Lesbók Morgunblaðsins - 17.04.1938, Blaðsíða 6

118
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Skemfiferð lil Ísíartds
fijrir 325 árum.
Hjer birtist síðari
kafli af ferðasö^u Pól-
verjans Daniel Streyc,
er hingað kom árið 1613
eða 1614. Þar sem fyrri
kaflanum lauk var hann
á Alþingi við Öxará.
Biskupinn, sem hann var
samferða heim í Skál-
holt ogf getur um í bess-
um kafla, hefir verið
Oddur Einarsson.
Asama þinginu hittum við bisk-
upinn, er tók okkur með
virktum, er við sögðum honum
hverjir við vœrum, og hvert væri
erindi okkar. Hann hauð okkur að
sínu borði, og eftir að þingið var
úti, tók hann okkur með sjer til
Skálholts. Yið vorum hjá honum
í 4 daga og 4 nætur, eftir því sem
dagar þar eru reiknaðir. Þar lifð-
um við við allsnægtir, enda feng-
um við alt sem hann best gat í
tje látið. Við fengum t. d. hæði
steikt og soðið kjöt og fisk, og
einkum alveg sjerstaklega góðan
lax. Það versta var, að alt var
soðið og steikt saltlaust. En þariia
var altaf borið salt á horð, svo
við gátum saltað matinn eftir því,
sem okkur þóknaðist. En íslend-
ingarnir notuðu alls ekki saltið,
því þeir voru einu sinni orðnir
því vanir, að salta ekki mat sinn.
Eitt sinn fengum við nautakjöt
að borða, sem var soðið árið áður,
en ekki yfir eldi, eða í neinum
potti, heldur í hinum heitu laug-
um, sem eru þarna svo heitar, að
hægt er að sjóða í þeim. Slíkt kjöt
geyma þeir eins lengi og þeir geta.
Þeir hafa það hangandi uppi í
rjáfrinu svo það líkist hangikjöti.
Það er alveg bragðlaust, svo það
er alveg eins að tyggja eins og
kaðalspotta. Brauðið voru menn
líka mjög sparir á. En við feng-
um þó altaf eitthvað af því.
Tvennskonar ágætt öl fengum við,
Hamborgaröl og lýbskt öl.
Þegar nú 5. dagurinn í Skál-
holti rann upp og við fórum að
týgja okkur til brottferðar, sýndi
biskup okkur ennþá betur gest-
risni sína, með því að láta fram-
reiða handa okkur mikilfengleg-
an morgunverð. Sjálfur tók hann
þátt í honum, ásamt konu sinni,
böruum og öðrum ættingjum. Til
þess að sýna okkur ennþá meiri
heiður, skipaði hann svo fyrir, að
sótt vrði ein kanna með víni, ein
með því besta öli sem hann átti,
ein með hunangi og ein með
brennivíni, og fimta kannan með
mjólk. Þega þessu öllu hafði verið
blandað saman í „bollu“ drakk
heimilisfólkið okkur til í drykk
þessum. En er það kom í ljós að
okku líkaði ekki sem best blanda
þessi, þá höfðu þau hana handa
sjer, og drukku hana út, en við
fengum öl fyrir sig og vín fyrir
sig er okkur fjell mjög vel.
Er við síðan lögðum af stað, gaf
biskup okkur 20 álnir af klæði
því er þeir kalla „vatmal“ (vað-
mál), og framleiða þar í landi, og
hætti þar við tveimur skeiðum,
annari úr horni, en hinni úr hvals-
tönn. Honum var þó þetta ekki
nóg, heldur afsakaði hann það
mikillega við okkur, að hnn skyldi
ekki gefa okkur neina peninga,
„því af þeim hefi jeg enga“, sagði
hann. En slíkt hafði okkur aldrei
til hugar komið, því við sáum vel,
að það þvert á móti vorum við,
sem hefðum átt að borga honum
fyrir allan hans greiða við okkur,
en það gátum við ekki nema með
því einu að fullvissa hann um
þakklæti okkar og viðurkenning
fyrir velgerðir hans.
Auk alls þessa lánaði hann okk-
ur hesta og gaf okkur meðmæla-
brjef til hins konunglega höfuðs-
manns„. þar sem hann fór fram á,
að hann tæki okkur með á skip
siþt. Þá fyrst kvaddi biskup okk-
ur, ljet okkur í tje fylgdarmann
og alt það nesti sem við þurftum
til ferðarinnar.
í bakaleiðinni urðum við sem
áður að fara yfir hræðileg fjöll,
kletta, vötn og mýrar, og lentum
oft í mikilli hættu, uns við loks
komumst til strandar, þar sem
,,kongsgarðurinn“ er. Þar var
liöfuðsmaður enn, og þar var tekið
hjartanlega á móti okkur.
*
etta er þá frásögnin um veru
okkar á eyju þessari. Nú er
eftir að segja fáein orð um heim-
ferðina.
Höfuðsmaðurinn hefði viljað,
samkvæmt ósk biskups, taka okk-
ur á skip sitt. En þar eð full-
skipað var í öll rúm á skipi hans
sendi hann okkur í bát út í annað
skip sem þar var frá Hamborg, og
ljet útvega okkur far hjá kaup-
manni þeim, er tekið hafði það
skip á leigu, og borgaði strax farið
fyrir okkur, en það vissum við
ekkert um fyrri en seinna, og
horguðum því fyrir okkur hæði
fargjald og fæði.
Við vorum 3 daga hjá kaup-
manninum í landi, og fyrst á 4.
degi sigldum við úr höfn. í upp-
hafi fengurn við jafnan hægan
byr, en síðar því nær logn. Er við
vorum komnir suður á milli Skot-
lands og „Hyllands", skall á okk-
ur ofviðri mikið, sem óx sífelt í
3 sólarhringa. Ofviðri þetta var
miklu meira, en það er við hrept-
um á norðurleiðinni, þá gátum
við, með því að slaga, komist of-
urlítið áleiðis, en nú var slíkt
öldungis ómögulegt, því hásetar
vorir urðu að draga saman hvert
segl, og láta skipið reka á reið-
anum.
Það var ákaflega erfitt að halda
sjer á þilfarinu, og urðum við því
allir að hafast við í káetunni, þar
eð enginn oltkar kærði sig um að
honum skolaði fyrir borð, eða
hann yrði gegnvotur í öldunum,
sem skullu hvað eftir annað yfir
skipið, svo menn urðu að ríghalda
sjer til þess að fara ekki útbyrðis.
Hve hræddir við vorum og
skelfdir, geta þeir einir gert sjer