Vísbending - 17.06.2005, Blaðsíða 1

V
Viku
ISBENDING
rit um viðskipti og efnahagsmál
17. júní 2005
24. tölublað
23. árgangur
Framtíðarsýn Samfylkingarinnar
Alandsfundi Samfylkingarinnar
fyrir skömmu var kynnt skýrsla
framtíðarhóps flokksins. Það er
athyglisvert að glugga í skýrsluna til þess
að reyna að átta sig á því hvaða áhrif það
hefói hérá landi efflokkurinn kæmist í stjóm.
Formaður nefiidarinnar hefur nú jafhframt
verið kosinn fonriaður flokksins og því má
vænta þess að skýrslan hafi mikið gildi sem
stefnuyfirlýsing. Hér á eftir verður farið yfir
þá þætti sem snerta viðskipti og efnahagsmál,
enþað erbýsna stór liluti skýrslunnar. Einnig
erhérstuðstviðdröghópsinsumAtvinnulíf,
nýsköpun og hagvöxt. Skylt er að geta þess
að skýrslan er í stikkorðastíl og því ekki alltaf
ljóst hvað höfundar eiga við. Sumt kann að
vera sett ffam sem fullyrðingar og ætlað
til umræðu ffemur en að um sé að ræða
afdráttarlausar skoðanir.
Leikreglur viðskiptalífsins
Hópurinn leggur rnikla áherslu á efiir-
lit. Talað er um að hraðar breytingar
í viðskiptaumhverfi kalli á endurskoðun
innlendraeftirlitsstoíhana.Jafhffamterlögð
áhersla á það að byggja beri á alþjóðlegum
viðmiðum og alþjóðlegri samkeppni á senr
flestum sviðum. Af þessu má ljóst vera að
flokkurinn vill breytingar, en ekki er útfært
hvemig þær eiga að vera. I umræðum á
AlþingiumbreytingaráSamkeppnisstofnun
kom fram að þær vom flokksmönnum á
Alþingi ekki að skapi. Ekki ergottaðsegja við
hveiju fyrirtæki mega búast því að sagt er að
leitaberijafhvægismillistærðarhagkvæmni
og fákeppni, síður skuli skipta fyrirtækjum
upp og gefa eigi svigrúm til samruna, en
leggja beri áherslu á efiirlit. Þetta er í sam-
ræmiviðmálflutningmargrafúlltrúaflokks-
ins á Alþingi sem telja að ekki sé ástæða til
þessaðóttastauðhringahérlendis.Ekkierþó
sérstaklega sagt ffá því hvort sameina megi
banka, en það er ein meginspumingin sem
líklegt er að samkeppnisyfirvöld þurfi að
svara á næstunni. Þau hafa einu sinni svarað
því að ekki mætti sameina Landsbanka og
Búnaðarbanka, en sumir hafa gefið i skyn
að aðstæður hafi breyst síðan þá. Lagt er til
að Fjánnálaeftirlitið verði eflt og því gefiiar
heimildirtilþessaðtjásigopinberlegaþegar
talin er þörf á úrbótum. Það er í samræmi
við óskir eftirlitsins sjálfs, sem oft hefúr
setið undir því að hafa ekkert gert þegar
það hefur í raun skrifað málsaðilum bréf og
vísaðmálumtil lögreglu. Slíkttjáningarffelsi
er þó vandmeðfarið því að þögn eftirlitsins
hefúreinmittoftaukið virðingu fyrirþví og
störfúm þess vegna þess að það hefúr ekki
stillt sér upp sem krossfara.
Draga má þá ályktun að almennt sé Sam-
fylkingin hlynntstórfyrirtækjumen vilji hafa
með þeim gott eftirlit. Annars staðar kemur
ffam að þess beri að gæta að slíkt eftirlit hafi
skýran tilgang og sé einfalt.
Velferðarríkið
r
Tþieimkaflaerekkimikiðbitastættaðfinna.
XSagt er að velferðam'kið hafi styrkt efna-
hagslega stöðu Norðurlandanna en Island
standi öðrum löndum lakar. Ekki er rakið
hvers vegna. Bætureigi að vera borgararétt-
indi en ekki tengjast efhahag. Þetta er görnul
stefna Alþýðuflokksins sem ekki vildi að litið
yrði á almannatryggingakerfið sem ölmusu.
Undir forystu flokksins í Heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu árin 1991-95
vom tekjutengingar bóta þó mjög auknar.
Talað er um að skattgreiðsla skapi almenn-
an rétt ,,-stigvaxandi virkni tekjutenginga.“
Ekki er Ijóst hvað átt er við, en það virðist þó
stangast á við það að bótaréttur sé almennur
en ekki fátæktarmiðaður. Rætt er um jöfnun
lífeyrisréttinda, en að kerfið eigi að vera
sjálfbært og áhættudreift. Hvort hér er átt
við að flytja eigi réttindi milli lífeyrisþega
er ekki ljóst.
Auðlindir
Bér er annars vegar talað um að eignar-
hald eigi að vera skýrt og óvefengjan-
legt en í næstu grein er hins vegar sagt að
setjaeigi stjómarskrárákvæði umþjóðareign
og jafnræði í úthlutun á rétti til nýtingar
náttúmauðlinda. Réttilega er bent á það að
skilgreina þurfi hugtakið þjóðareign á nátt-
úmauðlindum. Skynsamlegt heföi virst að
byija á því að skilgreina þetta hugtak, áður
en þess er krafist að það fari inn í stjómar-
skrá. Stjómarskráin á að vera skýr skrá yfir
ákveðin gmndvallaratriði sem önnur lög
mega ekki rekast á.
Ekki er talað um hækkun auðlindagjalds
heldur þvert á móti talað um sátt í greininni,
en að ákvæði laga um stjóm fiskveiða sem
fjalla um eignarrétt og nýtingarrétt séu enn
óljós. Samfylkingin eigi að hafa ffumkvæði
að sátt í málinu.
Skattamál
Því er lýst yfir að skattheimta hafi verið
flutt af fjármagni og eignum yfir á
vinnuafl og launatekjur. Þetta er rangt. Nýr
skattur, Ijármagnstekjuskattur, var lagður á
fyrirnokkmm ámm. A sama tíma hefur skatt-
prósenta fyrirtækja og einstaklinga verið
lækkuð. Hins vegar hafa fyrirtækin á sama
tíma skilað betri afkomu og laun einstak-
linga hafa hækkað að raungildi þannig að
skatttekjur ríkisins hafa aukist. Að mestu
virðasthugmyndirSamfylkingarinnarganga
út á hækkun frítekjumarks og lægri skatta á
(Framhald á síða 4)
Samfylkingin héltflokksþing
um daginn. Það er fróðlegt
að velta fyrir sér sýn hennar
á atvinnulífið.
2
Það er oft talað um að bilið
milli ríkra og fátækra sé að
breikkahérá landi. Skoðun
bendir til að svo sé ekki.
3
Lánskjaravísitölunni var breytt
fyrir 10 ámm. Áhrifin á buddu
launafólks vom mikil.
4Blaðióendarmeð nokkrum Á
kjarnyrtum spakmælum.