Dagblaðið Vísir - DV - 10.06.1999, Blaðsíða 16

16
Nú er rétti tíminn tii að úða garðplöntur:
Fjölnota dæla
En lítum aðeins betur á kostnaöinn
við að úða garðinn sjálfur. Dælur eru
af ýmsum gerðum og stærðum og
verðið misjafnt. Fá má 4 lítra dælu á
um 3.500 krónur en algengast er að
garðeigendur noti 5 lítra dælu. Fá má
Góðar 5 lítra dælur til úðunar garða má fá á um 5 þúsund
krónur. Á 10 árum má reikna með kostnaði vegan viðhalds.
DV-mynd Pjetur
Hafi menn nennu og áhuga má spara umtalsverðar fjárhæðir með því að gera hlut-
ina sjálfur. Hér úðar garðeigandi Permasectblöndu á gljámispil sem maðkur var
kominn í. Reyndar skal forðast að úða í sólskini. DV-mynd GVA
Grænsápa
Gömul húsráð lifa góðu lífi í görð-
unum. Grænsápa er þannig talin
mjög góð í baráttunni gegn plöntu-
skordýrum, lúsum og lirfum. Þá er
þykkri grænsápu, um 200 gr, bland-
að í 10 lítra af vatni og úðað á plönt-
urnar. Hjá garðyrkjufélaginu lum-
aði viðmælandi blaðsins á tveimur
uppskriftum að grænsápublöndu.
Fyrri er svona:
20 g grænsápa
10 g spritt
11 af vatni
Öllu er blandað saman og úðað á
plönturnar.
sigtað, í það bætt 25 g af grænsápu og
blöndunni úðað á plönturnar.
Meiri vinna
400 g dós af grænsápuþykkni kostar
um 185 krónur. Til að fá 10 lítra af úða-
blöndu þarf 200 g af grænsápu og 2 kg
til að fá 100 lítra af blöndu. Grænsápa í
slíka blöndu kostar 925 krónur og er
því ódýrasti kosturinn.
Grænsápa er talin gera plöntunum
gott og er sögð hafa tilætluð áhrif.
Reyndar þarf að úða henni oftar en
eitrinu þannig að 100 lítramir duga
skemur og notkim hennar útheimtir
meiri vinnu. Hún er sögð göfga mann-
inn. -hlh
Hagkvæmast að
úða sjálfur
Maxicrop er fyrst og fremst áburður
en fælir óværu, sérstaklega blaðlús.
Lítrabrúsi kostar um 500 kr.
Trounce er mjög vistvænt
plöntueitur, gert úr jurtum.
Seinni er svona:
Slatti af rabarbarablöðum
20 g grænsápa
2 1 vatn
Blöðin eru skorinn smátt og soðinn
í 2 1 af vatni í 30 mínútur. Vatnið er
mjög góða dælu
af þeirri stærð á
um 5.000 krón-
ur, t.d. hjá Gróð-
urvörum - versl-
un Sölufélags
garðyrkju-
manna. Vegna
notkunar verður
viðhald óhjá-
kvæmilegt, stút-
arnir geta brotn-
að, slöngurnar
rifnað o.s.frv. Á
10 árum reikn-
um við því með
að viðhaldið
kosti 5.000 krón-
ur. Sé farið vel
með dæluna
verður þessi
kostnaður sjálf- Maðkétin blöð alaskavíðis. Myndin
sagt lægri. er tekin í gær. Hér er þörf á úðun.
Því má ekki
gleyma að dæluna má nota til að úða
illgresiseyði og á veturna má t.d. nota
hana til að úða tjöruleysi á bílinn.
Notagildið er því fjölþætt, bara að
dælan sé þrifin vel milli verka.
Nú er rétti tíminn til að úða garð-
inn vegna skordýra og annarra kvik-
inda sem þar þrífast og valda tjóni á
plöntum. Úðað er á um þriggja vikna
tímabili og þegar litið er á þann stóra
skóg sem mörg þéttbýlissvæði eru
orðin er ærðið verk fyrir höndum. Að
sögn kunnugra er mjög mikið af
maðki á trjám um þesssar mundir og
er mildum vetri einkum um að
kenna. Vantar frosthörkur til að
halda þessum lifverum í skefjum.
Garðeigendur hafa margir fengið
heimsóknir aðila sem bjóða úðun.
