Vísir - 23.12.1971, Blaðsíða 13

wisir.:
KIRKJAW 06
EG LIT I ANDA
og bj&ebar — esgöm við
fcl sumrina 1971. Viö þær er
gott að ana í hiugarfaeimi þegar
„ytea herðÉr fiost og Isyngir
snjiff* eins og Stemgrímar kvað
ef bægt væri að taka svo til
o*0a á þessum hingaö til góð-
vSSrasama vetri.
Það €3- njfldl beiðríkja yfir
Það er bjðrt söl á faeáðum
hitnoi þennan dag, sem hér verð-
nr minnzjt — föstadagsins hins
BL dag sóknánaöar.
ViS Itðfiian tdcið ofcter baS
f faeitri iaxig og Mýrai sól fyrir
uten tönið f GiöiÆkM viö ísa-
lónsbokinni og mun margur
taka undir þau orð Hér eru
gömul vöruhús og annað. sem
tilheyrir viðskiptum meðan
kaupfélagið var í blóma. Hér
stendur eitt íbúðarfaús enn,
stabfit og sterkt 5 steinsteypu
sinni með marmaralögðum tröpp
um. Sumar faeltomar eru horfn-
ar. Etnfaverjir „safnartrr“ faafa
kannski haift þær með sór tí!
minningar um komn sína á þetta
eyðfbýli við Djúp.
Því að þrátt fyrir hinn eydda
stað eru hér oft menn á ferð.
Hér kemur Fagranesið við á
siglingum sínnm wm Djöpið.
Þær ferðir nota sér margir með
fjörð — innsta og lengsta fjörð
þessa breiöa og bláa Djúps. Og
nú skal þessi dagur notaður tfl
aö litast um á strönd þess norð-
anverðri.
Við ökum út með firðinum,
fram hjá mynnum dalanna, sem
skerast hér inn í hálendið. Við
mynni Laugabólsdals standa eig-
inlega tveir bæir þeir einu sem
hér eru í byggð við þennan
langa mjóa fjörð — Múli og
Laugaból. Á báðum þessum bæj-
um er vel byggt og reisu’.egt
heim að líta. Á Múla er nýtt
steinhús — á Laugabóli fornt
timburhús háreist í gömlum stíl.
byggt fyrir s.l. aldamót af Jóni
Halldórssyni, sem hér gerði
garðinn frægan. Upp með þvl
standa smíðapallar, sem sýna
að hér er það gamla ekki rifið
f grunn til að reisa nýtt — held-
ur er það endurbætt — endur-
smíðað til að þjóna núttmanum.
Tij næsta bæjar fyrir utan
Laugaból er löng leið. Væri það
sök sér ef hann væri í byggð.
En hér er það sama uppi á ten-
ingnum eins og svo víða við
Djúp — mannlaus bær — yfir-
gefin hús bæð; af fólki og fén-
aði. — Þetta er stórbýlið og
hinn gamli verzlunar- og sam-
komustaður Djúpmanna — Am-
gerðareyri.
Hér söng Eggert Stefánsson
árið 1916 fyrir 300 áheyrendum
og Sigvaldi ]ék undir. Það var
á Kaldalónsárunum Þá var hér
margt fólk og mikið félagslíf.
„Þau ár voru eitt glæsilegasta
tlmabil í sögu sveitarinnar,"
segir Jón H. Fjalldal í Kalda-
bTla sfna til þess að geta farið
hringleiðina um Vestfirði, enda
þótt Djúpvegurinn sé ekki enn
fullgerður.
En við komumst ekki með
Fagranesinu í dag. Við erum
svo heppin að það er allt upp-
pantað, svo að við grípum tæki-
færið til að skoða þetta fagi;a
land á þessum sumarbjarta degi.
Frá Amgerðareyri er ekið
góðan veg um lágan hjalla og
fyrir endann á hálsinum milli
fjarðarins og Langadals. Við
þurfum að taka á okkur nokk-
um krók á brúna yfir Langa-
dalsá Þegar ekið er út eftir,
norðan árinnar, er farið fram
hiá Rauðamýri og senn komið
að kirkjustað þessara byggða
— Nauteyri. Bærinn er í eyði
og hefur verið um all-langt
skeið. Rambyggilegir steinveggir
stafa frá sér kulda tómleikans,
jafnvel á þessum hlýja sól-
skinsdegi. En kirkjan Ijómar í
björtum litum þvT að hún hef-
ur nýlega verið endursmíðuð og
gerð upp eftir nokkrar vanga-
veltur og ráðagerðir í kirkju-
málum þessa pláss. sem ekki
vill frekar en öðrum góðum bú-
mönnum sæmir rasa um ráö
fram. Það er myndarlegt átak
af fámennum og fækkandi söfn-
uði.
Hér var fyrrum prestakall,
sem hét Kirkjubólsþing með
kirkju á Kirkjubóli í Langadal.
Síðasti presturinn 1 Kirkjubóls-
þingum var sr Páll Stephensen
— d. 1935 Hann sat á Me’gras-
eyri. Hann hélt þetta brauð ár-
m 1886—1908. Þá fluttist hann
að Holti í önundarfirði. Árið
1885 var ákveðið að flytja sókn-
arkirkjuna að Nauteyri, sem er
meira miðsvæðis. Var það leyft
með landshöfðingjabréfi 28.
febr 1885. — Þá var Jón Hall-
dórsson, hinn kuntii ibændahöfð-
ingi á Laugabóli einn af eigend-
um kirkjunnar og sá um alla
framkvæmd byggingarinnar.
