Dagblaðið Vísir - DV - 01.07.2003, Blaðsíða 8

8 FRÉTTIR ÞRIÐJUDAGUR 1.JÚLÍ 2003
ISI tekur undir með femínistum
MÓTMÆU: Femínistafélag (s-
lands, Kvenfélagasamband Is-
lands, Kvenréttindasamband
(slands, Kvennakirkjan og
Stígamót sendu (þrótta- og
Ólympíusambandi (slands bréf
í síðustu viku. Þar var vakin at-
hygli á upplýsingum sem Mata
Kaloudaki frá Grikklandi kom á
framfæri um áform borgaryfir-
valda í Aþenu um að fjölga
vændishúsum og greiða fyrir
kynlífsþjónustu í tengslum við
Ólympíuleikana sem haldnir
verða í borginni næsta sumar. í
bréfinu er (S( jafnframt hvatt til
þess að mótmæla opinberlega
þessum áformum borgaryfir-
valda í Aþenu. Framkvæmda-
stjórn (S( segist ætla að leggja
áherslu á andúð sína og mót-
mæli við þessum áformum ef
upplýsingarnar reynast réttar
en það hefur ekki fengist stað-
fest. „Stjórnin tekur hins vegar
undir með bréfriturum og lítur
það mjög alvarlegum augum
ef þær reynast réttar enda eiga
Ólympíuleikar ekki að vera
skálkaskjól fyrir slíka kynlífs-
starfsemi og er í rauninni í
fullri mótsögn við tilgang leik-
anna," segir í yfirlýsingu (S(.
Vilja álver á Húsavík
ÁLVER: Bæjarráði Flúsavíkur
hefur borist erindi frá fyrirtæk-
inu Atlantsáli þar sem reifaðar
eru hugmyndir um hugsanlega
staðsetningu álvers við Flúsavík.
f bréfinu er jafnframt óskað eftir
viðræðum um landsvæði og
staðsetningu álversins. Bæjarráð
Flúsavíkur fjallaði um málið á
fundi sínum fyrir skömmu og
samþykkti að fela bæjarstjóran-
um að hefja undirbúning að við-
ræðum við Atlantsál um hent-
uga staðsetningu álvers við
Flúsavík. Enn fremur var sam-
þykkt að hefja umræður um af-
not fyrirtækisins af Flúsavíkur-
höfn. Þá var ákveðið að fela
bæjarstjóra að leita eftir og
vinna drög að sameiginlegri
viljayfirlýsingu allra aðila sem að
málinu koma þar sem verkefni.
Þyngstu refsidómarnir á íslandi frá 1900:
Þriðjungur kveðinn upp
á síðustu fimm árum
Frá upphafi síðustu aldar hefur
21 glæpamaður verið dæmdur
til 16 ára fangelsisvistar eða
lengri. Sjö þessara dóma hafa
fallið frá árinu 1998, en allir eru
þeir vegna manndráps.Þyngsti
dómur sem kveðinn hefur verið
upp hér á landi er 20 ára fang-
elsi.
Síðustu ár hefur þungum refsi-
dómum vegna morða fjölgað um-
talsvert miðað við fyrri ár. Sérstak-
lega mátti greina þetta árin 2000 og
2001 þegar fimm dómar til 16 ára
eða lengri fangelsisvistar féllu. Örlít-
ið hefur hægst um síðan þá því eng-
inn svo þungur dómur féll á síðasta
ári. Einn 16 ára dómur féll hins veg-
ar á þessu ári þegar Þór Sigurðsson
var dæmdur fyrir morð við Víðimel.
Hin morðmálin sex, þar sem
menn hafa verið dæmdir í 16 ára
fangelsi eða lengri vistar frá 1998,
eru mörgum í fersku minni. Sigurð-
ur Júlíus Hálfdánarson drap mann
ásamt bróður sfnum í Heiðmörk
árið 1998. Þórhallur Ölver Gunn-
laugsson myrti mann á Leifsgötu
með því að stinga hann árið 1999.
