Lesbók Morgunblaðsins - 04.12.1927, Blaðsíða 3

LBSBÓK MOBGUNBLAÐSINS
879
sem aldrei sloknaði. Fjör hiiis
hjelst óbilað alt til elli. Er Björn-
son tók við Nobelsverðlaununum
í Stokkhólmi 1903, sagði hann
m. a.:
„Victor Hugo, er minn maður.“
Hið glæsta hugmyndalíf hans
fær svip af trú hans á mátt lífsins.
Margir tala um galla hans. En
jeg fyrir mitt leyti eygi ekki gall-
ana, þeir hverfa fyrir fjöri hans
og lífsþrótt.“
Þessi orð Björnsons um Victor
Hugo, geta átt við Björnson sjálf-
ann. Hann hafði líka sína galla.
En gallarnir hverfa allir fyrir
hinu mikla lífsafli hans, þrótt
hans, er rann frá öllum bestu lífs-
lindum hins norska þjóðlífs og
menningar.
Enn hljóma fyrir eyrum Norð-
manna orð Hamsun á 70 ára af-
mæli Björnsons.
I.
Altid lyder allevegne
rösten fra hans bryst.
Mange stridsbluss har han tændtos,
mange gleder har han sendt os;
naar lian tier er det tyst.
Han er tolken födt og báren
for vor nöd og lyst.
II,
Ingens arm som hans at före
ingens ord sem hans at röre.
Nár han tier er det tyst.
Sá en kvæld vil stumhet ruge
langs vor lange kyst.
Fjeldet stár og lytter, lier —
ingen svarer, Landet tier.
Nár han tier blir det tyst.
Ofanritaðan fyrirlestur hjelt
Lövland konsúll nýlega í Norð-
mannafjelaginu hjer í bænum. —
'Birtist hann hjer í lauslegri þýð-
ingu.
— Svo þetta er tengdamóðir
yðar. Hún er eiginlega ekki fögur.
— Nei, það væri synd að segja.
Það er eiginlega ómögulegt að
koma ipeð hana á mannamót —
nema á grímudansleiki.
fllög á Steinum undir Eyjafjdllum.
Steinar undir Eyjafjöllum draga
nafn af steinum tveimur, sem eru
milli Núpakots og Hellnahóls, og
kallaðir eru Kirkjusteinar. Þeir
eru tveir sjer, afarstórir, fyrir
neðan götuna niður af rjettinni
fyrir utan á bölunum. Þeir eru í
miðaptansstað, en því heita þeir
nú Kirkjusteinar, að kirkjan í
Steinum var sett eftir þeim, þegar
hún var bygð.
Rjett hjá bænum í Steinum er
lækur, sem nefnist Steinalækur.
Er sú sögn um liann, að í Stein-
um hafi áður fyr búið fjórir
bændur og hefði einn þeirra átt
alla torfuna. Það sjest og enn í
dag á nöfnum túna og engja, að
bændur hafa verið þar þrír eða
fjórir, og er svo að sjá, sem hver
hafi átt spildu sjer; þar til benda
nöfnin Árnatún, Narfar og ívars
skákar. Sá, er átti alla jörðina,
varð einhverra orsaka vegna að
selja hana fyrir lítið verð. Lagði ^
hann það þá á, að hún skyldi fara ’
fyrir minna, og skyldi lækurinn
taka bæinn af, en þó ekki meðau <
kirkjan væri, enda er það trú jj
að lækurinn grandi ekki bænumj
meðan kirkjan stendur.
Þannig segir Jón Sigurðsson í <
Steinum frá 1863 og er handrit
hans geymt í Landsbókasafninu.
Dr. Jón Þorkelsson prentar þessa
sögu í „Þjóðsögur og munnmæli' ‘
1899, og bætir þar við svolátandi^
skýringu: „Steinakirkja var lögð
niður 1889, og geta Steinamenn nú
því hvað af hverju átt von á gófl-
unni.“
Á seinni árum mun eflaust nokk-
uð liafa dregið úr trúnni á álögin
á Steinalæk, og má vel vera, að
þar um hafi valdið, að þau komu
eklci þegar fram eftir að kirkjan
var rifin. Þó virðist það benda
til þess, að einhver óhugur hafi
verið í mönnum, að altaf fækkaði
bændum á Steinum (þeir voru
einu sinni 8) þangað til ekki voru
orðnir nema þrír eftir, og hafði
þó einn þeirra flutt bæ sinn nokk-
uð austar og fjær læknum.
í fyrra kom góflan og bitnuðu
þá álögin á Steinum. Aðfaranótt
sunnudagsins milli jóla og nýárs,
kom svo mikið hlaup í Steinalæk,
að hann sópaði burtu gersamlega
þeim tveimur bæjum, er eftir
stóðu á gamla bæjarstæðinu, ásamt
2 fjósum, 5 hesthúsum og 3 hey-
hlöðum. Er mönnum flóð þetta enn
í fersku minni, sem einhver hinn
sviplegasti atburður, sem skeði
hjer á landi árið 1926, enda þótt
svo heppilega tœkist til, að mann-
tjón yrði ekki af völdum hlaups-
ins.
„Fátt er ramara en forneskjan“,
mælti Ásdís á Bjargi við Gretti.
/ Er ekki eins og afdrif Steina
sanni það?
Hjer á landi eru ótal staðir,
sem álög hvíla á, t. d. dysjar, leiði
og rústir, sem ekki má hrófla við,
blettir, sem ekki má slá, o. s. frv.
Væri mjer kært, ef menn víðsveg-
jar um land vildu gera svo vel að
senda mjer sögur um slíka staði
og eins að hve miklu leyti álögin
hafa bitnað á mönnum t. d. sein-
ustu 50 árin.
Árni óla,