Lesbók Morgunblaðsins - 13.06.1943, Blaðsíða 3

Lesbók Morgunblaðsins - 13.06.1943, Blaðsíða 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 179 Fyrsti fornbóksalinn: „Mér þótti altaf vænt um bækur“ segir Kristján Kristjánsson Skemtilegt er að veita því eft- irtekt hvernig menn handleika bækur með mismunandi hætti. Meðan Kristján Kristjánsson hafði litlu fornbókasöluna sína í Lækjargötu átti jeg oft leið fram hjá dyrum hans, og leit stundum þar inn. Það var sama hvort hann tók stóra skruddu ofan úr einhverjum skápnum, ellegar hann greip einhvem af litlu pjes- unum, sem lágu frammi, á búð- arborðinu, altaf var eins og hann hefði í höndum einhvern kjör- grip, sem þyrfti að snerta var- lega á með mjúkum höndum. Þannig umgangast bókamenn bækur sínar, en aðrir hrifsa þær og slengja þeim til, eins og ein- hverju hráviði. Nú er Kristján löngu fluttur úr Lækjargötu. Hann var í mörg ár í Hafnar- stræti. Nú hefir hann selt bóka- verslun sína, og er sestur í helg- an stein að heita má, í hinu vist- lega húsi sínu við Kirkjugarðs- stíginn. Hann átti sjötugsafmæli ekki alls fyrir löngu. Jeg hitti hann um það leyti og spurði hvort hon- um leiddist ekki að vera skilinn við bækurnar. Jeg hefi kompu uppi á lofti heima hjá mjer. Þar á jeg eftir nokkrar skruddur, segir hann. Jeg kann vel við mig þar. Hvers vegna hættir þú bóka- sölunni ? Jeg var að verða eitthvað svo undarlegur yfir höfðinu, og fór til Matthíasar læknis. „Farðu út, maður!“ sagði Matthías. „Þú þarft að fá þjer frískt loft og hreyfa þig!“ Jeg fór að ráðum hans og fór út úr bókasölunni. ★ Nokkru seinna heimsótti jeg Kristján í kompunni hans. Við drukkum fyrst ilmandi morgun- kaffi niðri í borðstofu, er hús- móðirin framreiddi, og fórum síðan upp á loft. „Kompan" er vistlegasta her- bergi. Og þar eru engar „skrudd- ur“ í þessa orðs venjulegum skilningi, heldur hinar prýðileg- ustu bækur í vandaðasta bandi allar saman, bæði gamlar og nýj- ar. En erindið var að fá að heyra um Kristján, æfi hans og æsku, og hvernig það atvikaðist að hann um skeið var með bókauð- ugustu mönnum landsins. ÆTT OG UPPRUNDI, Jeg er Vestfirðingur að ætt, segir Kristján, fæddur í Trost- ansfirði í Suðurfjörðum. Þar bjó faðir minn. Jeg var ungur þeg- ar hann dó. Móðir mín rak bú- skap lengi, eftir að hún varð ekkja. Föðurafi minn hjet Jón í Skápadal í Patreksfirði, faðir hans var Jón á Fossi í Suður- fjörðum, og hans faðir Arnór í Norður-Botni í Tálknafirði, hans faðir Jón bóndi í Skógum á Fellsströnd, hans faðir Jón í Gvendareyjum, hans faðir Jón Pjetursson í Brokey (Brokeyjar- Jón). En Pjetur faðir Brokeyj- ar-Jóns var Pjetursson bóndi í Arnarfirði, og hefir mjer ekki tekist að rekja ætt mína lengra í beinan karllegg. Móðir mín Jó- hanna Ólafsdóttir bónda Jónsson- ar að Hamri í Hjarðarnesi. Er ætt hennar bændaætt við Breiða- fjörð og má rekja hana til ýmsra merkra manna. FYRSTU BÆKURNAR. — Ættfræði er mjer ekki hug- leikin, Kristján minn. Segðu mjer heldur eitthvað um sjálfan þig. Hafðir þú nokkurn bókakost á uppvaxtarárunum ? Móðir mín átti ekkert annað en guðsorðabækur. Jeg kyntist þeim ekki mikið. En tvíbýli var á jörðinni, bjó skipstjóri á hin- um jarðarpartinum. Hann átti t. d. Æfintýri Magnúsar Gríms- sonar. Mjer er það minnisstætt þegar jeg var að læra kverið. Móðir mín setti mjer fyrir kafla í kverinu, sem jeg átti að læra. En henni þótti mjer ganga misjafnlega fljótt. Það var æfintýrunum að kenna. Þegar jeg var einn, las jeg æfintýrin en ekki kverið. En þegar hún var inni hjá mjer, sat jeg á æfintýrunum. „SJÓLÍFIГ. Mig langaði til að læra annað og meira en kverið. Móðir mín var því hlynt. Jeg fór til prests- ins í Sauðlauksdal og spurði hvort hann vildi ekki kenna mjer. Hann tók því líklega, sagði að jeg myndi geta lært eitthvað. Rjeðist jeg til hans, með það fyr- ir augum, að hann • gæti kennt mjer í frístundum mínum frá vinnunni. En þetta fór öðruvísi en ætlað var. Hann rjeði mig sem kokk á þilskip frá Patreksfirði, sem hjet „Sjólífið". Hann fekk fyrir mína vinnu 600 krónur, en jeg 25 kr. En hann fermdi mig og kendi mjer nokkuð í reikningi. — En kunnir þú nokkuð til matargerðar ? — Nei. Það þótti óþarfi í þá daga, að læra að sjóða fisk og elda graut. Er móðir mín frjetti þessi afdrif mín, mislíkaði henni. Hún gerði mjer orð og bað mig að lesa bænirnar mínar kvölds og morgna. Jeg átti erfitt með það — fannst þær illa samrým- ast orðbragðinu í lúgarnum. FERMINGIN. Þegar að fermingunni kom, lenti í vandræðum. Jeg átti eng- ar buxur nægilega vandaðar til þess að ganga í til fermingarinn- ar. Jeg má til að segja þjer frá því, þó ekki sje það í þeim til- gangi að niðra heimilinu. Prests- konan var handlagin kona og ráðagóð. Hún fór með mig inn í búr, nokkru áður en kirkjufólk- ið kom, og hafði með sjer buxur af manni sínum. Svo óheppilega vildi til, að prestur var með allra hæstu mönnum, og buxurnar sniðnar á hann, sem eðlilegt var.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.