Lesbók Morgunblaðsins - 10.07.1927, Blaðsíða 8

21«
LESBÖK MORQUNBLAÐSÍBg
Skjálfandi af ótta sagði læknir-
inn þá upp alla sögu, og að áletr-
uuin í skálinni hefði orðið til þess,
að hann hætti við fyrirætlan sína.
— Farðu, mælti konungur, <og
komdu aldrei fyrir mín augu fram-
ar.
En þegar kóngssonur heyrði
Árið 1665 kvæntist Þormóður
sagnaritari Torfason norskri konu
og fekk með henni höfuðholið
títangelandi á eynni Körmt, og þar
bjó hann síðan til æfiloka.
En árið 1671 þurfti hann að
bregða sjer til íslands út af erfða-
máli eftir Sigurð bróður sinn og
líklega eftir Torfa föður sinn líka
(dáinn 1665). Fór Þormóður fyrst
til Kaupmannahafnar til þess að
ná þar í Islandsfar og komst hann
til Islands um sumarið. Segir nú
eltki af dvöl hans hjer, en seínt
um haustið tók liann sjer far hjeð-
an með hollensku skipi frá Amster
dam. Voru þá samgöngur milli ís-
lands og útlanda allmjög á ann-
an veg en nú er og urðu nienn
að sætta sig við það að fara króka-
leiðir. Frá Amsterdam tók Þor-
móður sjer far með skipi til Dan-
pierkur, en það skip fórst við Jót
þessa sögu lagði hann á stað að
hitta munkinn, sem hafði lagt
kónginum það heilræði, er bjarg-
aði lífi hans og líklega kóngssonar
líka. Slíkt heilræði þarf að launa
betur en gert hefir verið, sagði
prinsinn.
landsskaga. Þormóður fór þá land-
veg til Árósa, og þaðan komst
hann með skipi til Sjálands. Þar
komst hann í annað slsip, en þei.r
hreptu storm mikinn, neyddust til
að leggja undir Sámsey og fara
þar í land.
Þeir voru þar saman tveir ís-
lendihgar, Þormóður og annar sem
nefndur er Sigvart (eða Siffuert)
Askesen. Þeir tóku sjer gistingu
þar hjá rnanni, sem nefndur er
Hans Pedersen. Um nóttina sló í
deilur milli Þormóðs og eins af
gestunum. Húsráðandi skarst 1
leikinn og rjeðist á Þormóð hvað
eftir annað í illu eftir að hann
var háttaður. Segir svo um þennan
iHans Pedersen, að af hans „Pap-
irer ehrfaris, at hand haffuer vær-
it it sælsomt Menniske med Dief-
fuels Konster ocli andet ondt Thöy
behaftet“ (Viborg Landsting, 24.
april 1627),
Þegar Þormóður sá, að hann
mundi engan frið hafa í þessu her-
bergi fyrir aðsúg húsráðanda,
flutti hann sig í annað herbergi.
En Hans Pedersen ruddist inn
þangað á eftir honum. Varð Þor-
móði þá skapfátt. Dró hann sverð
sitt úr slíðrum og drap mannin,?.
Að vísu átti Þormóður þarna
hendur' sínar að verja, því að það
sannaðist síðar, að Hans Pedersen
mundi hafa viljað myrða hann.
Þormóður var þó þegar handtekinn
og kærður fyrir manndráp. í febr-
úar 1672 kvað birkidómarinn í
Sámsey upp dauðadóin yfir hon-
um.
Þormóður áfrýjaði dómi > 3?.s-
um til Viborg Landsting, en það
vísaði málinu undir konungsúr-
skurð. Málið kom þó fyrst fyrir
liæstarjett. Lagði hann til að dauða
dómurinn yrði úr gildi feldur, en
Þormóður dæmdur til að greiða
100 ríkisdali í sekt,' og skrifta op-
inberlega. Hinn 22. nóv. 1672 stað-
festi Kristján 5. dóminn og /ar
sú staðfesting meðundirrituð af
Griffenfeld.
Þormóður fjekk síðan biskups-
leyfi til þess, að skriftirnar mætti
fara fram í Kristjánshafnar-kirkju.
Hefir hann sennilega gert það til
þess, að eigi bæri eius mikið á
því, eins og ef skriftirnar hefði
farið fram í Kaupmannahöfn. —
Það var þó ekki fyr en 3. októ-
ber 1673, eða ári síðar en dómur
fjell, að Þormóður „skriftaði opin-
berlega.“ Seint á árinu 1673 komst
hann að lokum heim til Stange-
lands og hafði þá verið 2ár í
þessari „snöggu ferð“ til íslands,
er liann fór að vitja arfs eftir
bróður sinn og föður.
Um Sámsey hefir víst hvert
manusbarn á fslandi heyrt getið.
Þar börðust þeir Örvar-Oddur og
Hjálmar við Angantý og bræðuv
hans. Sá er munurinn á þeim Þor-
móði og Oddi, segir Jón Eiríksson,
aðl, þess er ekki getið um Odd, að
hann hafi orðið að greiða sekt nje
ganga til opinberra skrifta fyrir
vígin.
fíafoldart'rttnamiBJa h.f.
—-—<m>——
Þormóður Torfason
bregður sjer til íslands.