
félags Sovétríkjanna. Áfram er
unnið að rannsóknum á sædýra-
leifum úr Tjörneslögum og mæl-
ingar á súrefnissamsætum úr
skeljum fara nú fram í samvinnu
við jarðfræðistfonun Hafnarhá-
skóla. Einnig er haldið áfram
rannsóknum á hlýskeiðslögum í
Fossvogi og Seltjarnélrnesi.
Þá er unnið að rannsóknum á
jarðlagaskipan ísaldarlaga á
Grænlandi í samvinu við
jarðfræðisafn Hafnarháskóla.
Einnig er unnið að rannsóknum á
geislakolsaldri núlifandi skelja
við ísland í samvinnu við
jarðfræðistofnun háskólans í
Lundi.
Vísindi á íslandi
festar á bíl. Spurningin sem mest
áríðandi var að fá svar við, og féð
raunar úrslitum var sú, hjvort tó-
ið myndi smala silungi á sama hátt
og dragnótató smalar saman kola
og ýsu.
Þegar tilraunir hófust kom í
ljós að sú var raunin, a.m.k. í
grunnum vötnum (1-3 m). M.a.s.
hornsíli viku undan tóinnu og
syntu á undan því í stórum torf-
um.
Veiðitilraunir hófust í Meðal-
fellsvatni síðustu dagana í júní, og
gengu þær framar öllum vonum.
Hífingarútbúnaður reyndist mjög
vel, nótin fór vel í vatninu og var
létt í drætti. Afli var fremur lítill
og eingöngu urriði. Bleikjan í
Meðalfellsvatni er svo smá að
hún fór öll í gegnum pokann.
Tilraunum var haldið áfram í
ýmsum vötnum við mismunandi
aðstæður í u.þ.b. mánuð með
þessari fyrstu nót. Afli var mis-
jafn, aðallega vegna þess að
möskvinn í pokanum var of stór.
Þó tilraunir séu enn skammt á
veg komnar, er óhætt að segja að
árangur hafi verð eins og til var
ætlast, og eru miklar vonir
bundnar við þetta nýja veiðitæki,
fyrst og fremst í grunnum
vötnum.
Gætum
tungunnar
Heyrst hefur: Þeir þekkja hvorn
annan.
Rétt væri: Þeir þekkja hvor
annan.
Oft færi best: Þeir þekkjast.
Bendum börnum á þetta!
Iistvinnu“, sagði Asdís í stuttu
spjalli.
í fyrra kom hún sér upp vinnu-
aðstöðu í Mosfellssveit sem er að
sögn Ásdísar orðin þegar allt of
þröng, enda fylgir nokkur tækja-
búnaður sáldþrykksvinnunni.
Jú, vissulega er tímafrekt að
vinna myndir í sáldþrykk en það
er aftur kostur við grafíkina að
það er hægt að fjölfalda hverja
mynd sem þýðir um leið að
auðveldara er að koma þeim á
framfæri. Þá er grafíkin einnig list
sem almenningur getur frekar
keypt.
Hvert ég sæki myndefnið?
Þetta eru persónulegar myndir,
draumórar kannski, eins konar
flótti.“
Sýning Ásdísar verður opin um
helgar frá kl. 14 -18 og virka daga
frá kl. 12 - 18.
-lg-
Offjölgun
bleikju
Ásdís við eitt verka sinna í vinnustofunni í Mosfellssveit.
Ásdís Sigþórsdóttir
opnar sýningu á sáldþrykkmyndum
í Gallery Langbrók
Rannsóknir s.l. 10 ár hafa sýnt
að mesta vandamál flestra ís-
lenskra silungsvatna sé offjölgun
á bleikju. Flest bleikjuvötn eru
„Þetta eru mjög
persónulegar
myndir”
ofsetin, yfirfull af smárri bleikju
lélegri til matar. Eigi þessi vötn
að geta skilað auknum arði í
framtíðinni verður að grisja þau,
og í mörgum tilfellum er það
óvinnandi verk nema afkasta
miklar veiðiaðferðir komi til.
Framleiðnisjóður veitti fé til til-
rauna með ný veiðarfæri, og sum-
arið 1981 voru gerðar tilraunir
með dragnót í silungavötnum.
Ljóst var að útbúnaður sem
nota ætti í stöðuvatni ytði að vera
fíngerðari og meðfærilegri en sá
sem notaður er við sjávarveiðar.
Einnig eru mörg vötn svo lítil og
grunn að ekki verður við komið
bátum af þeirri stærð, að hægt sé
að hífa nótin með þeim. Á-
kveðið var að hífa úr landi til að
byrja með, á svipaðan hátt og
gert er í venjulegum ádrætti, og
nota til þess vökva-kraftblakkir
Um helgina opnaði Ásdís Sig-
þórsdóttir sína fyrstu myndlistar-
sýningu í Gallerí Langbrók.
Flestar myndir Asdísar eru unnar
í sáldþrykk (silkiprent) en aðrar
eru olíumálað sáídþrykk. Alls eru
19 myndir á sýningunni.
Ásdís er fædd í Reykjavík 1954
og útskrifaðist úr grafíkdeild
Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands vorið 1980.
„Ég hef unnið eingöngu að list-
sköpun nú í haust og vetur, en
áður kenndi ég einnig með minni