Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.2001, Blaðsíða 13

Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.2001, Blaðsíða 13
13 FÖSTUDAGUR 8. JÚNÍ 2001 X>V_________________________________________________________________________________________________________________Menning Umsjön: Sigtryggur Magnason Ung þýsk stúlka fær óvænta athygli fyrir safn níu smásagna: Vorið er komið Lamandi velgengni Bjartur var að gefa út skáld- söguna Sumarhús seinna eftir þýsku skáldkonuna Judith Her- mann. Þetta er fyrsta bókin henn- ar og hefur vakið svo mikla at- hygli að henni finnst þaó sjálfri alveg háskalegt! Hvernig getur maður haldió áfram að skrifa ef fyrsta bókin þykir fullþroskaö meistaraverk? I nýlegu viðtali við Politiken segist stúlkan ekki skilja hvað það sé við bók- ina sem fólki þyki svona merkilegt, bæði gagnrýnendurm sem hrósa henni í há- stert og kaupendum sem þegar eru orðn- ir hátt á annað hundrað þúsund! „Þegar ég samdi þessar sögur var ég bara að skrifa um sjálfa mig og hluta af mínu lífi af því ég hélt að það sem ég hef upplifað væri á einhvern hátt sérkennilegt. Þess vegna er svo einkennilegt að þúsundir manna skuli kannast við þessar tilfmn- ingar og þessi atvik - ég neyðist eigin- lega til að viðurkenna að líf mitt sé ekk- ert svo sérstakt, þegar allt kemur til alls, bara eins og líf allra annarra." raaa vil í*á «at -,i t Dán t hupratur- rfawidwi áwer&a ikwehíf « btnanm ibv benjwi í «r. PhaUifn ilajj. msndbtg taan -efterat i KitK-chavi; - m i HoikuaJ. ■ttidinfcrtíe tvr. hi+ul drí mbr Daje* ntjgft’ hj- ní roít Kr, iiýllowfcpi C nunc opWtxi- rdiiurrt. noget j&jt ao*«5 an- x fam i(w tvartafthánU tr tklt.' var bnwtr-- wiiwomdig Sú sem ég vildi helst vera Judith Hermann viðurkennir þó ekki að persónur bókarinnar séu spegilmynd- ir hennar sjálfrar og vina hennar og kemst þar i nokkra mótsögn við sjálfa sig. „Sögurnar lýsa ekki lífi mínu eða vinum mínum nákvæmlega. Skáldskapurinn ger- ir mér kleift að vinna gegn veikleikum mínum. Ég er til dæmis óttalega viðkvæm manneskja og tilfmningasöm en það eru persónurnar mínar ekki. Þær virðast að minnsta kosti býsna kúl við fyrstu sýn en reynast kannski tilfinningasamar þegar nánar er að gætt.“ Svo bætir hún við <*n nulíg- Taeíwaí. aui perKjo, c Vtaui kan •ns niáík- w Skræmmende succes Den 30-árige tyske forfatter Judith skömmu seinna: „Eiginlega eru persónur bókar- innar blanda af sjálfri mér, vinum mínum og manneskjunni sem ég vildi helst vera.“ Ekki endilega smásaga Judith Hermann er þrítug og byrjaði að skrifa fyrir um það hil íjórum árum. Hún nam heimspeki og tónlist og vann við leikhús áður en hún uppgötvaði í sér rithöfundinn i starfi sem blaðamað- ur. Þegar hún fór að skrifa varð henni fyrst fyrir að semja smásögur, ekki ólíkt Ingo Schultze sem hingað kom á bókmenntahátíð í fyrra, enda er Raymond Carver eftirlætishöfund- ur þeirra beggja. „Ég ætlaði ekkert endilega að skrifa smásögu," segir hún, „sagan var bara búin eftir 20 síður! Það var sú næsta líka, og sú þarnæsta." ... eins og að verða fullorðin Judith er ekkert sérstaklega hrifin af nýjum þýskum bókmenntum, bók- unum sem unga kynslóðin er að skrifa þar í landi. „Það er alltof auð- velt að fá efni útgefið nú til dags,“ segir hún, „og alltof áríðandi að vera ungur og sætur. Það er lika áriðandi að búa í Berlín og hafa hinn rétta húmor. Maður á að skrifa hraðar, loftkenndar sögur sem vel mega minna á kvikmyndir; bókmennta- gildið skiptir minna máli.