Alþýðublaðið - 16.05.1974, Blaðsíða 7

Alþýðublaðið - 16.05.1974, Blaðsíða 7
FI óttama nnakonu ngur i n n lætur af störfum Nótt viö landamærin. Varömenn eru á ferli, vopnaöir vélbyssum. Fólk er á flótta. Tveir menn hjálpa flóttafólkinu. En það er ekki hugsjónin ein, sem knýr aðstoðarmennina. Ævintýraþrá og stórar f járfúlgur skipta miklu máli. Annar mannanna heitir Hans Lenzling- er. Til þessa hefur hann hjálpað 150 manns til að flýja frá Austur-Þýskalandi. En nú finnst honum nóg komið... Bréfið var sent af verk- fræðingi í Hannover. Hann bað um aðstoð. „Vinsamlegast hjálpið konu minni og tveimur börnum okkar að komast frá Austur-Þýskalandi. Ég grátbið yður að hjálpa mér. Ég skal greiða hvað sem er." Bréfið var stílað til for- stöðumanns stærstu stofnunar, sem hjálpar f lóttamönnum, Hans Lenzlinger, Acker- steinerstrasse 116 í Zurich. En hinn 44 ára gamli ævintýramaður hafnaði góðu boði. „Ég tek ekki að mér fleiri verkefni. Nú hætti ég. Yfirvöldin leggja hart að mér að gera það." ÆVINTÝRAMAÐUR- INN, SEM VARÐ FLÓTTA- MANNAKÓNGUR Hans Lenzlinger og Ein helsta brella Lenzlingers er að fela fólk á bak við bólstruð aftursætin. hans nótar hafa gerbreytt högum þúsunda Þjóð- verja. En margir þessara flóttahjálparmanna vinna ekki störf sín af góðsemi einni. Þeir geta krafist hárra launa, og starfinu fylgir mikil spenna, og yfirvöld líta slíka ævintýramenn illu auga. Hans Lenzlinger er gott dæmi um slíka ævintýra- menn. Hann hafði fengist við margt og alltaf mis- tekist, áður en hann hóf flóttamannahjálpina. Hann hafði reynt að selja fílsfætur, og hann hafði rekið loðskinnaheild- verslun. Er hann hafði þvælst um Afríku í ævin- týraleit, opnaði hann „eins konar nuddstofu" í Sviss. Konu hans leiddist Hans Lenzlinger og sjö ánægðir flóttamenn, en þeim var öllum smyglað yfir landamærin í sama bilnum. Li FSHAMINGJAN HEFUR SITT VERÐGILDI - I ÞÝSKUM MÖRKUM Sá, sem þetta ritar, varð vitni að atburði, sem lýsir kannski starfi þessara f lóttahjá Ipar- manna betur en löng frá- sögn. Þetta gerðist á skrif- stofu Hans Lezlingers. Ungt par stóð i faðmlög- um innan um dýrafeldi og skotvopn. Það voru ánægjulegir endurfundir. Hann hafði verið læknir í Austur-Berlín. Tveimur mánuðum fyrr höfðu menn Lenzlingers smygl- að honum til Vestur- Berlínar. Unnusta hans var læknir í Magdeburg. Henni var einnig hjálpað að flýja. Lenzlinger fékk u.þ.b. eina miljón króna fyrir vikið — i vestur- þýskum mörkum. Hann var eins og rogginn kaup- sýslumaður að loknum velheppnuðum viðskipt- um: „Ég sagðist mundu skila yður unnustu yðar á réttum tima. Annars er hún merkur áfangi í starfi minu— hún er 150. f lóttamaðurinn." Hátt gjaldið, talsmáti Lenzlingers og húsbún- aðurinn hafa þau áhrif á viðskiptavini hans, að enginn þeirra hefur getað þakkað honum af hrærðum hug. FRIÐARVERÐLAUNA- HAFINN WILLY BRANDT AND- VIGUR MANNRÉTTINDAYFIR LÝSINGU SAMEINUÐU ÞJÓÐANNA. Svisslendingurinn með veiðibyssurnar og feldina mundi hafa haldið áfram að taka að sér verkefni i líkum dúr og lokið þeim á fullnægjandi hátt, ef stjórnin í Bonn hefði ekki lagst öndverð gegn starf- semi flóttahjálparmann- anna. Kanslarinn