Dagblaðið Vísir - DV - 01.10.2002, Blaðsíða 15

15
ÞRIÐJUDAGUR 1. OKTÓBER 2002
I>V
Sýningar á byggingarlist sam-
anstanda oftast af ljósmyndum og
líkönum ásamt sögulegu yfirliti
yfir þróun og staðsetningu við-
komandi viðfangsefnis. Slíkar
sýningar eru vissulega þarfar og
tengja byggingarlistina daglegu
lífi og upplifun okkar af umhverf-
inu. En sýningar þar sem lögð er
áhersla á hugmyndafræði ein-
stakra arkitekta eru ekki margar
og mættu vera fleiri því þær gefa
raunverulega mynd af þeirri hug-
myndavinnu sem liggur að baki
hönnun og rammanum sem arki-
tektum er skapaður.
í Listasafhi Reykjavikur á Kjar-
valsstöðum stendur nú yfir sýn-
ing á verkum þriggja arkitekta:
Arnos Lederers, Jórunnar Ragn-
arsdóttur og Marc Oei. Þau námu
öli arkitektúr í Stuttgart og hafa
starfað saman síðan 1988. Sam-
starf Jórunnar og Arnos Lederer
hófst þó fyrr eða 1985 þegar þau
stofnuðu í sameiningu teiknistof-
una sem stendur að sýningunni.
Titili sýningarinnar, Úti er ekki
inni, inni er ekki úti, segir mikið
um þá hugmyndafræði sem liggur
að baki hönnun þeirra. Fólk og
upplifún þess af rými er aðalút-
gangspunkurinn. í þeim tilgangi
að skapa hlýju og öryggi haíha
þau léttum, opnum rýmum og
óhóflegri notkun glers og léttra
efna. Segja má að um ákveðið aft-
urhvarf sé að ræða til upphafs-
tíma módemismans, áður en arki-
tektar urðu uppteknari af því að
nýta sér nýjustu tækni og efni.
Var stundum eins og þeir hefðu í
nýjungagiminni ekki áttað sig á
því að þeir vora að hanna bygg-
ingar fyrir manneskjur með mis-
munandi eiginleika og þarfir.
Með hönnun sinni eru þau Jór-
unn, Oei og Lederer sem sagt ekki
að afmá skilin milli úti og inni
heldur að loka hvort um sig af til að skapa skjól
og öryggistilfinningu, eða eins og Jórunn Ragn-
arsdóttir sagði í viðtali við Morgunblaðið 31.
ágúst sl.: „...við höfnum gegnsæjum arkitektúr
sem berskjaldar innra rými og gerir manneskj-
una varnarlausa."
Með aukinni samskiptatækni; tilkomu ver-
aldarvefsins, farsíma, fjarfundabúnaðar o.s.frv.
hefur maðurinn orðið berskjaldaðri fyrir áreiti
jafnt heima og heiman. Arkitektamir frá Stutt-
gart eru að vinna með þessa staðreynd. Með
frekar sem tæki i form-
sköpuninni. Þungir og
þykkir útveggir gefa þeim
kost á að nýta sér ljósið til
þess að skapa þær andstæð-
ur sem þau vilja draga
fram.
Á sýningunni eru kynnt
nokkur af helstu verkum
stofunnar. Skyggnimyndir
af byggingum hanga úr
lofti sýningarsalarins en
sýningargestir geta skoðað
hverja mynd fyrir sig í litl-
um þar til gerðum boxum.
Til að undirstrika skilin
milli úti og inni hanga
myndir sitt á hvað, úti-
inni-úti, og er þetta vel út-
færð lausn sem bæði nýtir
plássið vel og gerir gestum
kleift að njóta þeirra án ut-
anaðkomandi sjónrænna
áhrifa. Þó að þessar mynd-
ir séu afar fallegar og vel
teknar hefðu færri myndir
dugað til að koma áhrifun-
um jafnvel til skila. Hrifn-
ust var ég af trélíkönum
sem felld vora inn í vegg
eftir miðjum salntnn. Þetta
er falleg og sniðug lausn
sem gefur góða tilfinningu
fyrir rýmishönnun arki-
tekta og hvernig leikur
ljóss og skugga hefur áhrif
á formsköpunina. Að öðru
leyti samanstendur sýning-
in af hefðbundnum ljós-
myndum og texta límdum á
vegg.
Þessi sýning er hugvit-
samlega og fallega upp sett
og kemur vel út í sýningar-
rýminu á Kjarvalsstöðum
þó að hún hafi upphaflega
verið sérhönnuð fyrir gall-
erí i Hannover í Þýska-
landi. Hún kemur mjög vel
til skila hugmyndafræði
arkitektanna en spurning
er hvort eða hvaða áhrif hugmyndafræði þeirra
kemur til með að hafa á íslenska byggingarlist.