“ Svo kemst hún glettilega vel að orði um hlutskipti rithöfundarins: „Fyrstu bókina sína skrifar maður alveg óttalaus af því maður á enga lesendur, engan útgefanda og þekkir ekki gagnrýnendur. Ég skrifaði bók- ina mína eins og svefngengill í ijós- lausu herbergi, skrifaði bara og skrif- aði án þess að hugsa. Það er dásamlegt að skrifa þannig en sú tilfmning kemur aldrei aftur. Nú get ég ekki stillt mig um að virða mig fyrir mér með- an ég skrifa. ... Þetta er soldið eins og að verða fullorðin." -SA Vorhefti Skímis er komið út og stað- festir þannig endan- lega, þrátt fyrir alla snjókomu, að vorið er komið. Það er í ritstjórn Svavars Hrafns Svavarsson- ar og Sveins Yngva Egilssonar. Tímarit- ið er enginn nýgræðingur, var fyrst gefið út árið 1827 og er það timarit á Norðurlöndum sem hefur lengstu samfelldu útgáfuna. Flestar greinar Skírnis fjalla um tengslin á milli hins íslenska og hins erlenda. Til dæmis kannar Steinunn Inga Ótt- arsdóttir skrif tveggja alþýðumanna sem ferðuðust til Kína á 18. öld. I grein sinni dregur hún upp sjálfs- mynd íslendinganna eins og hún birtist í skrifum um útlenska siði. Jón Yngvi Jóhannsson fjallar síðan um það hvernig ísland getur orðið framandlegt í augum útlendinga. Jón Yngvi skrifar um viðtökur dansk-íslenskra bókmennta 1 Dan- mörku á fyrstu áratugum síðustu aldar. Aðrir sem skrifa í Skirni að þessu sinni eru Sigurður Pétursson, Gott- skálk Þór Jensson, Kirsten Wolf, Davíð Logi Sigurðsson, Sigurður Kristinsson, Birgir Hermannsson, Lára Magnúsardóttir, Páll Björns- son og Hannes Hólmsteinn Gissur- arson. Skáld Skírnis er Kristján Karlsson og Gunnar Harðarson fjallar um málverk Eggerts Péturs- sonar sem er myndlistarmaður tímaritsins. Á þriðja hundrað umsóknir Af umsóknum í Menningarborg- arsjóð má sjá að listin blundar í mörgum. 203 umsóknir bárust sjóðnum en tilkynnt verður hverjir hljóta styrkina þann 12. júní. Um- sækjendurnir 203 og fjölskyldur þeirra geta beðið spennt þangað til. Tónlist Hressileg sumarkveðja DV-MYND TEITUR Frábær sumaruppbót hjá Sinfóníuhljómsveit íslands „Óhætt er að fullyrða að enginn hlustar ósnortinn á Vorblót Stravinskys. Tónleikagestir í gærkveldi voru þar engin undantekning og þökkuðu flutninginn meö sértega löngu og áköfu lófaklaþþi. Tónleikarnir í heild voru frábær sumaruppbót í kaidri gjólunni. “ Síðustu tónleikar Sinfóníuhljómsveitar íslands á þessu starfsári fóru fram fyrir fullu húsi í Há- skólabíói i gærkveldi. Þangað streymdu gestir ekki til að hlýða á fræga eða efnilega einleikara eða nafntogaða stjórnendur heldur til þess að heyra flutt eitt frægasta verk allra tíma - Vorblót- ið eftir Igor Stravinsky. Fyrri hluti tónleikanna var hins vegar helgað- ur öðru frægu verki eftir ekki minna frægan mann en Stravinsky. Flutt var sjötta sinfónía Beethovens, sú sem oft er nefnd Pastoral eða Sveitasinfónían. Þessi verk eiga það sameiginlegt að túlkuð er í tónum dýrkun á náttúru og mann- lífl þegar hvorutveggja er mettað af lífskrafti gróskunnar. Þau ríflega hundrað ár sem skilja á milli verk- anna fóstra hreint lygilegan mun, bæði i auðvit- að tónsköpun, en líka í viðhorfum til þess sem skoðað er og með hvaða aðferðum. Þannig virkar áferðarfalleg þakkargjörð Beethovens nánast yfir- borðsleg fyrir þann sem bíður spenntur eftir villt- um krafti Vorhlótsins. Krafti sem í fjötrum þrástefjanna ólmast og kveikir rafmagnaða spennu í brjóstinu. Eins og horft sé á stíflu sem er í þann mund að bresta með óþekktum afleið- ingum. Flutningur Sinfóníuhljómsveitar íslands á sjöttu sinfóníu Beethovens var heldur dauflegur þegar á heildina er litið. Kannski biðu meðlimir lika eftir hinu verkinu, nú eða hið slétta og fellda við sinfóníuna var undirstrikað til að hafa and- stæðuna við síðara verkið sem