Vísbending - 27.11.1992, Blaðsíða 4

ISBENDING
Hagtölur
Fjármagnsmarkaður
s v a r t
lækkun
r a u t t
hækkun
fráfyrratbl.
Peningamagn (M3)-ár 7% 30.07.
Verðtryggð bankalán 9,1% 11.11.
Óverðtr. bankalán 12,3% 11.11.
Lausafjárhlutfall b&s 15,4% 09.92
Verðbrsj (VÍB) 346 11.92
Raunáv.3 mán. 6%
ár Hlutabréf (VÍB) 7%
659 18.11.
Fyrir viku 659
Raunáv. 3 mán. 13%
ár -13%
Lánskjaravísitala 3239 12.92
spá m.v. fast gengi 3268 01.93
og ekkert launaskrið 3305 02.93
3309 03.93
Verðlag og vinnumarkaður
Framfærsluvísitala 161,4 11.92
Verðbólga- 3 mán 0% 11.92
ár 1% 11.92
Framfvís.-spá 163,3 12.92
(m.v. fast gengi, 164,3 01.93
ekkert launaskrið) 164,7 02.93
Launavísitala 130,4 10.92
Arshækkun- 3 mán 1% 10.92
ár 2% 10.92
Launaskr-ár 1% 03.92
Kaupmáttur 3 mán 0% 10.92
-ár 2% 10.92
Dagvinnulaun-ASÍ 84.000 92 2.ársfj
Heildarlaun-ASl 1 1 1.000 92 2.ársfj
Vinnutími-ASI (viku) 46,9 92 2.ársfj
fyrir ári 46,5
Skortur á vinnuafli -1,4% 09.92
fyrir ári 0,8%
Atvinnuleysi 2,9% 10.92
fyrir ári 1,2%
Gengi (sala síðastl. mánudag)
Bandaríkjadalur 63,6 23.11.
fyrir viku 59,3
Sterlingspund 96,1 23.11.
fyrir viku 90.0
Þýskt mark 39,5 23.11.
fyrir viku 37,1
Japanskt jen 0,512 23.11.
fyrir viku 0,475
Erlendar hagtölur Bandaríkin
Verðbólga-ár 3% 10.92
Atvinnuleysi 7,4% 10.92
fyrir ári 6,9%
Hlutabréf (DJ) 3.232 23.11.
fyrir viku 3.209
breyling á ári 10%
Liborvext. 3 mán 3,9% 17.11.
Bretland
Verðbólga-ár 4% 10.92
Atvinnuleysi 10,1% 10.92
fyrir ári 8.8%
Hlutabréf (FT) 2723 23.1 1.
fyrir viku 2679
breyting á ári 11%
Liborvext. 3 mán 7,3% 24.1 1.
V-Þýskaland
Verðbólga-ár 4% 10.92
Atvinnuleysi 7,0% 10.92
fyrir ári 6,3%
Hlutabréf (Com) 1718 24.1 1.
fyrir viku 1724
breyting á ári -7%
Evróvextir 3 mán 8,6% 24.11.
Japan
Verðbólga-ár 2% 09.92
Atvinnuleysi 2,2% 09.92
fyrir ári 2,2%
Hlutabréf-ár -31% 17.11.
Norðursjávarolía 19,1 24.11.
fyrir viku 19,2
GATT:
Bandaríkjamenn og
Evrópubandalagið komast
að samkomulagi um
landbúnaðarmál
Samningamenn Evrópubandalagsins
og Bandaríkjanna hafa nú náð
samkomulagi um landbúnaðarmál í
Urúgvæ-viðræðunum svonefndu, og má
búast við að hægt verði að ganga frá
nýjum GATT-samningi á næstu
mánuðum. Með þessu er komist hjá
verslunarstríði sem vofði yfir, en
Bandaríkjamenn höfðu ákveðið að leggja
háan toll á nokkrar vörur frá
Evrópubandalaginu, ef það breytti ekki
afstöðu sinni. A endanum streittust
Frakkar einir við og raunar var ekki enn
ljóst, þegar blaðið fór í prentun, hvort
þeir myndu beita neitunarvaldi gegn
samkomulaginu. Landbúnaðar-
samkomulagið er flókið. I því felst
meðal annars að sá útflutningur Evrópu-
bandalagsins á landbúnaðarvörum, sem
nýtur aðstoðar úr sjóðum þess, verði
dreginn saman urn rúman fimmtung í
tonnum talið á sex árum. Fyrirári kröfð-
ust Bandaríkjamenn þess að útflutnings-
bætur yrðu aflagðar með öllu. Tíundi
hluti þess lands sem Evrópubandalags-
bændur nota undir landbúnað verður
tekinn úr ræktun. Þá ætlar Evrópu-
bandalagið að hætta að styrkja
nautakjötsútflutning til Asíu. I maí
síðastliðnum komu forystumenn
Evrópubandalagsins sér reyndar samán
um að draga úr stuðningi við landbúnað
í bandalaginu, en nú á að ganga lengra.
