Vísbending - 29.09.2006, Blaðsíða 1

V
Viku
ISBENDING
rit um viðskipti og efnahagsmál
29. september 2006
37. tölublað
24. árgangur
ISSN 1021-8483
Er svindlað á hlutabréfamarkaði?
að orð hefur stundum farið af ís-
lenska hlutabréfamarkaðinum að
bréf hækki mikið í verði skömmu
áður en uppgjörstímabili lýkur. Með því
móti bæta þeir sem eiga hlutabréf stöðu
sína í ársreikningum. Þessi fullyrðing sást
til dæmis nýlega í dönsku blaði en var þá
ekki rökstudd nema með óljósri tilvísun í
eitt fýrirtæki á einum tímapunkti. Ekki hef-
ur verið mikið talað um það opinberlega
hér á landi að menn hafi beitt klækjum
til þess að hækka verð á hlutabréfum sín-
um. Helst koma í hugann gamlar sögur
af eigendum í tveimur tölvufyrirtækjum
sem hvorugt er enn á markaði.
Hvemig á að mæla svindl?
Til þess að geta svarað þeirri spumingu
hvort hlutabréf hækki seinustu daga
uppgjörstímabils er ekki nóg að horfa á
örfá tímabil heldur verður að skoða þró-
unina í langan tíma. Hér á landi er þetta
erfitt því að þó að hægt sé að tala um
hlutabréfamarkað hér undanfarin 20 ár
eða svo hefur hann samt þroskast mikið
frá á þessum tima. í „gamla daga“ þegar
c
Ingvi Hrafn var að segja frá veltunni á
markaðinum héldu menn stundum að
hann hefði mismælt sig þegar hann sagði
að velta á hlutabréfamarkaði hefði numið
svo og svo mörg hundmð þúsund krónum.
Hann hefði ætlað að segja milljónir - en
þannig var það ekki þá. Nú skiptir veltan
milljörðum. Því er vart hægt að tala um
sama markað og áður.
1 öðru lagi hafa sumir talið að til þess
að komast hjá umtali reyni menn nú að
hækka gengið fyrr i mánuðinum svo að
hækkun undir mánaðamót verði ekki of
áberandi. Hér erþví gripið tilþess ráðs að
skoðahvem árstjórðung sem tvöjafnlöng
tímabil. Tilgátan er þá sú að markaðurinn
hækki meira á seinni hluta tímabilsins en
þeim fyrri. I þriðja mánuði vilji menn
laga efnahagsreikninginn. Skoðað var
tímabilið frá 1. janúar 2000. Þannig fást
27 ársQórðungar.
Athugun Kauphallar
r
Inýlegu tölublaði Kauphallartíðinda er
greinsemheitir Hvenœrhœkkar Urvals-
vísitalan?' Þar veltir höfundur fyrir sér
)
skyldri spurningu en þó ekki alveg þeirri
sömu. Þarsegir: „Oftersagtaðauðveltsé
að lesa í hegðun minni markaða og stýra
kaupum og sölu eftir því. Er frekar að
vænta hækkana í lok mánaðaren um miðj-
an mánuðinn eða skiptir vikudagurinn
þar meira máli?“N iðurstaða höfundarins
er meðal annars sú „að vísitalan hækkar
nokkuð meira seinni hluta vikunnar en
fyrri hluta hennar. Þannigermeðalbreyt-
ing vísitölunnar 0,2% á föstudögum en
er nánast engin á mánudögum og þriðju-
dögum.“ Þetta kann að vera gagnlegt að
vita fyrir þá sem ætla að ávaxta fjármagn
á hlutabréfamarkaði í mjög skamman
tíma en væntanlega eru söluþóknanir svo
þáar að lítinn mat er hægt að gera sér úr
þessu. Þetta snertir þó ekki kjarna okk-
ar máls. Meiri fróðleik er að finna í því
sem á eftir kemur: „Stundum er talað um
fyrirséðar breytingar í lok mánaðar. Hér
að neðan má sjá hlutfall hækkunardaga
eftirmánaðardögum. Örlítil leitni erupp á
við eftir því sem á líður mánuðinn. Sama
á við ef litið er á meðaldagsbreytingar
eftir mánaðardögum.“ Síðar segir: „Ef
mánuðinum er skipt upp og teknir saman
mánaðardagamir 1 .-10., 11.-20. og 21,-
31. kemur í ljós að á fyrsta tímabilinu
hækkar vísitalan í 54,5% tilfella, 56,5% á
öðm en 56,3% á þriðja tímabilinu.“ Þetta
er ekki rnikill munur og þó að það styrki
þá tilgátu að „svindl“ hafi verið fært fram
i mánuðinn er munurinn sáralítill milli
mánaðarhluta.
Er handafli beitt?
em fyrr segir var í athugun Vísbend-
ingar notuð sú leið að bera saman
hækkanir á fyrri hluta ársfjórðungs og
seinni hluta hans. Með því móti fæst
hugmynd um það hvort markaðurinn
er almennt „tékkaður upp“ af einhverj-
(Framhald á siðu 4)
Mynd: Hœkkun á seinni liluta ársfjórðungs ttmfratn þann fyrri
1
Stundum er sagt að menn
geri sér leik að því að
hækka verð á hlutabréfum
í lok uppgjörstímabila.
2
íslenskir fjölmiðlar
virðast vera í nokkmm
vanda. Hver er framtíðin?
3
Tímaritið Þjóðmál hefur
vakið mikla athygli.
Fjallað er um þessa nýju
viðbót við efnahags-
4

■Qg^stjórnmálaumræðuna,
Njósnir vekja áhuga
margra. Starfsmenn eru
sagðir njósna um fyrir-
tæki og fyrirtækin um
starfsmennina.