Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.2002, Blaðsíða 26
26
H g / c) ct rb l a cJ 13 "V
LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 2002
Manstu ekki
eftir mér?
Ragnhildur Gísladóttir ætlaði að semja
kántrílag og hitti þjóðina beint íheila-
börkinn með: Manstu ekki eftir mérl
Ragnhildur talar við DV um búkslátt og
barnahjal, jafnrétti ípoppheimum og leit-
ina að kúltúrþjóðinni.
„Manstu ekki eftir mér? Mikið líturðu vel út beibí, frá-
bært hár.“ Svona eru fyrstu línurnar í viðlaginu við eitt af
vinsælustu lögum myndarinnar Stella i framboði eftir Guð-
nýju Halldórsdóttur sem var frumsýnd á fimmtudaginn.
Það gerðist með einhverjum undarlegum hætti á ör-
skammri stundu að íslenska þjóðin nam þetta lag nánast í
fyrsta skipti sem hún heyrði það og löngu fyrir frumsýn-
ingu myndarinnar var vandfundinn sá maður sem ekki gat
sungið með Stuðmönnum þegar þeir fluttu lagið.
Þetta sá ég sjálfur á konserti í Austurbæ þegar stappfull-
ur salur söng hástöfum með sveitinni þótt lagið hefði ein-
ungis heyrst opinberlega tvisvar eða þrisvar sinnum.
Lagið sem þannig skríður inn í hausinn á þeim sem
heyrir er eftir Ragnhildi Gísladóttur sem ég veit eiginlega
ekki hvort ég á að kalla tónlistarmann, söngkonu, lagahöf-
und eða hvað, og gríp til þess ráðs að kalla hana tónskáld.
Ragnhildur hlær.
Við erum stödd á heimili Ragnhildar í Grjótaþorpi jöfnu
báðu milli morguns og hádegis. Húsfreyja ber fram magn-
að kaffi í undarlegum bollum og kötturinn Hrafnkell skæl-
ir hástöfum og bítur svo blaðamann þegar hann reynir að
sýna honum vinarhót. Hér mætti skrifa langa rullu um
hörmungar Hrafnkels sem er alger innikveif og ræfill eftir
erfiða flutninga mfllum landa og sóttkví í Hrísey fyrir
tveimur árum. Hrafnkell er breskfæddur og mjög líklega
með heimþrá eins og títt er um brottflutta þegar liður að
jólum.
- Stella i framboði er, eins og margir kannski vita, nokk-
uð sjálfstætt framhald kvikmyndarinnar Stella í orlofi sem
íslenska þjóðin vældi af hlátri yfír fyrir einum sextán
árum. Þar fóru Laddi, Edda Björgvinsdóttir, Gísli Rúnar og
margir fleiri á kostum og þau eru öll mætt aftur og meira
að segja pilturinn sem lék ungan son Stellu í fyrri mynd-
inni, Þorleifur Arnarson, er orðinn leikari og fær sama
hlutverkið aftur sextán árum seinna. Þetta er súrrealískt.
Ofleikarar sem virka
Titillag myndarinnar, eftir Ragnhildi að sjálfsögðu, er
ekki síður orðið vinsælt, en textann við það gerði enginn
annar en Ómar Ragnarsson af sinni alkunnu snflld.
„Ég tilheyri hópi fólks sem finnst Ómar Ragnarsson al-
gerlega frábær og við höfum eiginlega stofnað aðdáenda-
klúbb þótt Ómar viti ekki af því. Hann er alger snillingur
og orkan sem þessi maður býr yfir og allt sem hann afkast-
ar er ótrúlegt. Þessi maður er magnað fyrirbæri."
- Ragnhildur er eðlflega búin að sjá myndina í endan-
legri gerð þegar viðtalið fer fram og hún segir að hún sé
„drullufyndin".
„Kannski er ég of nálægt henni en mér finnst Guðný
hafa þroskast sem húmoristi síðan hin myndin var gerð.
Þama eru tilsvörin beittari og fyndnari og minna af rjóma-
tertuhúmor. Svo er þetta fólk, eins og Edda, Gísli Rúnar og
Laddi, einfaldlega svo fyndið að það er ekki eðlOegt.
Mér finnst Laddi einn af okkar bestu leikurum og mikill
atvinnumaður í öllu sem hann gerir. Hann klikkar aldrei
og er eini ofleikarinn sem virkar.
Guðný og Halldór eru yndislegt fólk að vinna með og
þykir vænt um aUa, fyrir utan það að borga þeim sem
vinna fyrir þau, sem er skemmtOeg tilbreyting," segir
RagnhOdur sem hefur áður unnið með Guðnýju í Karla-
kómum Heklu og Ungfrúnni góðu og húsinu, en þá sem
leikkona.