Lætur nærri að verð fyrir úðun á
venjulegum húsagarði sé um 5.500
krónur. Eru allur garðurinn þá úðað-
ur. En það þarf ekki flókna útreikn-
inga til að komast að þeirri niður-
stöðu að mun ódýrara er að úða garð-
inn sjálfur. Hafi menn nennu og
áhuga má spara umtalsverðar fjár-
hæðir með þvi að gera hlutina sjálfur.
Ef við höldum okkur við að það
kosti 5.500 krónur að úða húsagarð,
hann sé úðaður á hverju ári og verð-
ið breytist ekki í 10 ár er heildar-
kostnaðurinn kominn í 55.000 krónur.
En kaupi menn 5 lítra dælu og eit-
ur til blöndunar í vatni þarf kostnað-
urinn á 10 árum ekki að verða meiri
en 6.540 krónur. Ráðlegt er þó að bæta
um 5.000 krónum við vegna viðhalds
á dælunni og þannig er heildarkostn-
aðurinn við að bretta upp ermarnar á
10 árum og úða sjáifur kominn í
11.540 krónur. Mismunurinn er að
meðaltali 4.346 krónur á ári eða 43.460
krónur á 10 árum.
Eiturefnin
Ýmis eiturefni má kaupa til að
nota í garðinum og ráðlegt að leita
ráðgjafar um val á þeim, t.d. hjá
söluaðilum. í dæminu hér að ofan er
miðað við Permasect, breiðvirkt
plöntulyf og útrýmingarefni í 100 ml
brúsum. Það hefur reynst vel, fæst
víða og kostar um 1.540 krónur í
Gróðurvörum. Einungis 10 ml af
þessu eitri þarf i 10 lítra af vatni. Það
magn á að nægja til úðunar í öUum
venjulegum húsagöröum.
Hér er mikilvægt að hafa í huga að
ekki er ráðlegt að blanda í dælu, æða
Mjög lítið þarf af Permasect, aðeins
2,5 ml í 5 lítra brúsa.
Permasect er breiðvirkt plöntulyf
og útrýmingarefni í 100 ml brúsum.
út í garð og úða á allt sem fyrir er.
Sérfræðingar sem DV hefur rætt við
mæla með því að að skoða garðinn
fyrst og úða einungis þar sem skor-
dýra verður vart. Engin ástæða sé tU
að úða á tré sem eru langt frá „sýkt-
um“ plöntum og litlar líkur er á að
„smitist". Að spara eitrið sé alltaf af
hinu góða.
VUji garðeigendur vera mjög um-
hverfisvænir geta þeir keypt vistvæn
úðunarefni sem búin eru til úr plönt-
um. Slíkur brúsi kostar t.d. 690 krón-
ur og dugir þá í 10 lítra úðnarblöndu.
100 lítrar kosta þá um 5.500 krónur.
Úðum sjálf og spörum
40.000
35.000
30.000
25.000

20.000
15.000
10.000
Keypt úðun, miðaö við 5.500 kr. á ári
Úöað sjálf, miðaö viö kaup á 5.000 kr.
dælu og eitri fyrir 1.540 kr. + 5.000 kr.
viðhaldi á 5 ára fresti
Krónur
u
50.000
45.000
Er nauðsynlegt
að úða?
Áður en ákvörðun er tekin um
að úða garðinn er sjálfsagt að
velta fyrir sér hvort nauðsynlegt
sé að úða. Ekki er endUega nauð-
synlegt að úða aUan garðinn, ein-
ungis „sýkt“ svæði. Best er að
fara sparlega með eiturefni. En
sé ákveðið að úða er rétt að velja
viðeigandi eitur og leita
leiðbeininga. Áríðandi er að lesa
leiðbeiningcU' og varnaðarorð um
notkun. Efnið má ekki berast á
húð eða í augu. Ef svo óheppUega
viU til skal fara eftir leiðbeining-
um, sem ráðleggja yfirleitt skol-
un, og leita læknis.
Ekki í sól
Ekki skal úðað í vindi þar sem
efnið getur borist á aðrar plöntur
og fólk. Haldið bömum og hús-
dýrum frá. Ekki má úða í sól-
skini þar sem blöð plantnanna
geta þá brunnið. Best er að úða í
þurru og svölu veðri. Ef rignir
strax á eftir minnka eða hverfa
áhrif úðunarinar. Fylgist því
með veöurspám.
Á vísum stað
Áríðandi er að geyma öU eitur-
efhi og ílát á vísum stað þar sem
börn og og húsdýr ná ekki tU.
Best er að geyma efhin í læstri
hirslu. Þá er áríðandi að geyma
efnin í upprunalegu umbúðunum
svo réttar leiðbeiningar séu ætíð
við höndina.