Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1964, Blaðsíða 13
I
„Hann er á“ í Eiríissíirði. í þessari fri ðsæiu vík fengum við á skömmum tím a góða veiöi af bleikju. Flestar voru
4— 6 pund, sumaf allt að 8 pundum. — Ljó Mbl).
henni, og er fram í sótti unnti t>eir sér
hefð varðandi veiðina.
• SAPUTIT-
Áður fyrr fór veiðin einkum fram
þannig, að Grænlendingar byggðu grjót-
garða iþvert fyrir ármynnin. Grjótgarðar
þessir nefndust „saputit“. Bleikjan er
nefnilega ekki gædd eiginleikanum til að
stökkva í sama mæli og hinn náskyldi
ættingi hennar, laxinn, og það notfærðu
Grænlendingar sér. Bygging „saputit"
fólst í því, að byggður var grjótgarður
yfir ána þvera. Garður þessi var þannig
gerður, að vatn rann í gegnum hann á
dfjölmörgum stöðum, og þangað leitaði
bleikjan. Hún gat troðið sér inn í garð-
inn, en ekki komizt út aftur, og þá
var hún ýmist tekin með höndunum,.
skutluð eða dregin á land með stórum
krókum. Þar sem hér er um augljósa
rányrkjuaðferð að ræða, sem á skömm-
um tíma eyðilagði fjölda veiðivatna, hef-
ur bygging „saputit“ verið bönnuð fyrir
löngu, og Grænlendingar veiða nú nær
eingöngu í net
« RÉTTI TÍMINN
ER ÁGtJST-SEPTEMBER
Svo vikið sé að þeim tíma, sem
lieppilegastur er til veiðiferða til Græn-
lands, er það ekkert álitamál að ágúst
er bezti tíminn til fararinnar, og því
seinna, sem farið er í ágúst, því betra.
Að lokinni tveggja mánaða dvöl, eða
svo, í sjónum, er bleikjan orðin akfeit.
Um miðjan júlí hefur loðnan fært sig
úr fjörðunum út á dýpra vatn, en það
er þó ekki sú staðreynd, sem rekur
'bleikjuna upp í árnar. Nú er hinsvegar
komið að því, að hvöt hennar til að
auka kyn sitt, verður ofar öllu öðru.
Um miðjan júlí fara fyrstu bleikjurnar
að tínast upp í árnar, en aðalgangan í
Narssarsuaq hefst þó ekki fyrr en um
miðjan ágúst, eða svo, og stendur fram
í september. Seint í ágúst og í byrjun
september má moka bleikjunni upp úr
ónni, sem rennur til sjávar við flug-
völlinn í Narssarssuaq, eða ánni í fjarð-
arbotninum. Og þetta eru engar smá-
bleikjur. Algeng stærð er 6—8 pund, og
bú stærsta, sem ég sá í sumar, vó rétt 12
pund. 10 pund er ekki óalgengt er fram
í sækir, og bleikjur undir 3 pundum
eru ekki algengar. Síðar sl. sumar heyrði
ég um að nokkrar bleikjur, allt að 14
pundum, hefðu veiðst á stöng í Eiriks-
firðl.
• „GRÆNLANDS B AKTERl AN“
Um Sunnuferðina í júní, sem ég áður
minntist á, er það að segja, að varðandi
veiðina ha.fi tíminn til ferðarinnar ekki
verið gem beztur, svo sem sjá má af
framanrituðu. Ég má víst sjálfum mér
e. t. v. um kenna, að sumir urðu fyrir
nokkrum vonbrigðum. Ég hafði, í góðri
trú, skýrt frá því í stuttri grein í Morg-
unblaðinu að enda þótt bleikjan væri
öll í sjónum á þessum tíma sumars, væri
góðrar veiði von þar. Hún brást okkur.
Hinsvegar var þar raunar ekki um að
kenna fararstjórn Sunnu, sem í alla staði
var til fyrirmyndar, og í öllu samræmi
við það, sem ég hefi heyrt um þjónustu
þeirrar ferðaskrifstofu við viðskiptavini
sína. Það sem hinsvegar brást, var þekk-
ing veiðimanna á staðháttum í Eiriks-
firði, og í öðru lagi að tími var vart
nægur.
Þeir, sem einu sinni hafa fengið
„Grænlandsbakteríuna“, losna ekki auð-
veldlega við hana aftur. Það var ekki
liðinn nema mánuður frá því að ég kom
heim úr Sunnuferðinni, þar til ég var
farinn að skipuleggja næstu Grænlands-
ferð. í þeirri ferð, sem stóð í fimm daga,
uppgötvaði ég ýmislegt, sem betra hefði
verið að vita í hinni fyrri.
Það sem mestu máli skiptir, komi
maður til Eirksfjarðar í veiðiferð, og
beri hana upp á þeim tíma, að bleikjan
er í sjónum, og vart farin að ganga upp
að nokkru marki, er að finna rhenn, sem
þekkja staðhætti gjörsamlega, og hafa
ráð á báti, þ. e. stórum báti 5—10 tonna
með „jullu“ í eftirdragi. Hvorttveggja
var fyrir hendi, er ég kom til Græn-
lands í síðara skiptið í sumar. í fyrsta
lagi var þar Þorsteinn Jónsson, flug-
stjóri, ’ sem af einskærum Grænlands-
áhuga hafði tekið að sér að leiðbeina
oss „túristunum“ um nokkurra vikna
skeið fyrir Hotel Arctic, Einhvernvegina
er það svo, að eftir aðra dvöl með Þor-
steini í fyrirheitna landinu, get ég alls
ekki hugsað mér hann og Grænland sitt
í hvoru lagi. í ofanálag hafði Þorsteinn,
eða „Steini“, (það er tilgangslaust að
spyrja um kaptein Þorstein Jónsson í
Narssarssuaq en STEINA .. hann þekkja
allir) sér til fulltingis Færeying, Arna
að nafni, sem átti þá, og á vonandi enn,
stóra trillu, sérstaklega til þess byggða
að sigla með leiðinlega túrista. Skemmti
legri menn í því stórkostlega umhverfi,
sem Grænland býður uppá get ég ekki
hugsað mér en þá Þorstein og Arna.
Er við komum til Narssarssuaq var
Þorsteinn staddur í Julianehaab, dag-
siglingu frá okkur, en kom sem betur
fór samkveldis. Daginn eftir, snemma,
var haldið inn í fjarðarbotn.
• BLEIICJAN SÖLTUÐ I TUNNUR
Á fjarðarbotninum var nú nokkur
annar bragur, en í júní snemma er ég
datt þar í sjóinn. Skammt frá botninum
hafði fjölskylda Grænlendinga slegið
tjöldum með salt sitt og tunnur, rétt eirts
og síldin væri að koma. Þar sem ég
Framh. á bls. 52.
^ Hér mætast gamlt og nýl tímtnn I Grænlandl. — Þessa Grænlendinga hittum við út með Eiríksfirði. Þcir voru á hrað-
hát, en með kajakinn í eftirdragi. Fremst á hraðbátnum liggur dauður selur. í bátnum voru einnig nokkur „kvartil“
full af saltaðri blcikju, sem þeir höfðu veitt í einum af hliðarfjörðunum. Lok s var þar dauður hrafn, og komumst við
Itð því með bendingamáli að grænlenzkir ætluðu .að éta haim! - (Ljósm. Mbl.).
38. tbL 1964
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 45