Hlutverk glerveggja kann að vera mikilvægara
fyrir okkur sem búum svo norðarlega en fólk á
meginlandi Evrópu. Hér er aukin birta beinlín-
is nauðsynleg yfir vetrarmánuðina.
Sigriður Björk Jónsdóttir
Sýningunni „Úti er ekki inni, inni er ekki úti“ lýkur 27.
október. Kjarvalsstaðir eru opnir alla daga kl. 10-17,
miövikudaga kl. 10-19.
Líkan af byggingu eftir Arno Lederer, Jórunni Ragnarsdóttur og Marc Oei
Sýningin gefur raunverulega mynd af þeirri hugmyndavinnu sem liggur að baki hönnun
og rammanum sem arkitektum er skapaður.
þunglamalegum og mýstískum byggingum telja
þau sig vera að svara þörf nútimamannsins fyr-
ir hlýju og öryggi. Líkt og austurríski arkitekt-
inn Adolf Loos (1870-1927) telja þau að ytra
rými þurfi og eigi ekki að endurspegla hið
innra og hafna því einni af kennisetningum
módemismans um að hús skuli vera „gegnsæ"
í tvennum skilningi, að ytra byrði eigi að end-
urspegla innri gerð og að flæði skuli vera á
milli „úti“ og „inni“. Þrímenningamir nota því
birtuna ekki til að tengja úti við inni heldur
Ljós og skuggar
Barnalist til útflutnings
- Barna- og unglingadeild Myndlistaskólans í Reykjavík tekur þátt í norrænni grafíksýningu í Finnlandi
í tilefni af 20 ára afmæli Sam-
taka myndlistaskóla fyrir böm
og unglinga í Finnlandi hefur
Myndlistaskólanum í Reykja-
vík verið boðin þátttaka i nor-
rænni grafíksýningu bama í
Finnlandi sem verður opnuð á
fimmtudaginn, 3. október. Á
sýningunni verða verk eftir
unga nemendur myndlistaskóla
frá Norðurlöndunum öllum.
Myndlistaskólinn í Reykjavík
er eini fulltrúi íslands á sýning-
unni og voru íslensku verkin á
sýningunni unnin síðastliðinn
vetur af nemendum bama- og
unglingadeildar skólans.
Tveimur fulltrúum Myndlista-
skólans í Reykjavík er boðið til
Finnlands til að vera við opnun
sýningarinnar og til að taka
þátt í listasmiðjum fyrir kenn-
ara í myndlistaskólum á vegum
Samtaka myndlistaskóla sem
skipulagðar em í tengslum við
sýninguna.
Samtök myndlistaskóla í
Finnlandi (Förbundet for konstskolor fór bam
och unga i Finland) eru mjög öflug og njóta
styrkja sveitarfélaga og finnska menntamála-
ráðuneytisins. Myndlistaskólar fyrir börn
starfa í borgum og bæjum um allt Finnland og
árum. Árangurinn er auösær,
ekki síst i hönnun, en Finnar
eru heimsþekktir fyrir hönnun
sína.
Þróun listkennslu
3-5 ára barna
Myndlistaskólinn i Reykja-
vík átti frumkvæði að því að
setja af stað verkefhi um þróun
kennslu fyrir 3-5 ára böm árið
1999. Verkefnið er unnið í sam-
vinnu við einn leikskóla borg-
arinnar, Dvergastein við Selja-
veg, og hafa Þróunarsjóður
Dagvistar barna og mennta-
málaráðuneytið styrkt verkefn-
ið.
Verkefni á þessu sviði hefur
ekki verið unnið áður hér á
landi og hafði kennsla í barna-
og unglingadeild skólans fram
að því miðast við aldurinn &-16
ára. Verkefnið um listkennslu í
myndlistaskóla fyrir 3-5 ára
börn hefur víða vakið athygli
og það verður eitt af þeim verkefnum sem
kynnt verða sérstaklega á 6. málþingi Rann-
sóknarstofnunar Kennaraháskóla íslands á
laugardaginn kemur. Málþingið er öllum opið.
Það er rosalega gaman að teikna og mála
Brautryðjendastarf í listkennslu 3-5 ára barna hefur verið unnið í Myndlistaskólanum
í Reykjavík síðan 1999.
er mikil alúð lögð í starfsemina. Finnar eru sér
meðvitandi um mikilvægi menntunar í sjón-
rænum greinum, ekki síst grannmenntunar fyr-
ir börn og unglinga, og voru sérstök lög um
myndlistaskóla sett í Finnlandi fyrir um 25
____________________Menning
Umsjón: Stlja Aðalsteinsdóttir silja@dv.is
Drottnlngin í lelkritinu í leikritinu.
