Vísbending - 02.06.2006, Blaðsíða 2

V
ISBENDING
Að detta í ólukkupottinn
Nígeríusvindlið er svo vel þekkt og
einfalt að flestum fínnst það ótrú-
legt að nokkur falli fyrir því. Nán-
ast allir sem hafa tölvupóstfang kannast
við þennan póst. 1 þeim segir frá fólki með
ókennileg nöfn eins og Mbuto, Timombo
eða Bella Bomba sem lent hefur í miklum
hremmingum. Lang ofiast erþetta fólk fyrr-
verandi ráðamenn í Affíkuríkjum en hefiir
átt við óskapleg áföll að stríða. Eiginmann-
inum hefur verið steypt af stóli, einhver
hefur orðið fyrir alvarlegum sjúkdómi eða
eitthvað álíka dramatískt hefur átt sér stað.
Sökum þessa getur þetta góða fólk ekki
hj álparlaust ley st út háar fj árhæðir sem það
á inni á bankareikningum. Það leitarþví til
viðtakanda póstsins um hjálp sem felst í
því að hann leggur út fyrir smávægilegum
bankakostnaði (fáeinummilljónumkróna)
en fær að launum stóran hlut af miklum
auðæfúm. Langflestir lesa ekki einu sinni
bréfin heldur eyða þeim ólesnum.
Nú er komin fram ný tegund af svindli.
Nafn manns hefur verið dregið út í happ-
drætti sem i voru öll tölvupóstföng. Til
þess að fá vinninginn greiddan þurfa
menn einungis að gefa lítinn hluta vinn-
ingsupphæðarinnar til góðgerðarmála.
Vel að merkja þarf að greiða þennan hlut
strax, áður en hægt er að borga happdrætt-
isvinninginn út.
Loks má nefna bankareikningssvindlið.
Viðtakandi fær tölvupóst sem varar við
því að brotist hafi verið inn á reikning
viðkomandi hjá Amazon.com, eBay eða
öðru virtu fyrirtæki sem sér um viðskipti
í gegnum Netið. Nýlegt bréf ber heitið:
„Urjgent Fraud Prevention Group Not-
ice” og er efni þess á þá lund að nýlega
hafi verið farið inn á Amazon-reikning
viðtakanda og honum breytt. Viðtakandi
er beðinn um að svara póstinum og fylla
út í alla reiti til þess að Amazon geti Iagað
reikninginn.
Sá sem skrifaði tölvuskeytið virðist langt í
frágóðurí stafsetningu. Grunsemdirættu
líka að vakna þegar menn sjá að póstfang-
ið sem á að taka við öllu upplýsingunum
endar ekki á amazon.com eins og maður
hefði búist við heldur á service@amazon.
www.oneintegration.com.
Markmiðið er einfalt: Menn eiga að setja
inn allar persónuupplýsingar, einkum
og sér í lagi kreditkortaupplýsingarnar.
Mafiósarí oneintegration.com tæma síð-
an bankareikninginn með bros á vör.
Sumir láta glepjast
Fátt freistar mannanna jafnmikið og
skjótfenginn gróði. Þess vegna falla
alltaf einhverj ir fyrir lygasögunum, santa
hversu ótrúlegarþæreru. Menn sem vant-
ar peninga vilja trúa því að einhver úti í
heimi komi þeim til bjargar í neyð. Segir
ekki máltækið að þegar neyðin er stærst sé
hjálpin næst? Fólki fmnst ekkert eðlilegra
en að það eigi einmitt við það sjálft.
Astæðan fyrir því að þessi grein er skrif-
uð er sú að sumir virðast láta blekkjast af
nýju svindli. A undanfömum mánuðum
hefur heyrst af íslensku fólki sem hefur
a.m.k. kannað málin varðandi bréf sem
flestir sjá auðveldlega í gegnum.
Sumir eru ótrúlega trúgjarnir. Fyrir um
það bil tuttugu árum, þegarNígeríubréfin
voru send í pósti, fjölrituð og illa stafsett,
fékk íslenskur kaupsýslumaður eitt slíkt.
Reksturinn hafði ekki gengið nógu vel
hjá honum undangengin misseri og hann
þurfti sannarlega á heppni að halda.
Þegar hann sá að með því að leggja fram
örlítið fé gat hann fengið tugi milljóna
(þetta var meðan tugir milljóna voru enn-
þá alvöru peningar) beið hann ekki boð-
anna. Hann hringdi i vin sinn og sagðist
heldur betur hafa dottið í lukkupottinn.
Vinurinn ráðlagði honum að halda sig
frá þessum viðskiptum. Jafnvel þó að
allt sem í bréfinu stæði væri satt voru
viðskiptin greinilega þess eðlis að þau
voru ólögleg. I besta falli peningaþvætti,
í versta falli fjárdráttur. Og þetta var ef
sagan væri sönn.
