Alþýðublaðið - 06.03.1977, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið - 06.03.1977, Blaðsíða 1
SEES" iSunnudagur 6. marz 1977 53. tbl. —-1977 —58. árg. SUMMUDAGS LEIDARI Er hægt að afnema tekjuskatt af almennum Þingmenn Alþýðuflokksins hafa lagt til á Alþingi, að tekjuskattur til ríkisins af almennumlaunatekjum verði afnuminn. I þvi sambandi vaknar auðvitað sú spurning, hvernig bæta eigi ríkissjóði tekjumissinn af þeirri breytingu, sem gerð yrði á tekjuskattheimtunni. Ýmsir virðast halda, að það sé ekki framkvæman-c legt. En það er misskilningur. Það er framkvæman- legt. [ þessu sambandi verður f yrst að leiðrétta misskiln- ing, sem oft gætir, jafnvel af hálfu alþingismanna í opinberum umræðum. í f járlögum er liður, sem til- greinir brúttótekjur af tekjuskatti, í fyrra 10.550 millj. kr. Raunuverulegur tekjuskattur var ekki svona hár, því að af þessum 10.550 millj. kr. gengu 3.240 millj. kr. til barnabóta, þ.e. bóta með hverju barni, sem tekju- skattsgreiðandi hefur á framfæri sínu, og 700 millj. kr. til afsláttar á útsvari, þannig að raunverulega inn- heimti ríkissjóður 6.600 millj. kr. í tekjuskatt. en ekki 10.550 millj. kr. Áður var tekið tillit til framfærslubyrðarvegna barna á tvennan átt: Annars vegar með greiðslu f jöl- skyldubóta úr tryggingakerf inu, og var kostnaður vegna þeirra greiddur af ríkinu, en hins vegar með heimild til sérstaks frádráttar frá tekjum vegna barna. Nú hafa þessi tvenns konar hlunnindi verið sameinuð í eitt, í svonefndar barnabætur, sem dregn- ar eru f rá álögðum tekjuskatti. Ef þessar barnabætur reynast meiri en álagðir tekjuskattar, er ýmist útsvar hlutaðeigandi skattgreiðanda lækkað eða upphæðin beinlínis greidd í peningum. Sú f járhæð, sem gert var ráð f yrir, að ríkissjóður greiddi í f yrra til einstaklinga vegna barnabóta eða til sveitarfélaga vegna útsvara, var talin um 1.200 millj. kr., en þessar bætur verða að sjálfsögðu að haldast. Tekjumissir ríkissjóðs vegna afnáms tekjuskatts af einstaklingum hefði því í fyrra verið sá tekjuskattur, sem einstaklingum var ætlað að greiða, þ.e. 6.600 millj. kr., sem eru nettótekjur rikis- ins af tekjuskatti, að viðbættum þeim 2.200 millj.kr., sem ríkissjóði var ætlað að greiða einstaklingum vegna barnabóta eða sveitarfélögum vegna útsvara, þ.e. samtals 7.800 millj. kr. Til þess að skýra ef ni þess máls, sem hér er um að ræða, hefði verið æskilegra, aðtekjumegin í f járlögunum hefðu staðið 7.800 millj. kr., en 1.200 millj. kr. sem gjöld til einstaklinga vegna barnabóta og sveitarfélaga vegna útsvara. Niður- staða þessa hefði orðið sú sama og er i f járlögunum, en þar er nettó — upphæðin færð. En hvernig hefði þá mátt bæta ríkissjóði þennan 7.800millj. kr. tekjumissi í fyrra? (Of skammt er liðið áþetta ár til þess að unnt sé að nefna tölur um það). Þingflokkur Alþýðuflokksins, sem einnig flutti til- lögu um þetta efni í fyrra, hefur lagt til, að það yrði gert með þessum hætti: 1. Gert er ráð fyr.ir, að einstaklingar, sem stunda at- vinnurekstur, greiði tekjuskatt áf ram. Þeir greiddu í fyrra 1.200. millj. kr. 2. Haldið yrði áfram að innheimta tekjuskatt af há- tekjum, sem t.d. mætti skilgreina sem tvöfaldar meðaltekjur á fyrra ári. Slíkur hátekjuskattur hefði átt að geta numið um 800 millj. kr. 3. Rikissjóður hverfi frá því að taka til almennrar þarfa sinna tekjur af þeim tveim söluskattsstigum, sem lögð voru á vegna náttúruhamfaranna f Vest- mannaeyjum og á Norðfirði, en tekjur af þeim námu í fyrra um 2.800 millj. kr. Ríkissjóður hefði m.ö.o. átt að draga úr útgjöldum sínum, sem næmi 2.800 millj. kr. Er nokkur í alvöru í vafa um, að hægt hefði verið að lækka 60.000 millj. kr. f járlög um 2.800 millj. kr., ef vilji hefði verið fyrir hendi? Nú má lesa það í flestum blöðum, að f járfesting hafi veriðof mikil og þurfi að minnka. Það hlýtur einnig og ekki hvað sízt að eiga við um opinbera f járfest- ingu. Fjárveitingar til opinberra framkvæmda og framlög til opinberra f járfestingarsjóða, sem mjög hafa farið vaxandi á undanförnum árum og hæpið er, að ríkissjóður eða skattborgarar eigi að standa straum af með þessum hætti, námu um 20.000 millj. kr. 10% lækkun mundi jaf ngilda 2.000 millj. kr. Bein rekstrarútgjöld námu 8.000-10.000 millj. kr. 15% lækkun þeirra mundi spara 1.200-1.500 millj. kr. Lækkun bæði f járfestingarútgjalda og rekstrarút- gjalda er ekki aðeins möguleg, heldur beinlínis æskileg vegna baráttunnar við verðbólguna. 