Dagblaðið Vísir - DV - 31.08.1999, Blaðsíða 18

26
ÞRIÐJUDAGUR 31. ÁGÚST 1999

Innlausnarverð vaxtamiða
verðtryggðra spariskírteina ríkissjóðs
Hinn 10. september 1999 er 28. fasti gjalddagi vaxtamiða verðtryggðra
spariskírteina ríkissjóðs í 2. fl. B 1985.
Gegn framvísun vaxtamiða nr. 28 verður frá og með 10. september nk. greitt sem hér segir:
Vaxtamiði með 50.000 kr. skírteini = kr. 5.000,60
Ofangreind fjárhæð er vextir af höfuðstól spariskírteinanna fyrir tímabilið
10. mars 1999 til 10. september 1999 að viðbættum verðbótum sem fylgja hækkun
sem orðið hefur á lánskjaravísitölu frá grunnvísitölu skírteinanna.
Athygli skal vakin á því að innlausnaríjárhæð vaxtamiða breytist aldrei eftir gjalddaga.
Innlausn vaxtamiða fer fram gegn framvísun þeirra í afgreiðslu
Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, Reykjavík og hefst hinn 10. september 1999.
Reykjavík, 31. ágúst 1999
SEÐLABANKIÍSLANDS
flu?fela?.is
Frábær
Nýro$$læsile?ur
netklúbbstilboð
vefur
FLUGFELAG ISLANDS
- fyrir fólk eins og þig!
Kvikmyndir
Síðustu dagarnir:
Óskiljanleg grimmd
*** Eftir að Steven Spielberg
gerði Schindler’s List stofnaði hann
Survivors of the Shoah Visual Hi-
story Foundation, stofnun sem hef-
ur að markmiði að skrásetja frá-
sagnir þeirra sem lifðu af helforina.
Þessi heimildarmynd er angi af
starfsemi stofnunarinnar, og segir
frá „hreinsun" Ungverjalands í
gegnum reynslusögur fimm gyðinga
sem lifðu hana af.
Ungverjaland var eitt þeirra ríkja
sem ekki voru beinlínis hemumin
af Þjóðverjum heldur komust nas-
istar þar til valda og gerðust banda-
menn Þýskalands. Gyðingar í Ung-
verjalandi voru ofsóttir en það var
ekki fyrr en nálægt stríðslokum,
þegar Þýskaland var augljóslega að
tapa stríðinu, að farið var að flytja
gyðingana í Ungverjalandi í útrým-
ingarbúöir. Á aðeins tveimur mán-
uðum vora 425.000 gyðingar fiuttir á
brott og drepnir. Útgangspunktur
þessarar heimildarmyndar er þessi:
Hvað er það sem gerir það að verk-
um að á tíma, þegar Þjóðverjar era
umsetnir og þurfa mest á öllum sín-
um hermætti að halda, skuli þeir
eyða svona mikilli orku í að útrýma
gyðingum meðan þeir enn hafa
tækifæri til þess? Það er eins og út-
rýming gyðinga sé þeim mikilvæg-
ari en sjálfur stríðsreksturinn.
Myndin kemst ekki að neinni nið-
urstöðu, enda fer hún af stað meö
illsvaranlega spurningu og hún er
tæknilega séð ekkert betur gerð en
hver önnur heimildarmynd. Hins
vegar er viðfangsefniö slíkt að hún
hlýtur að hreyfa óþyrmilega við
áhorfandanum og maður gapir í
vantrú yfir þeirri ótrúlegu illsku og
umfangi hennar sem myndin segir
frá, jafnvel þótt maður hafi vitað
þetta fyrir. Það er eiginlega ekki
hægt að skilja þetta, maður verður
bcira að taka því að þetta hafi gerst.
í hugum fimmmenninganna í mynd-
inni virðist ekki sitja eftir reiði og
hatur fyrst og fremst heldur skiln-
ingsleysi - hvemig gat þetta gerst?
Það er mjög áhrifaríkt að sjá fólkið
tala blátt áfram um hryllinginn og
sjá það gráta yfir einhverju sem
gerðist fyrir rúmlega hálfri öld. Þeir
sem ekki vikna aðeins stöku sinn-
um yfir myndinni þurfa aðeins að
slaka á hörkimni.
Sýnd í Regnboganum. Leikstjórn
og klipping James Moll. Kvik-
myndataka Harris Done. Tónlist
Hanz Zimmer. Bandarísk, 1998.
Pétur Jónasson
Kvikmynda
GAGNRÝNI
Taktu sumarmyndirnar þfnar á Kodak filmu og scndu okkur bcstu rnyndina strax.
Þú getur lagt myndirnar inn í keppnina hjá Kodak Express um land allt eða sent þær
beinttil DV. Þverholti II. I05 Reykjavlk. merktar "SUMARMYNDAKEPPNI”.
Keppt verður I tveimur flokkum: A) I6 ára og yngri, B) Allir aldurshópar.
■

