Lesbók Morgunblaðsins - 05.02.1956, Blaðsíða 1
3. tbL
XXXI. árg.
Sunnudagur 5. febrúar 1956
NORSKU VÍKINGASKIPIN
g Y Q D ö Y er talin úthverfi
Óslóborgar. En hvílíkt út-
hverfi! Hvílíkt ævintýraland fyrir
alla þá, er unna norrænni menn-
ingu! Fyrir Norðmenn gæti þetta
kallast hiartastaður landsins. míð-
stöð bióðlegrar menningar frá þxn
er sögur hófust. Og fyrir fslend-
inga er þetta einnig merkilegur
staður, því að þar má fá vitneskiu
um ýmislegt til aukins skilnings
á fomritum vorum og uppruna ís-
lenzkrar þjóðmenningar.
Fvrir 60 árum var Bvgdö ekki
merkari en hver annar staður við
Víkina. Hún hafði bað til síns
ágætis að þar var undra fagurt og
þar var gott loftslag, pn svo var
um marga aðra staði. Þá grunaði
engan að Bvgdöv ætti eftir að verða
það sem hún nú er.
Árið 1894 var hálfþrítugur mað-
ur, cand. phil. Hans Aall, sendur
um Haddingiadal, Naumudal og
Þelamörk til þess að safna fom-
gripum. Þar var úr nógu að velja,
svo auðsætt var að erindið mundi
ganga vel. En hann sá þar fleira,
en þá gripi, sem honum var falið
að safna. Hann sá að hér var fom
menning á glötunarbarmi. Hér var
enn ótal margt, sem hægt var að
bjarga, ef hafizt var handa, en það
var utan við verkahring hans. Þess
vegna spurði hann sjálfan sig hvort
ekki mundi það fánýtt starf er
hann hafði með höndum, að bjarga
nokkrum gömlum munum, þegar
miklu dýrmætari menningararfur
væri í veði. Var ekki hægt að safna
þessu öllu saman, skapa úr því
þjóðlífsmynd, er sýndi sögu og
háttu þjóðarinnar um margar
aldir?
Hann vissi alls ekki hvernig
þessu skyldi komið í framkvæmd.
Hitt var honum ljóst, að hér var
um stofnun einhvers ins stærsta
safns að ræða. Þegar hann kom
til Óslóar um haustið, sneri hann
sér til próf. Moltke Moe, og tók
hann vel undir hugmyndina, en
ráðlagði honum að fara til Gustav
Storms prófessors og tala við hann.
Storm leizt líka vel á hugmyndina
og hét þvf að verða formaður í
félagi, sem tæki þetta mál að sér,
ef Aall vildi verða ritari. Síðan
var leitað til ýmissa málsmetandi
manna og fengin liðveizla þeirra.
Og inn 19. desember var svo hald-
inn fundur, þar sem stofnað var
„Norsk Folkemuseum" og „Foren-
ingen for Norsk Folkemuseum".
Gínandi trjóna á súlu úr
Ásubergsskipinu
í lögum félagsins var stefna þess
mörkuð skír og ákveðin: „Safnið
safnar og hefir til sýnis allt varð-
andi menningarlíf norsku þjóðar-
innar“.
Saga félagsins og safnsins skal
ekki rakin hér. Þess má aðalns
geta, að það fékk stórt landsvæði