En menn sem telja sig hafa höndlað ham-
ingjuna vilja síst af öllu heyra það að þeir
hafi verið plataðir. íslendingurinn sendi
svar og sagðist vera til í tuskið. Hann
reiddi fram eitthvað smáræði og sendi
til Lundúna. Nígeríski vinurinn tók þessu
vel. Þetta var einmitt það sem þurfti, en
reyndar hafði hann gleymt að geta þess
að líka þyrfti að greiða viðbótargjöld sem
væru ekkert tiltökumál.
Asnaeyrun lengjast
uðvitað voruþessi viðbótargjöld pirr-
andi en ekki dugði að leggja árar í
bát svo okkar maður sendi meiri peninga.
Ekki dugði það. Nú var að vísu búið að
bjarga öllum málum í Lundúnum, en það
þurfti líka að greiða fyrir viðskiptum í
Nígeríu. Meðal útgjalda þar voru mútur
til innlendra embættismanna. Allir vita
að þeir eru gerspilltir svo ekki gat það
virst ótrúlegur kostnaður.
Þrátt fyrir mikinn fagurgala létu pening-
arnir frá Nígeríu á sér standa. Svo fór að
lokum að sendur var milligöngumaður frá
Englandi til Nígeríu. Til hans hefur ekki
spurst síðan og endar þar með ævintýrið
hjá þessum Islendingi sem fram að þessu
hafði átt í ósköp venjulegum viðskiptum
hér á landi. Líklega hefur þctta tekið meira
en tvö ár allt í alll.
Nýir einfeldningar
Hvers vegna láta menn, sem ekki
virðast vera kjánar, blekkjast? Sál-
fræðingar segja að það sé auðveldast
að svindla á mönnum sem sjálfir eru til-
búnir til að svindla. í flestum bréfanna
kemur glöggt fram að peningarnir séu
þannig fengnir að nauðsynlegt sé að hylja
slóðina. Sá heppni tekur því þátt í því
að blekkja einhvem annan. Þegar í ljós
kemur að hann var sjálfur fómarlamb
skammast flestir sín svo mikið að þeir
láta ntálið niður falla. Menn, sem sjálfir
voru búnir að lofa að taka þátt í peninga-
þvætti eða öðmm afbrotum, vilja ekki
leita til lögreglunnar.
I tímaritinu The New Yorker var nýlega
sagt frá bandarískum sálfræðingi sem lét
blekkjast. Hann var að auki prédikari í sér-
trúarsöfnuði þar sem hann þreyttist aldrei
á að vara sóknarbörn við því að festast
í snömm sem Satan myndi leggja fyrir
þau nteð djöfullegum fagurgala. Sjálfur
reyndist hann svo auðveld bráð.
Aftur og aftur komu upp viðvaranir. Sag-
an breyttist í sífellu eftir því sem hann
sogaðist dýpra í fenið. Hann fékk ekki
bara tölvupóst heldur einnig símhring-
ingar og eftir því sem hann færðist nær
peningunum bættust nýjar persónur við.
Fjölmargt benti til þess að um svik væri að
ræða. Með póstinum barst tékki sem banki
staðfesti að væri ekki aðeins innistæðu-
laus heldur beinlínis ljósrit af tékka sem
hafði verið greiddur til einhvers annars.
Konan sem var í neyð í Nígeríu hét ýmist
Maram, Mariam eða Maryam. Flestum
hefði þótt gmnsamlegt að hún sky ldi ekki
kunna að stafa nafnið sitt.
Kjánar verða þjófar
Bandaríski prédikarinn færði sig smám
sarnan upp á skaftið hvað fjáröflun
varðar í þeim tilgangi að nálgast fjársjóð-
inn sem hann taldi að biði sín. Hann fékk
fólk sem leitaði til hans með vandamál
til þess að leggja fram peninga. Þegar
honum bárust fleiri ávísanir skipti hann
þeim óhikað, þó að hann vissi að sú fyrsta
hefði verið illa fengin. Þær voru það allar.
Hann gekk reyndar ekki svo langt að stela
bauknum úrkirkjunni, en margir hafa gerí
það. Þeir eru búnir að tapa svo miklu að
þeir halda áfram að eyða meiri og meiri
peningum í von um að ná fé sínu aftur.
Að lokum hafði hann eytt um 80 þúsund
dölum af eigin fé og skipt fölskum ávis-
unum fyrir um hálfa milljón dala.
Þessi Bandaríkjamaður var á endanum
dæmdur í tveggja ára fangelsi fyrir að
hjálpa til við svik. Þegarblaðantaður The
2