Leikritið í leikritinu
1 myndatexta á menningarsíðu í gær með
umsögn um sýningu Leikfélags Akureyrar
á Hamlet var Hildigunnur Þráinsdóttir
sögð leika „drottninguna í leikritinu".
Þarna átti að standa að hún hefði leikið
„drottninguna í leikritinu í leikritinu", því
eins og þeir sáu sem lásu grein Halldóru
Friðjónsdóttur leikur Sunna Borg drottn-
inguna i leikritinu, Geirþrúði, móður
Hamlets unga. Drottningin sem Hildigunn-
ur leikur er persóna í lítilli leiksýningu
sem Hamlet setur á svið fyrir móður sína
og fóðurbróður til að athuga hvemig svið-
setning á meintu morði fóður hans orkar á
fóðurbróðurinn. Sú sýning dregur vænan
dilk á eftir sér eins og margir minnast.
Blandað aftur í svartan
dauðann
Á morgun, 2. október, eru liðin tíu ár frá
andláti Steinars Sigurjónssonar rithöfund-
ar. Af því tilefni munu vinir hans koma
saman þann dag á Gauki á Stöng (efri hæð)
og blanda aftur í svartan dauðann. Þeir sem
rifja upp kynni sín af Steinari og verkum
hans eru meðal annarra Ásdís Kvaran,
Bernard Scudder, Bjami Þórarinsson, Gylfi
Gíslason, Guðbergur Bergsson, Einar Kára-
son, Eyvindur Erlendsson, Hafsteinn Aust-
mann, Jón Proppé, Karl Guðmundsson,
Kristbjörg Kjeld, Magnús Pálsson, María
Kristjánsdóttir, Megas, Ólafur Gunnarsson,
Ólafur Páll Sigurðarson, Sigurður A. Magn-
ússon, Stefán Jónsson, Una Margrét Jóns-
dóttir, Þorri Jóhannsson, Þorsteinn Antons-
son, Þorsteinn frá Hamri og Þröstur Helga-
son Eftir auglýsta dagskrá verður orðið gef-
ið laust og velkomið að minnast skáldsins.
Atburðurinn verður hljóðritaður og tekinn
upp á myndband. Dagskráin hefst kl.20.30
og eru allir velkomnir á meðan húsrúm
leyfir.
Spor mín og vængir
Sjálfur Deus hefur gef-
ið út ljóðabókina Spor
mín og vængir eftir
Bjarna Bemharð með úr-
vali úr ljóðum Bjama og
áður óbirtum ljóðum.
Eldri ljóð bókarinnar
hafa stundum verið flokk-
uð sem „sýruhausabók-
menntir" en þau komu
fyrst út á 8. og 9. áratug síðustu aldar í bók-
unum Mauraborðið, Rimma o.fl. En Bjarni
velur vel úr þeim, sleppir flestum hinum
villtustu en leyfir lifandi súrrealískum
myndum að standa eftir, til dæmis „Stríðs-
guði“ úr Ljóðför á hendur Grásteini (1979);
Þar sóst til hans síöast
í uröinni vestanveröri
slaga áveöurs á tindinn.
Nú sitja dömur við
meö stramma handa á milli
og krosssauma í dúkinn
mynd af dýrlingi.
Þar sést ham.
Ungur maöur meö Ijóst
liöað hár
krýpur viö sýrualtarið
og tendrar chillumi.
Einnig birtast í þessu safni í fyrsta sinn
fangelsisljóð Bjama, og gefur bókin því
glögga mynd af ferli Bjama og þróun í
ljóðagerð hans.
Bókin er 63 bls. og kostar kr. 1.480 í öll-
um helstu bókabúðum. Hægt er að panta
hana á sérkjömm í tölvupósti á netfanginu
deus@uymail.com. Kápumynd er eftir
Bjarna Bernharð.
Málþing um heimspeki
í kvöld kl. 20.30 verður málþing í Reykja-
víkurAkademíunni í tengslum við væntan-
lega útkomu nýrrar bókar i ritröðinni Atvik
sem ber heitið Heimspeki verðandinnar og
Geir Svansson ritstýrir. Pallborð málþings-
ins skipa Hjálmar Sveinsson, Margrét Elísa-
bet Ólafsdóttir, Hjörleifur Finnsson, Halldór
Gíslason og Halldór Bjöm Runólfsson.