Segir Sigurður Þórðarson frá
Laugabóli sonarsonur Jóns. all-
ævintýralega sögu af því fave
rösklega Jón gekk fram í að út-
vega fé ta kirkjusmíðinnar. Má.
lesa þá frásögn £ síðasta áts-
riti Sögufélags ísfirðinga.
Þegar krrkjan var komin upp,
þóttS hún bæöi mikið hús og
fiallegt. Segir Þorvaldur Thor-
oddsen í Ferðabðk sinnj frá ár-
mn 1887:
„Á Nauteyri er nýbúið að
smíöa ttmburkirkju mjög
snotra."
En hann vTkur einnig að nýj-
ung í verktækni sem hann sá
á þessum stað:
„Þar eru líka spunavélar og
hefur verið byggt handa þeim
gott hús og lækur notaður til
að fareyfa vélarnar. Allt stóð
þar nú kyrrt er ég kom þar.“
Og enn kyrrara er hér á þessum
bæ þennan júlídag sumarið
1971 þegar við komum þar til
þess að skoða hina ný-uppgerðu
kirkju. Við komumst ekki inn.
Hún er læst sem eðlilegt má
kallast um hús svo fjarri byggðu
bóli. —
Jón Guðjónsson hreppstjórj á
Laugabóli leiðir okkur í alían
sannleika um þetta helga hús
og viðgerðina, sem nú er ný-
lega lokið. Jóni segist svo frá:
„Kirkjan stendur á hlöðnum
og að þvT er séð verður traust-
um grunni. Efni I veggjum og
þakj er timbur, klætt bárujámi.
Aðalgiuggar eru 6 hver með
8 rúðum birta góð.
Stórt söngloft er í kirkjunni
og er á súlum. Nokkuð er til af
kirkjugripum og flestir lélegir
en orgel nýviðgert í turni eru
2 klukkur f eða við stiga gegnt
uppgangi á söngloftið er lftiö
geymsluherbergi. í kirkjunni eru
sæti, bekkir með baki, fyrir a. m.
k. 120 manns Rúmmál kirkjunn-
ar er alls um 330 teningsmetrar.
Árin 1969 og ’70 fór fram
gagngerð viðgerð á kirkjunni.
Fótstykk; voru endurnýjuð það
sem með þurfti og aliir finnan-
legir fúablettir numdir á brott
og nýtt sett í staðinn Að lokum
var kirkjan mátoð utan sem
innan.
Kostnaöur við þessa viðgerð
var allmikill, sem að mestu var
greiddur með framlögum ýmsra
velunnara kirkjunnar heima og
heiman. Af utanaðkomandi að-
ilum má þar til nefna Ólaf
Þórðarson frá Laugabóli og
Ágúst Leósson, ísafírði, sem
lögöu fram allan kostnað við
máton á kirkjunni og IngibjaTt
Arnórsson frá Tunga. sem
vann mikið að viðgerð kirkj-
unnar og gaf alla þá vinnu.
Framlög heimamanna til við-
gerðarinnar voru aö sjáifsögðu
nokkur t.d aílt timbur til end-
umýjunar.
Á sama tTma og viðgerð á
kirkjunni stóð yfir var sókninrw
lögformlega skipt í tvær sóknir,
þ.e. Nauteyrarsókn og Melgras-
eyrarsókn og hafizt handa að
byggingu kirkjunnar hafa unn-
ið, er það verk til mikils sóma.
Hafi þeir þökk fyrir.
— □ -
Byggðirnar við Inn-Djúp hafe
goldið mikið afhroð í atvánnu-
byltingiu undanfarinna áta. Ó-
vTða hefur fólksfækkunm vsrið
eins mikil, þar sem byggð er
enn á annað borö Hér stóðu
áður bændabýlin þekku og buðn
stofu til. Nú eru húsin að falla
Amgerðareyri
undirbúningi kirkjubyggingar í
þeirri síðamefndu.
Að Nauteyrarsókn standa nú
aðeins 6 byggð býli og að Mel-
graseyrarsókn 9 býli.
Nauteyrarkirkja er ennþá
bændakirkja og tHheyrir jörð-
unum Fremri-Bakka, Kirkjubó'li,
Bakkaseli og Brekku, en tvær
þær síðastnefndu hafa verið T,
eyði um all-langt skeið.“
Þannig segir Jön hreppstjóri
frá.
Þökk sé honum fyrir hans
greinargóðu upplýsingar um
kirkjuna, gerð hennar og inn-
réttingu. söfnuö hennar og
eignarhald.
Nauteyrarkirkja sést vítt að
og nýtur sin vel hvaðan sem
á hana er horft þar sem hún
stendur á sléttlendinu norðan
við Nauteyrarósinn. Öllum
þeim, sem að þessari endur-
í rúst, Mf þeirra er horfið þvi að
fó-ikið er farið.
Þetta hlýtur að vekja sára
kennd í brjóstum þeirra sem
muna liðna tTð þegar þeir stóðu
1 broddi lffsins. baráttaglaöir
oft í harðri raim fyrir tílverunnj
á þes$um kaldranalegu, norðlægu
sióðum — en samtaka í starfi
á fjöimennum heimilum undir
stjóm dugmikilla framsækinna
manna Og garnla fólkið, sem
var orðið lúið og þreytt og mál
á hvTld hallaöi sér á feoddann í
öruggrj trú á fómarmátt drott-
ins og forsjdn himnaföðarins
með bænarorð á vörum eins og
t.d. þessi sem skorin eru á
gamla rúmfjöi þar ves-tra:
Blessa þú, drottinn bæ og lýö
blessa oss nú og alla tíð.
Blessun þína oss breiö þú á
blessuð oss verður hvfldin þá.
G. Br.
Hafnardalur — eyðibýli á Langadalsströnd
Nauteyrarkirkja