hefur oft hótað þvi, að hver sá sem misnotar samgöngurnar milli Austur- og Vestur- Þýskalands, skuli sæta refsingu. Með þessu var hann í rauninni að viður- kenna galla á samkomu- laginu við austur-þýsku yfirvöldin: Það fékkst ekki skýrt, hvað væri átt við með „misnotkun." Ætlaði sambands- stjórnin að halda fram, að það væri brot á lögum að nota samgöngumögu- leika til að flytja Þjóð- verja frá austri til vesturs? Slikt hefði verið hrópandi misræmi við eitt grundvallaratriði Mann- réttindayf irlýsingar- innar: Sérhver maður skal fá að ráða sjálfur, hvar hann býr! Læknishjónin ungu hittast aftur aö loknum tveimur velheppnuöum smyglferöum. svo. En það gekk ekki heldur vel. „Ég vissi ekki þá, að þessir bölvaðir Svisslend- ingar eru svona for- pokaðir." Fyrir fjórum árum gerði Lenzlinger vini sínum góðan greiða. Hann smyglaði unnustu hans frá Austur-Þýska- landi í sérstaklega út- búinni Mercedesbifreið. Nokkrum mánuðum seinna hafði ævintýra- maðurinn Lenzlinger orðið sér úti um þrjá tugi aðstoðarmanna og alls konar hugmyndir um, hvernig ætti að gabba landamæraverðina. EN FAEINIR HAFNA I GARÐI LENZLINGERS Lenzlinger faldi flótta- mennina í hrossaflutn- ingavögnum og rándýra- búrum. „En auðvitað sáu verðirnir aðeins rán- dýrin." I viðtalinu við hann koma sömu orðatiltækin fyrir aftur og aftur. „Afhendingartími.... mannböggull... auðvitað verð ég að fá eitthvað fyrir snúð minn... Ef flóttamaður fær hjarta- slag og geispar golunni á flóttanum, má það engan veginn fréttast. Það verður að urða hann á laun. Það er best, að strákarnir, sem vinna í garðinum hjá mér, geri það." Þetta ætti engan að undra. Þvi að þessi maður, sem segir sjálfur, að hann hefði átt að vera tígrisdýr, hefur búið furðulega um sig. EINKENNILEGUR MAÐUR I EINKENNILEGU UM- HVERFI Við hægri hönd hans er fullhfaðin skammbyssa. A brjósti hans hangir þykk Ijónskló til verndar. Um allt húsið eru vopn. Tígrisdýrsfeldur hangir á vegg og við hlið hans hita- beltishjálmur. Fyrir framan útidyrnar er upp- hitað dýrabúr. Þar býr hlébarði. Þetta er ein- kennilegur maður í ein- kennilegu umhverfi. En getum við efast um tilverurétt flóttamanna- hjálparinnar? Vegur aðstoðviðl50 flóttamenn, sem tekist hefur að hjálpa heilu og höldnu til Vestur-Þýskalands, ekki þungt á metunum? Eru ekki ævintýramenn best fallnir til þessara starfa, menn sem eiga yfir höfðum sér margra ára f angelsisvist i Austur-Þýskalandi, ef til þeirra næst? Lenzlinger hefur áhuga á vopnum og stórum köttum. „Ég hefði átt að vera tigrisdýr,” segir þessi umdeildi ævintýramaður. Hann hyggst flytjast til Suður-Evrópu með hinni fögru, ungu eiginkonu sinni. Með öðrum orðum: Samgöngurnar á milli austur- og vestursvæðis- ins skulu ganga snurðu- laust á kostnað sjálf- sagðra mannréttinda. FRÁ HATTSETTUM VINUM I SVISS... Andúð stjórnvalda í garð flóttahjálparmanna hefur farið vaxandi á síð- ustu mánuðum. Lenzl- inger segist svo frá: „Háttsettir embættis- menn í Sviss segja ein- faldlega: „Hættið strax. Að öðrum kosti munum við gera ykkur lífið óbærilegt hér." Lögreglan hefur nú þegar gert húsleit heima hjá Lenzlinger þrisvar sinnum. „Við erum einfaldlega