Vísbending - 13.02.1998, Blaðsíða 3
ISBENDING
r ^ Q o tt á r h jái kai ípt íölh im
Þótt mikið umrót hafi átt sér stað hjá
kauphöllum á síðasta ári var árið
samt með betra móti hvað varðar
viðskipti og verðþróun. Þrátt fyrir hrun
hjákauphöllum í Asíulöndum var meðal-
hækkun hlutabréfa í heiminum metin
14,7% miðað við hækkun í Bandaríkja-
dölum. Mikið verðfall varð í kauphöllum
í Bandaríkjunum í október en þrátt fyrir
það hækkaði verð á hlutabréfum í heildina
um rúmlega 30% í kauphöllinni í New
York. Töflur 1 og 2 sýna þær kauphallir
sem náðu mestri hækkun hlutabréfa og
Tafla I. Mest hækkun á
kauphölliun 1997
Gíauphöll Hækkun
Istanbúl 84,5%
Mexíkó 51,6%
Sviss 43,5%
Lissabon 40,7%
Aþena 38,1%
Ítalía 36,9%
Sao Palo 34,9%
New York 30,3%
Irland 26,5%
. Þýskaland 25,3%
þær kauphallir þar sem verð lækkaði mest
miðað við Bandaríkjadal. Athyglisvert
er að í fyrri töflunni eru aðeins þrj ár kaup-
hallir sem geta talist til helstu kauphalla
heimsins (Sviss, Bandarikin og Þýska-
land). Þrjár skýringar eru taldar á þessu.
Hjá smærri kauphöllunum eru fá eða
Tafla 2. Mest lækkun á kauphöllum 1997
' Kauphöll Lækkun ^
Tafland -76,1%
Jakarta -72,9%
Kórea -71,2%
Kúala Lúmpúr -68,8%
Fillippseyjar -61,1%
Vancouver -50,3%
Singapúr -34,0%
Tókíó -29,1%
Hong Kong -19,3%
v Teheran -17,0% j
10 stærstu
Tafla 3 sýnir tíu stærstu kauphallir
heimsins miðað við markaðsverð-
mæti skráðra hlutabréfa. Kauphöllin í
New York ber höfuð og herðar yfir aðrar
kauphallir og er rúmlega fjórum sinnum
stærri en sú næsta, kauphöllin í Tokío.
Heildarverðmæti skráðra hlutabréfa hjá
Tafla 3. Hæsta markaðs- virði verðbréfa 1997
^Kauphöll Markaðsvirði
New York 8,879,6
Tókíó 2,085,4
London 2,068,2
Nasdaq 1,738,0
Þýskaland 825,2
París 674,4
Sviss 575,3
Kanada (Tórontó) 567,6
Ainsterdam 468,6
. Hong Kong 413,3 j
engin fjölþjóðafyrirtæki sem eiga veru-
legra hagsmuna að gæta í Asíu, efnahags-
kerfi viðkomandi landa er mun ótengdara
Asíulöndum en efnahagskerfi stærri land-
anna og uppgangur hefur verið í viðkom-
andi löndum. Sum þessara landa eru
einnig talin hafa notið þess að sjóðstjórar
hafa í auknum mæli dreift áhættu til landa
með háa ávöxtun, t.d. Irlands, Grikklands
og Tyrklands. Mynd 1 sýnir þróun hluta-
bréfaverðs hjá kauphöllum innan FIVB í
gjaldmiðli viðkomandi landa.
kauphöIluminnanAlþjóðasamtakakaup-
halla (FIBV) var áætlað 21.776,7 millj-
arðar Bandaríkjadala í lok árs 1997 og
hafði það hækkað um 11,3% frá árinu
áður. Þær hugmyndir hafa oft verið viðr-
aðar að sameina eigi kauphallirnar á
Norðurlöndunum í eina til að koma þess-
um löndum á kortið. Þegar er hafin náin
samvinna milli kauphallanna í Stokk-
hólmi og Kaupmannahöfn en ekki virðist
vera áhugi fyrir slíkri sameiningu í Osló
og Helsinki. Markaðsverðmæti hluta-
bréfa hjá þessum kauphöllum nemur um
500 milljörðum Bandaríkjadala og því
myndu þær sameinaðar komast í níunda
sæti. Það er þó háð því að ekki sé um
margfalda skráningu að ræða, þ.e. sama
fyrirtæki sé skráð hjá fleiri en einni
kauphöll.
Heildarviðskipti
Aukning á viðskiptum frá fyrra ári var
að mest í Lissabon í Portúgal
183,4%. Næstmest varð aukningin í Taí-
landi, 173,6% og Hong Kong, 172,6%.
Heildarviðskipti allrakauphallanna námu
rúmlega 22 milljörðum Bandaríkjadala
og þar af voru 5,8 milljarðar hjá kaup-
höllinni í New York og um 4,5 milljarðar
hjá Nasdaq markaðinum sem einnig er í
Bandaríkjunum. Hafa verður í huga að
eitthvað er mismunandi hvernig velta er
áætluð í hinum ólíku kauphöllum þannig
að heildarvellan er nálgun.
Veltuhraði
eltuhraði segir til um það hversu
mikil viðskipti eru með verðbréf
V
miðað við heildarverðmæti. Mánaðar-
velta er margfölduð með 12 til að fá jafn-
gildi ársveltu og í þá tölu er deilt með
markaðsverðmæti verðbréfanna. Meðal-
veltuhraði hjá kauphöllunum innan FIVB
í desember síðastliðnum var66. Það gefur
til kynna að um 2/3 af öllum hlutabréfum
hefðu skipt um hendur í þessum kaup-
höllum hefðu viðskipti á árinu verið eins
og í desember. Mestur veltuhraði í des-
ember var í T aívan, 419,4%. Markaðurinn
þar er greinilega mjög liðugur því að þar
náðist einnig mesti veltuhraði í einum
mánuði, 608%, í júlí síðastliðnum. Til
samanburðar var veltuhraði hlutabréfa á
Verðbréfaþingi íslands í desember7,9%.
Ef viðskipti utan kerfis eru einnig talin
með þá hækkar veltuhraðinn í 23,4%. Því
má ætla að við eigum nokkuð í land með
að ná öðrum þjóðum á þessu sviði.
Heimildir: FIVB, Verðbréfaþing íslands
Mynd 1. Hækkun hlutabréfavísi-
talna á kauphöllum 1997
Istanbúl!
Lissabon j
Aþena
italfa j
Mexiko
Sviss
irland
Bilbaó
Þýskaland
Saó Páló i
Kaupm.höfn
Rio de Janeiro
Madríd
Amsterdam
Barselóna
Tel-Aviv
Brussel
Helsinki
New York
Ósló
Llma
Búenos Aries
London;
Lúxemborg
Parfs
Stokkhólmur
Chicago
Nasdaq
Talvan
Amex
Montreal
Vin
Tóronto
Ástralia
Nýja Sjáland
Varsjá
Santiagó
Jóh.borg
Ósaka
Tehran
Hong Kong
Tokio
Singapúr
Jakarta
Fillipseyjar
Kórea
Vankúver
Kuala Lúmpur
Talland
-60
3