Lesbók Morgunblaðsins - 10.04.1938, Blaðsíða 4

108
LESBÓK MORGUN'BLAÐSINS
Skemfiferð tií íslands
fyrir 325 árum.
Frásögn Pólverjans Daniel Slreyc.
Við lögðum upp í þessa ferð
vora til eyjarinnar Islandia
frá liinum fræga þýska stað
,.Brema“, sem er í Xeðra-Saxlandi
við ána Weser, fjórtán mílur frá
hafinu. Frá stað þessum fóruui við
í litlum báti til hinna tveggja
stóru skipa. er lágu á sömu á,
sex mílur frá staðnum, og sem
voru ákveðin í ferð til íslands.
Við fórum um borð í annað þeirra.
Og er við höfðum gefið okkur
guði á vald, og ákallað hans heil-
aga nafn, sigldum við, á upp-
stigningardag til hafs, og tókum
tafarlaust stefnu til Islandia.
A þessari ferð átti það fyrir
okkur að liggja, að lifa fleiri sorg-
lega en gleðilega atburði. Gleði-
legt og hughrevstandi var það að
vísu, að við, eftir ní>i daga
siglingu vorum komnir svo
langt, að við frá stefni skips-
ins, ekki aðeins evgðum, heldur
jafnvel sæmilega greinilega sáum
Tslandia (og það enda þótt frá
Brima og þangað sjeu hjerumbil
400 mílnr). En gleði þessi var
þó á hinn bóginn blandin trega,
angist og kvíða. Fvrsta bættan,
sem varð á vegi vorum, voru sjó-
ræningjar, er komu vfir okkur
strax á þriðja degi ferðarinnar,
og eltu okkur á sínu stóra skipi,
svo við urðum að draga niður
efsta seglið á miðmastrinu. til
þess að þeir skytu ekki á okkur.
Við hjeldum nefnilega fvrst í
stað að þetta væru herskip. E.i
er þau nálguðust, sáum við, að
þetta voru ræningjaskip, en af því
urðum við ógurlega hræddir og
skelkaðir. svo alt það. er við
höfðum með okkur dýrmætast og
best, fólum við í skvndi í rúmum
okkar. skóm eða bak við planka
þá. sem skipið var klætt með að
innan. í stuttu máli hvar sem hver
og einn hjelt það óhultast. En
Tog það var meira en við gátum
vonað) Drottinn hjelt þeim frá
okkur, svo þeir komu ekki nálægt
Ferðasaga þessi og íslands
lýsing kom út á pólsku árið
1638, en talið er líklegast, að
höfundur hafí komið hingað til
lands árið 1613 eða 1614. Höf-
uðsmaðurinn, er höfundur kall-
ar „forseta“ og haun lutti á
Þingvöllum, hefir verið Herluf
Daa. — í næstu Lesbók birtist
framhald ferðasögunnar, m. a.
um heimsókn í Skálholt.
okkur. Því þegar þeir sáu, að skip
vort var ekki sjerlega girnilegt,
vfirgáfu þeir okkur og lijeldu í
aðra átt, og stefndu á annað skip,
sem líka var á leið til íslandia.
og hjeldu því áfram, uns kvölda
tók, en náðu því ekki, því það
sigldi betur en ræningjaskipið.
Onnur ógæfa vor var sjóveikin,
sem píndi okkur alla, og það ekki
lítið, en sumir vorn sjerlega langt
leiddir, en þó einkum kaupmaður-
inn, sem við vorum í fvlgd með.
•Tafnvel skipstjóranum leið mjög
illa. ITann dó fám dögum eftir að
við komum til eyjarinnar, en einn
af skipverjum hans dó eftir eins
dags og tveggja nátta sjúkdóm,
svo skvndilega. að við vart gát-
um greint, hvort hann var dauð-
ur eða lifandi. Hann var við vinnu
sína, og var í þann veginn að fara
upp í reiðann. þegar hann alt í
einu staðnæmdist og hjelt sjer
föstum, og var dáinn og stirðn-
aður í sama augnabliki.
Hann var strax kistulagður, því
fjelagar hans vildu að hann fengi
heiðarlega útför einhversstaðar
uppi á ströndinni. En þetta tókst
ekki, því í þenna mund skall of-
viðri á móti, með miklum öldu-
gangi. Þareð við kærðum okkur
ekki um. að stirmurinr, hrekti
okkur til baka. beittum við upp
í vindinn og urðum að halda því
áfram í 4 sólarhringa. ,
En þareð veðrinu slotaði ekki
enn, og ekkert útlit fyrir að við
fyrst um sinn gætUm komið Hk-
inu í land, settum við kistuna út-
byrðis. Enda þótt við sæjum ekki
hvort hana rak, áttum við von á
því, að áður en 3 tímar væru liðnir
myndi hana reka í land einhvers-
staðar á ströndinni (við vorum
sex mílur Undan landi). En er við
vorum komnir kippkorn á burt frá
Jieim stað, þar sem við settum
kistuna í sjóinii, og höfðum talað
um það fram og aftur hvað af
henni vrði, hvað sjáum við þá!?
Alt í einu kemur hinn framliðni
siglandi til okkar í kistu sinni. En
á meðan við undruðumst þetta
stórlega (kistan flaut nefnilega á
móti vindinum!), sneri hún aftur
við frá okkur, en þá höfðum við
horft á það hvernig öldurnar hvað
eftir annað veltu henni við. Áður
en kvöld var komið lægði veður-
ofsann og við fengum aftur byr.
Fostudaginn eftir trínitatis
lentum við með Guðs
hjálp alt annarsstaðar á Is-
landi, í firði einum nálægt
..Helgápelda" (sennilega átt að
vera Helgafell). Helgápelda er
Htið prestssetur með kirkju, er
dregur nafn sitt af fjalli og dal
sem er með ágætum grasgróðri.
Er sjór var orðinn sljettur og
við sáum landið greinilega, voru
margir okkar, eins og venja er
til, „hænsnáðir", einkum þeir er
höfðu ekki áður komið til lands-
ins, og gerðu það þeir, sem þar
höfðu verið áður. Þessi serimónía
fer fram á þenna hátt: Kaðli er
brugðið um mitti manna, þeir
dregnir á loft og síðan dýpt þrisv-
ar í sjóinn, svo þeir fara á bóla-
kaf. en er þeir koma upp úr, þá
er þeim þvegið um höfuðið úr sjó.
Þeir vildu fara eins með okkur,
en er við sáum, að þetta var ekki