Þótt samkomulagi hafi nú verið náð um
landbúnaðarmál í GATT-viðræðunum
eru mörg ágreiningsefni óleyst á sviði
viðskipta með iðnaðarvörur, þjónustu
og vemdun einkaleyfa. En talið var að
ágreiningur um stuðning við landbúnað
væri helsta hindrunin í vegi nýs GATT-
samkomulags. Þegar þessum áfanga er
náð er ólíklegt að önnur deiluefni komi
íveg fyrir samkomúlag. Mikið er í húfi,
því að spáð hefur verið að samkomulagið
geti aukið heimsviðskipti um 5% á tíu
árum. =
Svíþjóð:
Hjálpin var of lítil og kom
of seint
Sænska krónan var tengd Evrópu-
myntinni ecu með einhliða yfirlýsingu í
maí 1991. Arsverðbólga var þá 10%, en
tengingin við ecu átti þátt í að draga úr
henni á næstu mánuðum. Margir töldu
að krónan hefði tengst ecu á of háu gengi
og efuðust um að það stæðist. Vandamál
sænsks efnahags eru mikil og djúpstæð.
Markaðshlutdeild sænskra iðnaðarvara
á útflutningsmörkuðum hefur farið
minnkandi. Hagvöxturhefur verið minni
en í flestum löndum Efnahags- og
framfarastofnunarinnar, OECD
undanfarin ár. OECD nefnir nokkrar
skýringar á þessu í nýjasta riti sínu urn
sænskan efnahag. Þeirra helstar eru
mikil og vaxandi starfsemi hins opinbera,
háir skattar, veitult félagslegt kerfi og
skortur á samkeppni. I ritinu eru bundnar
nokkrar vonir við breytta stjómarstefnu,
þar á meðal skattabreytingu í fyrra, en þá
voru jaðarskattar mjög lækkaðir. Halli á
ríkisrekstri var þó meiri en nokkru sinni
fyrr og þegar gjaldeyrir tók að streyma
úr landi í haust hafði því verið spáð að
hann yrði yfir 10% þjóðarframleiðslu á
árinu. Stjómvöldum tókst að verja
krónuna með afar háum vöxtum og
samkomulagi við stjórnarandstöðu um
að draga úr hallanum og létta álögum af
atvinnulífi. Atvinnuleysi hafði aukist í
ríflega 5%, sem er mun meira en Svíar
hafa átt að venjast. Efnahagsaðgerðirnar
áttu að draga úrhalla ríkissjóðs á löngum
tíma en hann var áfram afar mikill.
Sænski seðlabankinn átti í erfiðleikum
með að fjármagna hallann með lántökum
á innlendum markaði (eins og honurn
bar skylda til). Um miðjan mánuðinn
tók gjaldeyrir aftur að streyma úr landi.
Að morgni 19. nóvembcr setti stjómin
enn fram áætlun um niðurskurð
félagslegrar þjónustu og lækkun skatta
atvinnufyrirtækja, en jafnaðarmenn
neituðu að styðja tillögurnar. Seðla-
bankinn ákvað skömmu síðar að láta
gengið fljóta, en þá var gjaldeyris-
varaforðinn á þrotum. Gengi krónunnar
féll um 12% gagnvartþýsku rnarki næstu
daga.
Listaverk-leiðrétting
1 grein Þórs Sigfússonar í 45. tölublaði
misritaðist setning í fyrsta dálki á blað-
síðu 3, neðarlega, þannig að erfitt er að
skiljahana. Þamaáttiaðstanda (frá 15.
línu ofan við kaflaskil): „Miklar sveiflur
eru á báðum þessum mörkuðum en
hámarkinu er náð nokkru fyrr hérlendis
en erlendis. Ein skýring á því er sú að
hérlendis fór samdráttar í efnahagslífi
fyrst að gæta árið 1988.“ Höfundur og
lesendur eru beðnir velvirðingar á
mistökunum.
Ritstj. og ábm.: Sigurður Jóhannesson.
Útg.: Ráðgjöf Kaupþings hf., Kringlunni 5,
103 Reykjavík. Sími 689080. Myndsendir:
812824. Málfarsráðgjöf: Málvísindastofnun
Háskólans. Prentun: Prentsmiðjan
Gutenberg. Öll réttindi áskilin. Ljósritun er
óheimil en mikill afsláttur veittur af
viðbótareintökum.
4