Vísir - 02.08.1975, Blaðsíða 7

TARNUS OTRAUÐUR
Dagbœkur tilfinninganna
Frá „popp-hljómleikum” Tarnúsar aö Kjarvalsstö&um fyrr f
vikunni. Þaö er hann sjálfur, sem er viö hljóönemann. — Ljósm:
JIM.
1 málverkum Tarnúsar af
höfuöum og konum er aftur á
móti litiö bitastætt, teikningin
er óhöndugleg og litanotkun er
tilviljunarkennd. Eru á sýning-
unni þó örfá verk sem bera vott
um hugarflug, t.d. nr. 17,6 & 24,
þótt öll séu þau ólik og er von-
andi að Tarnús finni i gegnum
þau einhverja leið i átt til mál-
verksins. En segja verður
hverja sögu eins og hún er:
samtiningur er ekki sama og
sýning og ætti enginn að leggja
út i einkasýningu nema hann
hafi getað helgað sig málara-
listinni nær óskiptur i mörg ár,
eða allavega látið hana sitja i
fyrirrúmi.
óróleg hvöss form og skerandi
andstæður guls, rauðs og svarts
litar eru greinilega merki um
ólgu eða hugarangur. Myndirn-
ar verða þvi eins konar dagbæk-
ur tilfinninganna fyrir listakon-
una, og til að leggja áherslu á
heildar,,skap” hverrar myndar,
skrifar hún á mörgum málum
viðeigandi orð, eins og „Sárs-
auki” (Douleur, Pain...;) inn I
myndina.
Oðrin notar hún svo sem full-
gild myndform við hlið hinna
frjálsu forma.
Þessi frjálslegu vinnubrögö
og tilfinningalega hispursleysi
benda til þess að Myriam
Bat-Yosef sé einn af mörgum
arftökum Súrrealistanna, og
þessi grunur minn var að
nokkru leyti staðfestur á sýn-
ingu hennar 1971 og einnig af
ljósmyndum þeim sem finna má
i Mokka af hinum máluðu hlut-
um hennar. A þvi sviði er
tilgangur hennar ekki aðeins sá
að gleðja augað, heldur einnig
aö grafa undan fjöldafram-
leiöslugildi þeirra og gera hvern
hlut að ævintýri, — en umbreyt-
ing hlutarins var einmitt af
stefnumörkum Súrrealismans.
Vonandi fáum við að sjá fleiri
hluti eftir Bat-Yosef i framtið-
inni.
Liklegt þykir mér að hið
tilfinningalega og dekoratifa við
list Myriam Bat-Yosef muni
ekki vera mörgum islenskum
listamönnum að skapi, þar sem
þeirra arfleifð er hin stranga,
franska myndbygging, „nor-
rænt” litróf og dult skap. En
eins og þeir eru Myriam
Bat-Yosef trú sinum uppruna og
arfleifð sem e.t.v. hindrar hana
i þvi að gerast islenskur lista-
maður, en gerir hana ávallt að
aufúsugesti.
Sýning Myriam Bat-Yosef á
Moicka stendur til 26. ágúst.
Ungur maöur, Grétar
Magnús Guðmunds-
son,alías Tarnús eða
jafnvel Meistari Tarnús,
sýnir þessa dagana 35
málverk að Kjarvalsstöð-
um. Hann mun hafa lokið
kennaraprófi frá Mynd-
lista- og Handíðaskólan-
um 1971, þar sem hann
tók m.a. þátt i því anarkí
sem fylgdi Combó Þórðar
Ha!l. Siðan hefur hann að
mestu haldið sig við
brauðstrit í formi söngs
og hljóðfæraleiks, en nú
hefur málaralistin náð
aftur á honum tangar-
haldi.
Ein mynda Tarnúsar á sýningunni.
Það er ljóst að Tarnús er ekki
alveg laus við hæfileika, visst
litaskyn og primitift energi hef-
ur hann. Aftur á móti bera mál-
verkin þess skýrt merki að þau
eru ekki vandlega fgrunduð
vinna, heldur greinileg igripa-
vinna án heildarsvips. Mest ber
þar á nokkuð yfirborðskenndu
fikti við popplist og geómetriu,
þe. andst. flatra forma og hins
figúratifa (nr. 4,5, 7, 9, 10 o.fl.)
