Dagblaðið Vísir - DV - 13.05.2003, Blaðsíða 15

15
ÞRIÐJUDAGUR 13. MAÍ 2003
H>"V__________________________________________________________________________________________________________________________Menning
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir silja@dv.is
Eldur á efsta degi
DV-MYND ÆD
Þau komu andrúmslofti tónllstar Verdls fyllilega til skila
Björg Þórhallsdóttir, Annamaria Chiuri, Kristján Jóhannsson og Kristinn Sigmundsson.
Aðdáendur Kristjáns Jóhanns-
sonar urðu fyrir vonbrigðum þeg-
ar hann veiktist er hánn átti að
syngja í Sálumessu Verdis á tón-
leikum Sinfóníuhljómsveitar ís-
lands fyrir fáeinum árum. Vænt-
anlega hafa þeir tekið gleði sína á
ný á sunnudaginn var, því Krist-
ján var meðal einsöngvara á tón-
leikum Sinfóníuhljómsveitar
Norðurlands í íþróttahöllinni á
Akureyri þar sem þetta sama
verk var flutt. Aðrir einsöngvar-
ar voru Björg Þórhallsdóttir sópr-
an, Annamaria Chiuri mezzó-
sópran og Kristinn Sigmvmdsson
bassi, en stjórnandi var Guð-
mundur Óli Gunnarsson. Risa-
vaxinn kór tók einnig þátt í tón-
leikunum og samanstóð hann af
Kammerkór Norðurlands, Kór
Akureyrarkirkju og Kór Lang-
holtskirkju.
Tónlist
íþróttahallir eru almennt ekki
heppilegir tónleikasalir og sú á
Akureyri er þar engin undan-
tekning. Því var gripið til þess
ráðs að bjarga hljómburðinum
með rafmagni. Hljóð úr hátölur-
um verður auðvitað aldrei eins
og „lifandi“ ómur, en það sem
heyrðist á tónleikunum var samt
verulega áhrifamikið. Öflugustu
hlutar tónlistarinnar, þar sem sungið var
um eld og brennistein á efsta degi, voru
eins og lokaatriði í geimtrylli með viðeig-
andi brjálæðisgangi úr THX hljóðkerfi.
Barsmíðarnar í öðrum kafla verksins, sem
fjallar um dómsdag, vöktu upp hugsýn af
fallbyssuskotum úr helvíti, og lúðrablástur
Gabríels erkiengils, sem endurómaði með
hjálp málmblásara frá báðum endum sval-
anna, hefur örugglega framkallað gæsahúð
hjá mörgum áheyrandanum.
Kristján í góðu formi
Sjálfsagt má deUa um ágæti sálumessu
Verdis. Sem kirkjulegt verk er hún full
belgingsleg og dramatísk, enda var hún á
sínum tíma uppnefnd „besta ópera
Verdis“. Hún nær þó ágætlega að fanga
myrka heimsmynd kaþólsku kirkjunnar
fyrr á tímum, auk þess sem lýrískari hlut-
ar tónhstarinnar eru oft hrífandi. And-
rúmsloft tónlistarinnar komst fyllilega tU
skila á tónleikunum og voru þeir ekki síðri
en þeir sem Sinfóníuhljómsveit íslands
stóð fyrir um árið.
Einsöngvararnir voru prýðilegir og ég
hef ekki heyrt Kristján í svona góðu formi
lengi. Söngur hans var glæsUegur, röddin
breið og kraftmikU og túlkunin fyllilega í
anda Verdis. Sömu sögu er að segja um
Kristin, sem náði eins og venjulega að
skapa ríkuleg hughrif með hjartnæmum
söng sínum. Söngur Chiuri var jafn og þétt-
ur á öUum sviðum og Björg var með aht
sitt á hreinu, þó hún hafi ekki eins mikla
rödd og hin þrjú.
Fyrir utan slappa frammistöðu seUóleik-
aranna í upphafi Offertorio-kaflans spilaði
hljómsveitin af öryggi undir markvissri
stjórn Guðmundar Ola. Kórinn söng einnig
sérlega faUega. Ég hitti tvo bassa úr kórn-
um á leiðinni til Reykjavíkur sem vildu
endilega koma því að að bassamir hefðu
verið bestir, og það voru þeir! En hinar
raddir kórsins voru líka „bestar“, sem þýð-
ir að hehdarhljómur kórsins var alveg eins
og hann átti að vera. .
ÞægUegt var að hafa textann bæði á lat-
inu og íslensku á tveimur risaskjám hvor-
um sínu megin við hljómsveitina. Sem bet-
ur fer var ekki varpað þar á nærmynd af
einsöngvurunum eins og iðulega er gert í
LaugardalshöUinni og var maður þakklát-
ur fyrir það. Að horfa á risastóran ein-
söngvara við hliðina á pínulítUli hljóm-
sveit er einhvern veginn hjákátlegt, það er
eins og að verða vitni að samvinnuverk-
efni tónlistarmanna frá Risalandi og Puta-
landi.