4. AAeð breyttum reglum um fyrningarfrádrátt og vaxtaf rádrátt í atvinnurekstri, svo og breytingum á reglum um tekjuskatt af söluhagnaði af eignum, sem f lestir virðast nú að verða sammála um, að séu nauðsynlegar, hefði mátt afla 500-1.000 millj. kr. aukinna tekna. Það, sem þá vantar til að bæta ríkissjóði tekjumiss- inn, eru 2.000-2.500 millj. kr. AAeð hiiðsjón af því, að öl atvinnufyrittæki í landinu greiddu í fyrra aðeins 2.900 rhillj. kr. í tekjuskatt, þótt velta þeirra hafi numið 300.000-350.000 millj. kr., hafa þingmenn Alþýðu- f lokksins lagt til, að ríkissjóður innheimti veltuskatt af atvinnufyrirtækjum, hliðstæðan aðstöðugjaldinu, sem sveitarfélögin innheimta. Þyrfti það ekki að nema um 3/4 % af veltunni. Auðvitað er það rétt, að veltugjald getur verið ranglátt, þótt ekki sé mjög um það talað í sambandi við aðstöðugjaldið til sveitar- félaganna. En vandalaust ætti að vera að setja reglur, sem kæmu í veg fyrir, að álagning veltuskatts til rikisins væri augljóslega ranglát, og ætti hliðstætt i raun og veru að eiga sér stað um aðstöðugjaldið. En hvað er hættan á siíku ranglæti I samanburði við það hróplega misrétti, sem í því felst, að allur atvinnu- rekstur í landinu skuli aðeins hafa greitt 2.900 millj. kr. til ríkisins í fyrra? Atvinnufyrirtækin njóta þó margvíslegrar þjónustu af hálfu hins opinbera. Þau nota t.d. vegina, haf nirnar og brýrnar f yrir ekki neitt, skólakerfið sér þeim fyrir sérmenntuðu fólki o.s.frv. Telja menn i alvöru, að þessi þjónusta haf i í fyrra ver- ið aðeins 2.900 millj. kr. virði? Þessar tölur sýna, að afnám tekjuskatts af launa- tekjum eru engar skýjaborgir, heldur framkvæman- leg ráðstöfun, ef vilji er fyrir hendi. Það skal fúslega viðurkennt, að erf iðleikum er bundið að lækka ríkisút- gjöld, þótt ekki sé nema lítið hlutfallslega, í einum áfanga. Þess vegna kæmi það vel til greina, að semja 2-3 ára áætlun um lækkun útgjalda, og afnám tekju- skatts af almennum launatekjum í hliðstæðum áföng- um. Aðalatriðið er, að það markmið náist. Þar er ekki um að ræða spurningu um, hvort það sé framkvæmanlegt, þarer um að ræða spurninguna um vilja til endurbóta á skattkerfinu og festu við stjórn á fjármálum ríkisins. G.Þ.G. Minning Jóhanna Jónsdóttir, frá Innri-Bug í Fróðárhreppi fædd 4.7 1888, dáin 22. febrúar 1977. Laugardaginn 26. febrilar 1977, var gerö frá Olafsvlkur- kirkju Utför Jóhönnu Jónsdóttur frá Innri-Bug í Fróöárhreppi. Jóhanna fæddist aö Elliöa i Staöarsveit, hinn 4. jUli 1888, dóttir hjónanna Jóhönnu Vig- fUsdóttur og Jóns Jónssonar, bónda og hreppstjóra þar í sveit, og var hUn 18. barn þeirra hjóna. Móöir Jóhönnu andaöist er hUn var aöeins viku gömul og annaöist Stefanla, systir hennar uppeldi hennar, unz faö- ir hennar lézt, er hún var á fjóröa ári. Þá var henni komiö 1 fóstur aö Borg I Miklaholts- hreppi. Þaö var ein af fyrstu minningum Jóhönnu, er hún var reidd hina löngu og erfiöu leiö aö Borg I Miklaholtshreppi, en þar var tekiö vel á móti henni og vel aö henni búiö. Slöan fór hún til Halldórs, bróöur slns, aö ölkeldu I Staöarsveit og dvaldi hjá honum unz hún giftist áriö 1910, Þorgils Þorgilssyni, frá Hraunhöfn I Staöarsveit. Þau reistu bú I Bjarnafosskoti og bjuggu þar fram á áriö 1915. Þessi ár voru frumbýlingum erfiö, svo aö þau fiuttu til óalfs- víkur og bjuggu i Strönd fram á áriö 1923. Þá keyptu þau jöröina Innri-Bug I Fróöárhreppi, af séra Guömundi Einarssyni, sem þá um sumariö 1923, flutti frá Ólafsvik, aö Þingvöll- um. Hugur þeirra hjóna haföi legni staöiö til búskapar, og nú hófu þau búskap á Innri-Bug, og bjuggu þar unz þau fluttu til ölafsvikur 1961, en nytjuöu jöröina eftir sem áöur, allt til þess er Þorgils andaöist 1975. Innri-Bugur var litil jörö, og er þau komu þangaö, var túniö lltiö og illa ræktaö. En meö elju- semi og dugnaöi tókst þeim aö bæta jöröina verulega og slöar keyptu þau einn þriöja part af Anrarhólnum, en sú jörö liggur meö Fróöánni aö utan veröu. Framhald á bls. 10

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.