Betra en hitt
í fyrra skiptið varð titillag myndarinnar óskaplega vin-
sælt. Það var samið af Valgeiri Guðjónssyni og þegar
ákveðið var að Ragnhildur tæki að sér að semja tónlist við
myndina hlýtur hún að hafa fundið fyrir talsverðri pressu.
„Þetta er eitthvað það erfiðasta sem hægt er að gera í
popptónlist," segir Ragnhildur.
„Þetta „hitt“ þurfti nefnilega að verða eins gott og helst
betra en hitt „hittiö". Það er óskaplega hætt við að tónlist
verði þvinguð og skrýtin þegar lagt er upp með eitthvað
svona. Það er ekkert verið að finna upp hjólið í svona verk-
efnum.
Sumir sitja dögum saman yfir svona löguðu en aðrir
grípa bara hugmyndir á lofti og það gerði ég. Ég ætlaði að
semja kántrflag en hef aldrei haft gaman af eða áhuga á
svoleiðis tónlist og kannski var það sú afstaða sem gerði
þetta svona auðvelt."
Ragnhildur Gísladóttir ætlaði að verða hljómsveitarstjóri en varð poppari. Hún hefur fengist við tónlist frá búk-
slætti yfir í barnahjal en liitti þjóðina í hjartað með Stellu í framboði. DV-mynd E. Ól.
20 ára hár
Var Þórður að yrkja tO þín þegar hann sagði: „Frábært
hár“?
„Það held ég ekki. Þórður er snillingur í að setja saman
texta sem lúta öllum bragreglum en hljóma samt eins og
eölilegt og óþvingað talmál. Þetta eru svona setningar sem
eru svo oft sagðar við mann og þess vegna hljóma þær
svona kunnuglega."
- Sjálf segist RagnhOdur hafa notast við sömu hártísku í
nærri 20 ár og við nánari umhugsun held ég að það hljóti
að vera rétt hjá henni. RagnhOdur er annars eina söngkon-
an sem maður getur sagt við að hún sé gömul lumma án
þess að móðga hana en sá brandari styðst við upphaf ferOs
hennar í popptónlist sem var í sönghóp sem kallaði sig
Lummurnar seint á áttunda áratugnum. Ragnhildur ólst
upp á Kjalarnesi og er menntaður tónlistarkennari og seg-
ist aldrei hafa ætlað að hasla sér völl í popptónlist.
,-,Ég ætlaði eiginlega að læra hljómsveitarstjórn eða eitt-
hvað í þá áttina. Svo lenti ég í hverju poppverkefninu á
fætur öðru og því hefur dregist að fara í frekara nám. Hins
vegar finnst mér tónsmíðar mjög heOlandi og vona að mér
vinnist tími tO að sinna þeim er fram líða stundir."
- Það er hægt að rekja ferO RagnhOdar í kringum 25 ár
í íslensku poppi, í gegnum Lummur og Brunalið, Brhnkló
og Grýlur, yfir í Stuðmenn þar sem hún hefur verið í fram-
línunni siðustu 15 árin eða svo. Inn í þennan feril mætti
svo skjóta ýmsum tónlistarverkefnum undir eigin nafni
sem spanna aOan skalann frá búksláttarhljómsveitum yfir
í diska þar sem barnahjal er notað sem tónlist og í aðrar
áttir yfir í tónlist við tvö leikrit, Sýnda veiði og Skáldanótt.
RagnhOdur segist þrátt fyrir allt vOja telja Grýlumar,
sem hún stofnaði skömmu eftir 1980, frumraun sína í dæg-
urtónlist. En Grýlurnar áttu skamman en blómlegan ferO
sem fyrsta íslenska kvennahljómsveitin.
hvort hún sé „búin að öllu“ en það er sérstakt orðalag sem
ég held að bara húsmæður skflji. Ég sé grenigreinar hanga
á stoð út undan mér og ákveð að hætta við þessa umræðu.
Ekki streitast gegn hugmyndum
Ragnhildur segist spurð um næstu verkefni vera að
semja tónlist á geisladisk sem verður gefinn út undir henn-
ar nafni einhvem tímann í náinni framtíð. Hvar sú tónlist
liggur á skalanum frá búkslætti yfir i bamahjal segist
Ragnhfldur eiginlega ekkert geta sagt tO um á þessari
stundu.