Þar sem æfingarleysi i
teikningu, skortur á aðhaldi og
timaþröng hafa varnað Tarnúsi
aö finna einhverja haldgóða
undirstöðu. Kjarval hefur
sömuleiðis lagst mjög þungt á
Tarnús (nr. 3,15, 22, 23, 25, 28, 34
& 35), sem hver og einn getur
athugað með þvi að skreppa yfir
i salinn hinumegin. Er það
merkilegt fyrirbæri að margir
ungir málarar skuli nú leita
beint til Kjarvals — og eru áhrif
hans yfirþyrmandi i verkum
Tarnúsar, svo mjög að túlkun
hans nálgast eftiröpun á köfl-
um. 1 þeim verkum kemur þó
fram nokkuö jákvæður persónu-
legur kraftur og tilfinning fyrir
lit.
Tarnús viö myndina, sem hann málaöi á meöan popphljómsveit-
in Paradis lék rokk I sýningarsal Kjarvalsstaöa.
Þaö þarf ekki aö tiunda
hversu mikinn hlut konur eiga I
islenskri myndlist, en sérstak-
lega mikill er þó hlutur erlendra
listakvenna sem gifst hafa inn i
islenska list. Þaö þarf ekki ann-
aö en nefna nöfn eins og Bar-
bara Arnason, Tove ólafsson,
Karen Agnete Þórarinsson og
Gréta Björnsson til aö sjá aö Is-
lensk iist væri mun fátækari án
framlags þeirra.
I þessum flokki má telja
Myriam Bat-Yosef, þótt aö
mörgu leyti hafi hún sérstöðu,
en hún fluttist hingað til lands
1958 með fyrrverandi manni
sinum, Erró. Hefur hún verið
viðloðandi Island siðan, hélt
sýningu I Norræna húsinu 1971
og heldur nú sýningu á 28 mynd-
um sinum á Mokka. Sérstaða
hennar hefur m.a. fólgist I upp-
runa hennar I Israel, og hinu
austurlenska yfirbragði á list
hennar sem I fljótu bragði virð-
ist ekki hafa litast við kynni
hennar af íslandi, eips og átti
sér staö með þær listakönur sem
nefndar eru hér að ofan.
Hiö austurlenska yfirbragð
felst i litavali hennar, sam-
tvinnun fölra og skærra lita sem
sjá má t.d. I persneskri list og
sameiginlegt á hún einnig með
persum og hún er óhrædd við að
skreyta, að vera dekoratif og
má minna á að Matisse var ekki
heldur hræddur við skreytingu.
Austurlensk er einnig hin reik-
andi, bugöótta lina hennar, þótt
Art Nouveau hafi einnig verið
nefnt sem áhrifavaldur á list
hennar — sem vefur sig fram og
til baka eftir myndfletinum eins
og I persnesku eða arabisku
teppi. En þessi áhrif, meðvituð
eða ómeðvituð, notar hún á hinn
frjálsa og órökræna hátt nútima
listamanns, en ekki með hinu
stranga tilliti forn-araba og
persa til samstæðna og
samræmis. Verk hennar, eins
og við sjáum þau á Mokka, virð-
ast hreinar afstraksjónir I anda
Kandisnkys, en Bat-Yosef sjálf
vill meina að vatnslitamyndir
hennar og lithografiur séu
fremur „konkret” tjáning á
tilfinningum hennar á vissum
stað og stund. Þess vegna finn-
um við gjarnan fjölda dagsetn-
inga á við og dreif um sömu
myndina, og sýna þær, ásamt
lögun formsins, lit þess og stað-
setningu, hvað er að brjótast
innra með henni hverju sinni.
Mjúk. bjúglaga form og mjukir,
dekoratifir litir eru gjarnan
boðberar jafnvægis og gleði, en
Nokkrar myndanna, sem nú eru til sýnis á Mokka.
— Ljósm: Bragi
cTVlenningarmál