É
Rödd Bergmans:
W Kóngurinn hefur talað
Þessi mynd hefði allt eins get-
að heitið „Setið við fótskör meistar-
ans“ því stærstur hluti hennar er
einn myndrammi, sem brotinn er
upp í átta kafla, þar sem Bergman
tjáir sig um kvikmyndir sinar og
annarra. í sjálfu sér allt í lagi því
maðurinn hefur frá ýmsu athyglis-
verðu að segja. Hins vegar hentar
hún illa sem einhvers konar inn-
gangur að manninum fyrir þá sem
litt þekkja til hans því í hana vantar
brot úr myndunum og ýmislegt
fleira sem gott er að sjá til að fá
skýra mynd af þessum meistara
kvikmyndanna. Fyrir þá sem vilja
sökkva sér ofan í Bergman skal bent
á Töfralampann, hina sérdeilis góðu
sjálfsævisögu hans sem kom út í ís-
lenskri þýðingu árið 1992 hjá bóka-
útgáfunni Fjölva.
Myndin er sýnd sem nokkurs kon-
ar inngangur að lítilli yfirlitssýn-
ingu á verkum Bergmans og fara
sýningar fram í Bæjarbíói, hinu
verðandi „bíóteki" Kvikmyndasafhs
íslands í Hafnarfirði. Bæjarbíó var
forðum daga mikið menningarbíó og
meðal annars samastaður mynda
Bergmans á sjötta og sjöunda ára-
tugnum. Sýndar eru þrjár myndir,
tvær frá því tímabili þegar leikstjór-
inn var á hápunkti ferils síns og
sköpunarkrafts (Persóna og Hróp og
hvísl) og sjálfur endapunkturinn,
Fanny og Alexander, sem einnig var
gerð sem sjónvarpssería og virkar
því miður miklu betur þannig en er
jafnframt mun lengri. Nokkuð hefur
farist fyrir að auglýsa þessar sýning-
ar sem vora sl. sunnudag og verða
aðeins endurteknar næsta sunnu-
dag.
Á síðari áram hefur ímynd Berg-
mans svolítið verið spyrt saman við
þá sænsku tilhneigingu að kryfja
alla hluti til mergjar með aðferðum
félagsvísinda. Víst var Bergman
krufningsmaöur mikill en umfram
Kvikmynda
GAGNRÝNI
allt á afar tilfinningalegan og þar af
leiðandi persónulegan máta. Hið
blessunarlega áhugaleysi hans á vís-
indalegri greiningu kemur t.d. skýrt
fram í myndinni þegar hann talar
um upplifun sína af kvikmyndum og
segist vera ófær um að nefna sér-
stakar ástæður fyrir því af hverju
honum líkar vel við tiltekna mynd
og síður við aðra, eða hvers vegna
sumar myndir era í uppáhaldi lengi
vel en falla svo fyrirvaralaust í ónáð.
Hann talar jafnframt um hina „tón-
listarlegu" nálgun við gerð mynda
sinna, tónlistin hafi alltaf fylgt hon-
um og veitt honum huggun gegn lifs-
ins óáran og myndimar hafi verið
gerðar líkt og tónverk; með skynfær-
unum en án rökrænnar hugsunar.
Tónlist sé ekki hægt að skilja, segir
hann, aðeins skynja. Sama máli
gegni um kvikmyndir. Heyr, heyr.
Athyglisvert er einnig að heyra
hann tala um aðra sænska leik-
stjóra, sem og amerískar stórmynd-
ir, bæði gamlar og nýjar, sem hann
segist oft falla í stafi yfir. Hins vegar
liggur honum ekkert sérstaklega
gott orö til kollega sinna í sænskri
leikstjórastétt; meðan hann dregur
ekki fæmi þeirra í efa og hæfileika
gagnvart myndmáli og allri fram-
setningu kvartar hann jafnframt yfir
því að þeir þori ekki inn að kvik-
unni og hafi þar af leiðandi ekkert
ffarn að færa. Að auki notar hann
tækifærið og talar illa um hinn
danska Carl Th. Dreyer. Þó er einn
landi hans í náðinni og það er Jan
Troell sem hann segir engu skeyta
um áhorfendur og sölumöguleika
heldur aðeins um þá sögu sem þurfi
að segja. Þegar haft er í huga að
Bergman er álíka mikill ægishjálm-
ur í sænsku menningarlífi og Lax-
ness náði að verða í hinu íslenska
sér maður fyrir sér hnípna Svía í
vanda; kóngurinn hefur talað og
þegnamir taka bljúgir við því sem
að þeim er rétt.
Heimildarmynd um Ingmar Berg-
man. Umsjónarmaður Gunnar
Bergdahl.
Ásgrímur Sverrisson.