Lesbók Morgunblaðsins - 25.02.1951, Blaðsíða 1
Fyrsta mentastofnun í Reykjavík
HÖLAVALLARSKÖLi
MEÐ KONUNGSÚRSKURÐI 15.
apríl 1785 var ákveðið. að flytja
biskupssetrið og skólann í Skál-
holti til Reykjavíkur. Allar eignir
Skálholtsstóls skyldi seldar og
andvirðið renna í konungssjóð.
Eignirnar voru virtar á 62.500 rdl.
og átti þessi upphæð að gefa af
sjer 2500 rdl. árlega með 4%
vöxtum, en það átti að nægja til
þess að standa straum af skóla-
haldi í Reykjavík, launagreiðslum
til biskups og kennara skólans og
námstyrks handa nemendum.
Skyldi biskup hafa 1000 dali á ári
og auk þess húsnæði og jörð til
afnota. Rektor átti að fá 200 rdl.,
konrektor 150 rdl. og aukakennari
150 rdl. Auk þess áttu rektor og
konrektor að fá styrk til að koma
sjer upp húsnæði og jörð til á-
búðar. Biskup skyldi fá 1200 rdl.
til þess að koma sjer upp bústað,
en kennararnir 350 rdl. hvor.
Skólanum valinn staður.
Næst lá svo fyrir að velja stað
í Reykjavík fyrir skólann, biskups-
setrið og kennarabústaðina. Var
það falið þeim Vigfúsi Thoraren-
sen sýslumanni, Niels Jónssyni
Hjaltalín og Guðmundi Jónssyni
verksmiðjustjóra. Komu þeir sam-
an í Reykjavík hinn 11. ágúst
1785 til þess að ákveða þetta. Þar
voru og viðstaddir þeir Hannes
biskup Finnsson, Levetzow stift-
amtmaður, sem yfirmaður skólans
og Sunckenberg kaupmaður fyrir
hönd verksmiðjanna.
Byrjað var á því að athuga
Austurvöll, því að hann sýndist
best til þess fallinn að þessar bygg-
ingar væri þar. En þegar til kom
virtist mönnum hann alt of blaut-
ur til þess að hægt væri að byggja
þar. Var þá horfið að því ráði, með
samþykki allra að leggja hjáleig-
urnar Melshús og Hólakot, ásamt
lóðum og túnum, undir þessar
byggingar. Skyldi biskupssetur og
skóli standa á Melshúsalóð, en
kennarabústaðirnar á Hólakots-
lóð í beinni línu frá suðri til norð-
urs. Skólahúsið skyldi vera 60x30
álnir að stærð. Næst fýrir norðan
það skyldi vera bústaður konrekt-
ors, 17x9 álnir að stærð og nyrst
bústaður rektors 26x21 alin að
stærð. Auk bústaðanna skyldu