í stuttu máli voru þetta frábærir tónleik-
ar og ekki annað hægt en að óska aðstand-
endum til hamingju með vel unnið verk.
Jónas Sen
Sinfóníuhljómsveit Norðurlands í fþróttahöllinni á
Akureyri 11. maí 2003: Missa di Requiem eftir G.
Verdi. Kór Akureyrarkirkju, Kammerkór Noröurlands
og Kór Langholtskirkju. Kórstjórar: Björn Steinar
Sólbergsson, Guömundur Óli Gunnarsson og Jón
Stefánsson. Elnsöngvarar: Björg Þórhallsdóttir,
Annamaria Chiuri, Kristinn Sigmundsson og Kristján
Jóhannsson. Stjórnandl: Guömundur Óli Gunnars-
son.
Úr útnorðrinu
Ljósmyndasýningin „Úr útnorðrinu" eftir
Ragnar Th. Sigurðsson var opnuð í Listasafninu
á Akureyri um helgina. Myndefni ljósmyndanna
48 er fólk, menning og náttúra Grænlands, ís-
lands og Færeyja en texta sýningarbæklings
skrifar Ari Trausti Guðmundsson, rithöfundur
og jarðeðlisfræðingur. Myndirnar eru allar úr
feröum þeirra beggja um norðurheimskautssvæð-
ið og útnorðrið og er þeim komið fyrir í 16
þriggja mynda röðum þar sem ein mynd frá
hverju landi lýtur að tilteknu þema.
Sýningin hefur áður verið i Norðurlandahús-
inu í Þórshöfn í Færeyjum og fer héðan í Nor-
ræna húsið í Nuuk í Grænlandi. Einnig stendur
til að sýna hana í Kanada, á Svalbarða og í
Kaupmannahöfn. Sýningunni lýkur 22. júní.
Reykjabókar-Njála
Bjartur hefur gefið út nýja út-
gáfu af Brennu-Njálssögu sem líka
er fyrsta verkið í nýrri ritröð for-
lagsins sem nefnist Neon-klassík.
Nýja útgáfan byggir á Reykjabók,
einu elsta og heillegasta handriti
sögunnar. Um útgáfuna sá Sveinn
Yngvi Egilsson íslenskufræðing-
ur.
Njála er sjöunda og síðasta verkið sem út kem-
ur í vorbókaflóöi Bjarts 2003 sem hefur vakið
mikla gleöi meðal bókamanna.
Jane Austen vinsælust
Samkvæmt niðurstöðum skoð-
anakönnunar, sem birtar voru í
gær, er Jane Austen enn þá vin-
sælasti kvenhöfundur Bretlands,
miklum mun vinsælli en nú-
tímahöfúndar á borð við J.K.
Rowling og Zadie Smith.
Langefst á vinsældalista yfir
stakar bækur er skáldsagan
Hroki og hleypidómar, sú eina sem komið hefur
út á íslensku. Skáldsögumar Emma og Persu-
asion voru líka á topp tíu listanum. Númer tvö á
honum er Jane Eyre eftir Charlotte Bronté og
Fýkur yfir hæðir eftir systur hennar, Emily
Bronté, er númer þrjú.
Aðrar á listanum era Middlemarch eftir
George Eliot (sem er kona þrátt fyrir skáldanafn-
ið), Rebekka eftir Daphne du Maurier, FYanken-
stein eftir Mary Shelly, Unless eftir Carol Shield
og To Kill a Mocking Bird eftir Harper Lee.
Tónlist
Úr sjóði fortíðar
Listamenn fagna afmæli Kópavogsbæjar
Jónas Ingimundarson, Snorri Wium og Ólafur Kjartan Siguröarson.
Síðustu tónleikar Tíbrárraðarinnar
í Salnum í Kópavogi vora haldnir á
sunnudagskvöld. Þar komu fram
Snorri Wium tenór, Ólafur Kjartan
baritón og Jónas Ingimundarson pí-
anóleikari. Á efhisskránni voru ein-
söngslög eftir tvö íslensk tónskáld, þá
Áma Thorsteinsson og Sveinbjörn
Sveinbjömsson.
Ólafur Kjartan og Snorri eru tón-
listarannendum hér kunnir sem
óperasöngvarar en minna hefur farið
fyrir ljóðasöng. Ekki hentar öllum
röddum að eiga við verkefni frá báð-
um þessum sviðum en mikilvægt er
að þjálfaðir listamenn haldi menning-
ararfinum lifandi með flutningi eins
og þessum.
Tuttugu lög vora flutt og sungu
þeir Ólafur og Snomi til skiptis.
Heyra mátti minna þekkt lög og svo
líka nokkur þekktustu laga tónskáld-
anna. Þannig endaði fyrri hluti tónleikanna,
sem helgaður var lögum Áma, á perlunni
óviðjafnanlegu, Nótt. Síðari hlutinn meö lög-
um Sveinbjöms endaði svo á laginu Sprettur,
en það lag er fléttað inn í þjóðarsálina fast og
órjúfanlega.
