Vísbending - 17.08.2001, Blaðsíða 2

ISBENDING
Gott fólk í góðu fyrirtæki
McKinsey-ráðgjafarfyrirtækið
hefur nýlega gert rannsókn á
eftirspurn bandarískra fyrir-
tækja eftir hæfileikafólki. Niðurstaðan
varð sú að 89% þeirra 6.900 stjórnenda
sem könnunin náði til sögðu að erfiðara
væri nú en fyrir þremur árum að fá
hæfileikafólk til starfa og um 90% þeirra
sögðu að erfiðara væri að halda því. A
sama tíma hefur aldrei verið mikilvægara
fyrir framrás og farsæld fyrirtækja að
hafa mikilshæfa starfsmenn innan sinna
raða.
Skortur
/
Ifyrrnefndri rannsókn eru þrjár
ástæður nefndar fyrir því að sífellt
erfiðara sé að ná í góða starfsmenn. I
fyrsta lagi eru kröfur fyrirtækja að
aukast, starfsmenn þurfa sífellt að hafa
meira til brunns að bera - alþjóðlega
þekkingu og reynslu, tækni- og tölvu-
þekkingu, frumkvöðlavitund og hæfi-
leika til að stjórna í margþættu og
síbreytilegu umhverfi. I öðru lagi er
framboð af hæfileikaríku fólki hlutfalls-
lega að minnka. Það er að gerast með
tvennum hætti. Annars vegar vegna
þess að í kjölfar sterkari fjármagns-
markaðar hefur litlum og meðalstórum
fyrirtækjum vaxið fiskur um hrygg og
draga þau sífellt til sín meira af hæfi-
leikafólki með því að bjóða meiri ábyrgð
og eignarhlut. Hins vegar mun stöðugt
fækka í aldurshópnum frá 35 til 44 ára á
næstu fimmtán árum víðast hvar í V estur-
Evrópu, og í Bandaríkjunum um 15%. I
þriðj a lagi er starfsmanna vel ta fyrirtækj a
stöðugt að aukast. Sem dæmi má nefna
að í Kísildal var starfsmannavelta
fyrirtækja víða yfir 30% á ári. Að sama
skapi nálgast hún 30% í bandaríska
lyfjageiranum en þar var starfsmanna-
velta nær óþekkt fyrir iaeinum árum.
Veltuáhrif
✓
Ymislegt hefur gert að verkum að
starfsmannavelta fyrirtækja er að
aukast, bæði þættir sem toga í og ýta
burt. Tækifærin eru fleiri en oftast áður,
bæði hvað varðar störf í öðrum fyrir-
tækjum og á eigin vegum. Einnig leitar
fólk í auknum mæli eftir annarri lífs-
fyllingu en miklum starfsframa. Það er
hins vegar verra þegar góðum starfs-
mönnum er hreinlega ýtt út úr fyrir-
tækjum ómeðvitað vegna bágborinnar
starfsmannastefnu.
í fyrrnefndri McKinsey-rannsókn
kemur fram að það virðist haldast í
hendur að fyrirtækjum gangi vel og að
vel takist að haldast á starfsfólki. Þeim
fyrirtækjum sem gengur hvað best í
þessu skila að meðaltali 22% meiri arð-
semi til hluthafa en atvinnugrein þeirra
að meðaltali. Þó að góð starfsmanna-
stefna sé ekki eini þátturinn sem skapar
slíka umframarðsemi er ljóst að hún
gegnir mikilvægu hlutverki.
Styrkingarþættir
að er umhugsunarvert að í ljós kemur
þegar starfsmannavelta í Banda-
ríkjunum er skoðuð að góðgerðarsam-
tökum (non-profit) tekst einna best að
halda í starfsfólk. Þetta er sérstaklega
athyglisvert þegar hugsað er til þess að
laun eru þar lítil sem engin og því ekki
þau sem gera það að verkum að fólk
heldur áfram að vinna fyrir samtökin.
Vissulega hafa laun mikið að segja á
nútímavinnumarkaði en aðrir þættir sem
ekki síður eru mikilvægir virðast oft
drukkna í peningaumræðunni. I fyrr-
nefndri könnun kemur fram að 89%
svarenda sögðu að hreinskilin endur-
gjöf (e. feedback) væri nauðsynleg eða
mjög mikilvæg fyrir starfsþróun. Aftur
á móti gátu einungis 39% sagt að þeir
fengju slíka endurgjöf.
Hinn aldni stjórnunargúrú Peter F.
Drucker hefur í gegnum tíðina hamrað
á því að starfsfólk skipti mestu máli að
því væri falin ábyrgð og á það væri
hlustað. I viðtali við Wall Street Journal
í upphafi síðasta árs sagði hann sögu
frá því þegar hann lá á sjúkrabeði í
heimabæ sínum. Þar sem hann gat sig
hvergi hrært varð hann nauðugur
viljugur að hlusta á kvartanir hjúkrunar-
kvenna á spítalanum en þær voru
fórnarlömb mikillar endurskipulagn-
ingar. Drucker fékk stjórnanda spítalans
til að halda fund með framvarðasveit
hjúkrunarfræðinganna til að ræða
vandamál og komast að sameiginlegri
niðurstöðu. Fyrir vikið fékk Drucker
náðugri daga á spítalanum í jákvæðara
andrúmslofti einungis vegna þess að
starfsfólk var spurt álits, hlustað var á
það og leiddi það oft til betri úrlausna
verkefna.