„Ég vil ekki láta hugmyndir binda mig um of. Ég fer úr
einu verkefni í annað án þess að njörva mig niður. Það má
ekki streitast á móti hugmyndum þegar þær fæðast eða
vera með einhverja fordóma gagnvart þeim. Þá geta þær
stfllað aðrar hugmyndir sem éiga eftir að fæðast og maður
er ekkert annað en orka sem þarf að fá að flæða.“
Ragnhildur segist sækja sér mikinn kraft í náttúruna og
leita á vit hennar i því skyni og væri án efa tO í að flytja
langar ræður um kraftinn sem býr i okkur og orkuna sem
við verðum að kunna að beisla tO þess að skapa.
„Við verðum að kunna að opna augun og sjá og opna eyr-
un og heyra. Til þess verðum við að gefa okkur tíma tO að
lifa og hætta þessu brjálaða kapphlaupi í að eignast hluti
sem engu máli skipta. Við verðum að gefa okkur tíma tO
þess að njóta lífsins.
Þetta þurfum við líka að kenna börnunum okkar og mér
finnst að það ætti að nota þó ekki væri nema brot af þeim
fjármunum sem við eyðum í alls konar snobbhátíðir í að
tryggja börnunum okkar kennslu i dansi og tónlist í grunn-
skólum. Þar vantar mikið upp á en það myndi skOa sér i
bættri líðan og þroska barnanna okkar. Við viljum koma
fram sem kúlturþjóð en erum við virkOega að sinna því og
þá sérstaklega þegar kemur að listauppeldi barnanna?"
Komin heim í Stuðmenn
„Svo fannst mér eiginlega eins og ég væri komin heim
þegar ég gekk í Stuðmenn. Þar eru innanborðs menn sem
allir eru afar undarlegir, hver á sinn hátt, en þar ríkir ein-
stakt frelsi hvað varðar tónlist og það kann ég að meta.“
- Hér gæti komið langur kafli um hljómsveitina Stuð-
menn og tOvist hennar í íslensku menningarlífi en við rök-
ræðum okkur tO þeirrar niðurstöðu að hljómsveitin líkist
orðið meira póstmódernískri liststofnun en popphljóm-
sveit, einmitt vegna þess frelsis sem þar ríkir og leiðir án
efa á köflum til stjórnleysis en það er önnur saga. Það er
eiginlega meira freistandi að inna RagnhOdi eftir skoðun-
um hennar á jafnrétti karla og kvenna í hinum karlvædda
poppheimi.
„AUt of margar konur eru einfaldlega búnar að ákveða
að karlar ráði öllu. Þær sitja svo bara og væla yfir því en
þetta fer allt eftir því hvaða forrit maður setur í hausinn á
sér. Mér finnst að konur eigi einfaldlega að sýna mefl-a
sjálfstraust og gera það sem þær vflja og geta, hvort sem
það er að spfla í hljómsveit, gera kvikmynd, gerast þing-
menn eða semja tónlist. Svo eiga þær að hætta að skamm-
ast sín fyrir að vera húsmæður því mér finnst húsmóður-
hlutverkið eitt með því merkOegasta og göfugasta sem tO
er og fátt er meira krefjandi," segir RagnhOdur.
Mér dettur í hug að spyrja hana svona seint á aðventu
Veit eldd hvert ég er að fara
- Svo segir Ragnhildur mér frá manni sem hún þekkir
sem ferðast tO annarra sólkerfa og kann að segja margar
fallegar skrýtnar sögur af þeim ferðalögum og ólíkum bú-
skaparháttum manna á framandi slóðum í himingeimnum.
Þetta er sagt í því samhengi að sýna fram á tOgangsleysi
hjónabandsins sem RagnhOdur segir eitt það versta sem
hent geti góð ástarsambönd. Þetta sýnir líka hvað það er
erfitt að halda þessu viðtali á strikinu svo maður bregði
fyrir sig sjómannamáli.
- Af einhverjum ástæðum förum við síðan að tala um
Ingibjörgu Þorbergs sem söng svo fallega í sjónvarpinu á
aðventunni fyrir ári lagið sitt „Hin fyrstu jól“ að öll þjóð-
in klökknaði yfir þessari fallegu gömlu konu. Megum við
eiga von á því að sjá RagnhOdi Gísladóttur hátt á áttræðis-
aldri að syngja „Sísí fríkar út“ í vnisælum sjónvarpsþátt-
um?
„Ég veit ekkert hvert ég er að fara. Ég vona að ég hafi
tilfínningu fyrir því að vera ekkert að þröngva mér upp á
þjóðina ef hún vill ekki hlusta á mig. En aldur skiptir auð-
vitað engu máli heldur bara orkan sem maður býr yfir og
þegar ég verð komin þangað verður ekki spurt hvað mað-
ur sé gamall, heldur hvort maður hafi orku í það.“
-PÁÁ