Ólafur Kjartan hefur margoft sýnt hve
rödd hans er hljómfalleg og túlkun lifandi.
Ekki tókst þó nógu vel til þetta kvöld þó
margt væri stórvel gert. Rödd Ólafs situr ekki
lengur nógu mjúkt og öragglega og hljómur-
inn því á flakki með þeim litbreytingum sem
því fylgir. Þenslan í röddinni er mikil á
kostnað hljómfegurðar. Raddstyrkur getur
veriö of dýru verði keyptur. Túlkunin var oft
leikræn en sú einlægni sem Ólafur hefur
lengi haft á valdi sínu naut sín ekki í þenslu-
umhverfi raddarinnar. Textaframburður var
á stundum góður en í mörgum tilfellum of
„ítalskur" og óskýr. Um þetta allt mátti strax
heyra dæmi í fyrsta laginu sem Ólafur söng.
Rödd hans er eins og gæðingur sem hefur
verið spenntur um of - nú þarf að taka í
taumana og velja kraftinum farveg þannig að
hæfileikamir geisli aftur í hverri hreyfingu.
í laginu Rósin og svo aftur í Vetur mátti
heyra að söngvarinn hefur þetta
allt á valdi sínu og gerir þá stór-
góða hluti.
Snorri Wium hefur sérstæða
tenórrödd. Á efri hluta tónsviðs-
ins er hún björt og einstaka
sinnum grönn, en á því neðra
mjúk, sterk og oft djúp á litinn.
Þetta er þó ekki svona einfalt
því litdýptin og styrkurinn birt-
ist stundum á efra tónsviði líka
sem sýnir enn aðra vídd raddar-
innar. Túlkun hans var hógvær
og textaframburður oftast fram-
úrskarandi. Söngvaramir
glímdu í einstaka tilfelli við
þýðingar sem féllu taktlega mis-
vel að tónlistinni, en báðir
leystu þeir þær þrautir mjög
vel. Bestu lög Snorra voru
Kirkjuhvoll, Eplablómin og
Sprettur, en í því síöastnefnda
var túlkun hans sérlega hrífandi.
Jónas Ingimundarson lék á píanóið og skil-
aði í mörgum lögum hlutverki sínu með
ágætum. Oft var samband söngvara og píanó-
leikara mjög gott en dæmin voru líka mörg
þar sem flytjendur vora ekki samstiga, ann-
að-hvort í takti eða túlkun.
Jónas tók að sér á þessum síðustu Tíbrár-
tónleikum að tilkynna gestum um opnun
nýrrar heimasíðu Salarins og þar geta menn
byrjað að velja sér tónleikakonfekt á næsta
starfsári. Slíkt verður aö teljast til fyrirmynd-
ar. Sigfríður Bjömsdóttir
Kiljur fyrir alla
Og talandi um vinsæla kvenhöfunda þá hefur
Mál og menning gefið út í kOju Reisubók Guðríö-
ar Símonardóttur, skáldsögu Steinunnar Jóhann-
esdóttur sem hún byggir á heimildum um
Tyrkjaránið og makalaust lifshlaup Guðríðar..
Steinunn fylgir Guðríði á henn-
ar löngu reisu í þrælakistuna í Al-
sír, segir frá níu ára vist hennar
þar og lýsir ferðinni noröur á bóg-
inn aftur uns hún eygir ísland á
ný með Hallgrími Péturssyni.
Ijöldi annarra hernuminna íslend-
inga fær einnig nafn og sögu í
bókinni þar sem skyggnst er á bak
við tjöldin í heimi araba og íslams á 17. öld. Þótt
fátt sé vitað með vissu um líf Guðríðar er æði
margt að finna um aldarandann og lifnaðarhætti
fólks á þessum tíma. í þann sjóð sækir höfundur
og skapar heilsteypta, ævintýralega og spennandi
sögu af ánauð og frelsun sterkrar konu.
Tvær spennusögur eru líka í
nýjum kiljupakka. Vaka-Helgafell
gefur út Syni duftsins, fyrstu bók
metsöluhöfúndarins Árnalds Ind-
riðasonar sem kom fyrst út 1997
og ruddi íslenskum glæpasögum
braut. Hér er Arnaldur að velta
fyrir sér persónuleikabreytingum
á fólki eftir lyfjagjöf og jafnvel enn
hrikalegri tilraunum með manneskjur.
■ Loks er Dumasarfélagið eftir
spænska rithöfundinn Arturo
Pérez-Reverte sem segir frá því
þegar upphaflegt handrit að kafla
í Skyttunum þremur eftir Aiex-
ander Dumas finnst í fórum vel-
metins bókasafnara sem hefur
hengt sig. Framhaldið verður hið
furðulegasta. Eftir bókinni gerði
Roman Polanski kvikmyndina The Ninth Gate
með Johnny Depp í aðalhlutverki. Kristinn R.
Ólafsson þýddi úr spænsku.