Elís HelgiÆvarsson myrti eldri konu
í algerlega tilefnislausri árás á heim-
ili hennar að Espigerði 1999. Rúnar
Bjarki Ríkharðsson drap stúlku í
Keflavík árið 2000 en hún hafði bor-
ið vitni gegn honum í nauðgunar-
máli. Ásgeir Ingi Ásgeirsson kastaði
stúlku fram af svölum í Engihjalla
árið 2000 og að lokum myrti Atli
Helgason viðskiptafélaga sinn, Ein-
ar Örn Birgisson, í öskjuhlíð árið
2000.
ATU FIELGASON: Áfrýjaði ekki 16 ára fangelsisdómi sem hann fékk i héraði fyrir morð á viðskiptafélaga sínum.
Ekki endilega fjölgun morða
Helgi Gunnlaugsson, afbrota-
fræðingur og prófessor við Háskóla
íslands, segir að þetta sé þó ekki
endilega merki um að morðum fari
fjölgandi eða að þau séu hrottalegri
en áður. „Það getur líka spilað inn í
að umræðan í þjóðfélaginu hefur
gegnumgangandi verið sú að dómar
í ofbeldismálum og aivarlegum
glæpum séu of vægir. Ekki er ólík-
legt að dómstólar séu að bregðast
við þessu að einhverju leyti."
„Það hefur verið reglan
í gegnum tíðina að
morðmál og alvarleg
ofbeldismál komi í hrin-
um en síðan hægist um
þess á milli."
Tölur sem finna má í rannsókn
Sigurðar Tómasar Magnússonar og
Hildigunnar Ólafsdóttur á refsi-
ákvörðunum vegna manndrápa,
rána og líkamsmeiðinga virðast
staðfesta þetta að einhverjum hluta.
Þar kemur fram að fjöldi ákærðra
fyrir manndráp eða tilraun til
manndráps virðist ekki aukast milli
tímabilana 1970-1990 og
1991-2000.
Hámarksrefsing aldrei nýtt
En hvað með þessa morðhrinu
sem átti sér stað árin 2000 og 2001?
Er hún ekki merki um að alvarleg
aukning morðmála sé að eiga sér
stað um þessar mundir? „Það má
ekki hrapa að slíkum ályktunum.
Fjöldi mála sem koma upp hér á
landi er ekki mikill og því geta
sveiflurnar verið mjög miklar í pró-
sentum talið milli einstakra ára ef
óvenju mörg mál koma upp eitt
árið. Það hefur verið reglan í gegn-
um tíðina að morðmál og alvarleg
ofbeldismál komi í hrinum en síð-
an hægist um þess á milli," segir
Helgi.
Refsiramminn fyrir manndráp er
lágmark 5 ár en hámark ævilöng
fangelsisvist. Enginn hefur verið
dæmdur til hámarksrefsingar fyrir
Hæstarétti. Ef sakborningur fær
ekki ævilangan dóm er ekki hægt
að dæma hann til lengri tíma en 16
ára fyrir manndráp. Þeir sem hafa
fengið lengri dóm en 16 ár hafa þá
jafnframt verið dæmdir til viðbót-
arrefsingar fyrir önnur brot.
kja@dv.is
18 ÁR: Rúnar Bjarki Ríkharðsson fékk næst-
þyngsta dóm sem kveðinn hefur verið
upp hér á landi fyrir manndráp i Keflavík.
1957 1959 1961 1 J. i l l l 1963 1965 1967 1969 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1 1 1*1 | * X -l f-1 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 I J. I i i i i X © 2003
| I1 í 1 1 1 II 1 1? ? 1 'I í' 1 1 1^1 1 í j[ 1 r-n| y | | | | —r—j—t—r 1“v 'I jt j V—I
ÞYNGSTU DÓMARNIR: Eins og sjá má á þessu grafi hafa fangelsisdómar til 16 ára eða lengri tfma orðið algengari í seinni tíð. Jafnframt má sjá að þeir virðast koma í hrinum.

i
£
I