beittir ofsóknum. Yfir- völdin reyna að færa sér í nyt, að við höfum stund- um þurft að nota fölsuð vegabréf til þess að kom- ast frá Austur-Þýska- landi til Tjekkóslóvakíu." Flóttamanna hjálpin hófst strax, er Berlínar- múrinn hafði verjð reist- ur, og alla tið siðan hafa fölsuð vegabréf verið einhver algengustu hjálpargögnin. ER KANSLARINN ORÐINN GLEYMINN? A þeim dögum sagði borgarstjóri Vestur- Berlinar, Willy Brandt: „Þeir , sem starfa að hjálp við landa vora handan múrsins, eiga allan heiður skilinn." Eru þessi orð ekki lengur í fullu gildi. Hefur Brandt kanslari gleymt því, sem Brandt borgar- stjóri sagði einu sinni? Það má geta þess, að sambandsstjórnin í Bonn stofnaði nokkurs konar flóttamannahjálp. Mörgum miljónum marka var varið til að „kaupa" frelsi Þjóðverj- um, sem búsettir voru á austursvæðinu. Einn þeirra, sem hlaut frelsi á þennan hátt, heitir Gúnter Voigt. Honum hlotnaðist vafa- söm frægð, er hann út- vegaði Baader-Meinhof- flokknum vopn á sinum tíma. Ungi læknirinn frá Magdeburg lýsir því, hver áhrif aðhaldið, að f lóttahjálparmönnunum hefur á sjálfa flótta- mennina: „Ég var lengi búin að biða eftir hjálparmönn- unum, sem áttu að flytja mig til unnusta mins, sem var þegar kominn vestur. Þá flutti háttsettur stjórnmálamaður í Bonn sjónvarpsræöu, þar sem hann ræddi um flótta- hjálparmenn og sam- komulagið um sam- göngur. Ég varð ótta- slegin. Gat þetta verið satt? Er hugsanlegt, að skoðanir Vestur-Þjóð- verja séu slikar? Þetta var nákvæmlega eins og talað út úr munni þræla skrifstofuveldisins okkar. Ég varð fyrir gífurlegum, vonbrigðum, því að ég hafði einmitt vonað, að Willy Brandt yrði kanslari. Og einmitt hann Willy Brandt, stuðl- aði að því að gera fangelsið Austur-Þýska- land mannhelt með þvi að neita flóttamönnum um aðgang." VIÐ VINNUM OKKAR VERK VEL Hans Lenzlinger, sem er á förum til Afríku, segir: „Ég hef skrifað kansl- aranum bréf og boðið honum að sitja við skrif- borð mitt einn dag. Skyldi hann treysta sér til að segja: —Því miður, við getum ekki hjálpað yður eða unnustu yðar, þvi að við kunnum að kalla yfir okkur reiði komm- únista." En áður en Lenzlinger getur tekið sig upp með vopn sín og skinn, verður hann að Ijúka 30 verk- efnum, sem hann hefur tekið að sér. Eitt þeirra er að hjálpa eiginkonu sviss- nesks embættismanns að komast frá Tjekkó- slóvakiu. Og hann verður að vinna verk fyrir for- ingja i njósnamiðstöð Austur-Berlinar. Fyrir einu ári fór þessi foringi i felur hjá nánum vini sinum. Þar hefur hann tvisvar á laun gengist undir uppskurð. Læknirinn er einnig góður vinur hans. „Það er mjög erfitt að koma þessum foringja undan. Við vinnum öll okkar verk vel eins og öll- um sómakærum fyrir- tækjum ber." Sambandsst jórnin á e.t.v. eftir að neyða enn fleiri flóttahjálparmenn til að leggja upp laupana. En hverjum verður það til góðs? Sumir ævintýra- mannanna verða að leita á önnur mið, og þessi verða endalok heitustu vonar þúsunda, vonar, sem menn hafa righaldið sér i árum saman: að flýja vestur yfir.... 0 Fimmtudagur 16. maí 1974. Fimmtudagur 16. maí 1974. o

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.