Danska fyrirtækið International
service systems (ISS) og bandaríska
fyrirtækið ServiceMasters eru skínandi
dæmi um hvernig hægt er að fá fólk sem
sinnir hreingerningum til að taka virkan
þátt í rekstri með að gefa því tækifæri til
þess að betrumbæta starfsaðferðir og
l'inna nýjar. Þjónustustig fyrirtækjanna
tók stakkaskiptum um leið og starfs-
mannavelta minnkaði verulega.
Uppbyggjandi stefna
að er sorglegt að hugsa til þess að
stjórnendur margra fyrirtækja virð-
ast lítið sem ekkert leggja upp úr starfs-
mannastefnu í víðara samhengi og vita
oft ekki hvað eða hverjir eru að skapa
árangur fyrirtækisins. Jafnvel er hlífi-
skildi haldið yfir starfsmönnum sem gera
lítið annað en eitra út frá sér og drepa
niður þá litlu von sem er um góðan og
uppbyggjandi starfsanda. Fyrir vikið
helst þeim enn verr á fólki.
Fyrirtæki verða í vaxandi mæli að
leggja meiri áherslu á starfsmanna-
stefnu, sérstaklega í ljósi þess að þekk-
ing og þjónusta eru stöðugt að verða
meiri þungavigtarþættir í rekstri fyrir-
tækja. Starfsmenn verða að hafa ástæðu
fyrir því að ráða sig hjá og halda tryggð
við fyrirtæki, aðra og langlífari en
peninga. Sinna verður ráðningum af
kostgæfni og stjórnendur fyrirtækja
verða að taka sem mestan þátt í því ferli.
Þegar búið er að ráða starfsmenn verður
að þjálfa þá og sú þjálfun verður að
halda áfram. Að auki þarf að veita
starfsmönnum ólíka reynslu til að þeir
fái vaxið í starfi. Mikilvægt er að einhver
fylgist með framþróun þeirra og beri
ábyrgð á að starfsandi og starfsmanna-
stefna séu uppbyggjandi frekar en
niðurdrepandi.
Athugasemd við Aðra sálma í
31. tbl. 2001
Ágæti viðtakandi.
Mér gramdist nokkuð að lesa pistil með eftirfarandi
fyrirsögn [Verðið skiptir engu] í vikuriti ykkar um
viðskipti og efnahagsmál. Þar er að mínu viti verið að
draga orð fjármálastjóra Landsvirkjunar úr samhengi.
Það gefur auga leið að þegar fjármálastjórinn talar
um mikilvægi þess að verkefnið skili nægilegri
arðsemi( 12-14% arðsemi eiginfjár) þá er gert ráð fyrir
orkuverði sem stendur undir slíkri arðsemi. Það sem
fjármálastjórinn á við þegar hann skrifar að verðið sé
ekki mikilvægt í þessari umræðu þá er hann að vísa til
ágreinings við Ögmund Jónasson og þeirrar afstöðu
sem hann fyrir hönd LSR tekur án þess að skoða
vcrkefnið eða arðsemi þess ofan í kjölinn. Það er ljóst
að afstaða Ögmundar/LSR byggir á flestu öðru en
faglegu mati á verkefninu. í því samhengi eru orð
fjármálastjórans eðlileg. Ögmundur/LSR hefur engan
áhuga á að skoða arðsemi verkefnisins eða fjármögnun
þess. Á það er fjármálastjóri Landsvirkjunar að deila
og raforku verðið því ekki aðalatriði í þeirri deilu heldur
ákveðin grundvallaratriði um afstöðu.
Það vcldur mér vonbrigðum þcgar ykkar ágæta
vikurit setur þetta fram með þessum hætti og virðist
tilgangurinn vera að tortryggja þetta verkefni enn
frekar. Fyrirsögnin er t.d. mjög ósmekkleg og villandi.
Ég er nokkuð viss um að fáir fjárfestingarkostir
hafi verið eins vandlega skoðaðir og sá sem hér er rætt
um. Ykkur væri nær að fara ofan í saumana á ýmsum
vafasömum fjárfestingum lífeyrissjóða í ýmsum
hlutafélögum, utan við sínar heimildir.
Það er a.m.k. lágmarks krafa áskrifenda ykkar að
umfjöllunin sé fagleg en ekki óvandaður áróður.
Einnig væri eðlilegt að höfundur skrifaði undir með
nafni nema þetta sé skilningur og skoðun rit-
stjórnarinnar.
Með kveðju,
Óskar Garðarsson,
fjármálastjóri
Frá riísíjóra: Það erekkert leyndarmál að höfundurað Öðrum
sálmum er nœr undantekningarlaust Henedikt Jóhannesson -
hér eftir skammstafað HJ.
2