skýrasta. Hljóð- færaleikurinn var almennt i góðu lagi en túlkun- in flöt. Hlutfóll milli hljóðfærahópa voru stórein- kennileg. Einleiksstrófur hjá blásurum misstu marks vegna hins þétta og þunga hljóms í alltof mannmargri strengjasveitinni. Þó má segja að það geti verið athyglisvert að heyra verkum breytt með þessum hætti, en spuming hve langt skal gengið. Stravinsky vann þráðinn í ballettinum um blót að vori í samvinnu við mannfræðing nokkurn. Verkið skiptist í tvo hluta og hvor um sig svo í nokkrar senur sem bera yflrskrift eins og Vor- boðar, Stríðandi ættbálkar og Helgidans. Verkið hefur áunnið sér réttmætan sess meðal bestu konsertverka og er i raun sjaldan flutt sem ball- ett nú á dögum. En þó dansinum á sviðinu sé sleppt er verkið litað þessari hreyfingu sem það er samið utan um og flutningurinn í gærkveldi snerist líka um að mörgu leyti. í konsertflutningi og á hljómdiskum er það frelsi sem fjarlægðin frá ballettinum skapar oft notað til að draga fram hinar villtu hliðar í fjöl- rytmískum leik samhljómsins. Þetta frelsi var ekki notað nema að litlu leyti í gær heldur miklu frekar lögð áhersla á að undirstrika hina dans- andi eðlisþætti verksins. Við þetta varð þó á stundum hrynurinn miklu einfaldari áheyrnar en hann í raun er og þannig missti verkið nokkum kraft þó það tapaði ekki alltaf töfrum sinum. Þetta er val i túlkun sem er i höndum hljómsveitarstjóra hverju sinni. I gærkveldi hélt á sprotanum Petri Sakari og hljóp hann í skarðið fyrir auglýstan hljómsveitarstjóra á þessum tón- leikum, Rico Saccani. Þeir rétt tæplega hundrað hljóðfæraleikarar sem tóku þátt í flutningnum léku af miklum krafti og öryggi. Það er á engan hallað þó sérstaklega sé getið frábærra slagverks- leikara og líka mjög þéttrar og sannfærandi klar- inett-sveitar. Einstaka veikir hlekkir, eins og á milli öldungsins og jarðartilbeiðslunnar, skyggðu ekki á upplifunina. Óhætt er að fullyrða að eng- inn hlustar ósnortinn á Vorblót Stravinskys. Tón- leikagestir í gærkveldi voru þar engin undan- tekning og þökkuðu flutninginn með sérlega löngu og áköfu lófaklappi. Tónleikarnir í heild voru frábær sumaruppbót í kaldri gjólunni. Sigfríður Björnsdóttir Bækur og Bill Gates Margir vilja halda því fram að á sumrin hætti fólk að lesa og leggist þess í stað fák- lætt og njóti sól- arinnar. Þá gleymist að taka það með í reikn- inginn að sumarbústaðir landsins eru fullir af lesefni sem gott er að glugga í þegar regnið ryðst niður úr himninum. Þá er gott aö vita af því að í sumar spjallar Guðmundur Andri Thorsson við hlustendur um gamlar bækur. Þátturinn heitir Skruddur og er sá fyrsti á dagskrá á morgun klukkan 18.28 á rás 1. Fleiri nýir þættir hefja göngu sína um helgina því á sunnudaginn eru Ámi Bergmann og Auður Har- alds með nýja þætti. Þáttur Árna nefnist Góð framtið eða ill og fjallar um framtíðina í bókmenntum. Fyrsti þátturinn er á dagskrá á sunnudag klukkan 10.15. Klukkan 18.28 er svo komið að Auði Haralds að fjalla um sögu ritvinnslunnar frá fyrsta tákni til tölvunnar. Þátturinn nefnist Frá Súmerum til Síl- íkondalsins. Gretar og tíminn í gær voru opnaðar tvær sumarsýningar á Kjarvalsstöð- um. Um aðra þeirra var fjallað hér á þessum siðum í gær en hin er enn ónefnd. Gretar Reynisson sýnir í miðrými Kjarvalsstaða og nefnist sýning hans 1461 dagur. Þar sýnir Gretar verkefni sem hann hefur unnið að frá 1. janúar 1997 og sér ekki fyrir endann á. Vaxtarverkefn- ið er annars vegar mótað af tímatal- inu og hins vegar af tilvistarlegri upplifun tímans og sjónrænni fram- setningu upplifunarinnar.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.