Lesbók Morgunblaðsins - 28.08.1966, Blaðsíða 5
GREIN sú, sem hér birtist, er íormáli
þýðanda enskrar útgáfu af hinni helgu
bók Múhameðstrúarmanna, sem gefið
hefur verið nafnið „Kóraninn". Hann
hefur ekki enn sem komið er verið þýdd-
ur á íslenzka tungu. Þeir, sem einhvern
áhuga á að þekkja til þeirrar bókar,
settu að kynna sér umsögn og álit hins
enska þýðanda á einu af frægustu meist-
araverkum heimsbókmenntanna.
Þýð.
Þegar hér var komið hafði hann getið
sér mikinn orðstír fyrir vizku sína og
heiðarleik, sem hann hafði öðlast vegna
kynna sinna og áhrifa af gyðingdómi
og kristinni trú. Þá þegar, löngu áður en
köllun Múhameðs átti sér stað, hafði
heiðinn dómur verið kominn á undan-
hald meðal Araba. Þeir dýrkuðu ekki
einungis Allah, þann æðsta hinna
semítísku guða, heldur einnig kvengoð
sem þeir töldu dóttur Allah. Þeirra á
meðal voru: Al-Lat, Al-Uzzah og Al-
]\í úhameð hafnaði valdi til þess að
gera kraftaverk, var staðfastur í þeirri
trú, að hann vœri sendiboði guðs, sendur
til þess að staðfesta fyrri kenningar heil-
agrar ritningar. Guð hafði opin'berað
Gyðingum og kristnum mönnum vilja
sinn með orðum hinna útvöldu postula,
en þeir höfðu óhlýðnast boðum guðs og
gengu á hönd ýrnsum sundrandi trú-
flokkum. Kóraninn ásakar Gyðinga fyrir
að afbaka ritninguna og kristna menn
KORAMIMIM
B ók þessi, Kóraninn, er elzta, en
jafnframt sú bókin, sem án efa er talin
gnæfa hátt yfir allan fjölda hinna
arabísku rita óbundins máls. Meðal
Múhameðstrúarmanna er hann hið ó-
skeikula guðsorð, sem teikn af himni,
opinberað spámanninum Múhameð af
Gabriel höfuðengli. Að því þó undan-
skildu, að í byrjun málsgreinar og á
nokkrum stöðum öðrum, talar spámað-
urinn eða engillinn í fyrstu persónu
gagnvart guði.
]\lúhameð var sonur Abdulla bin
Abdul-Muttalib af ættkvísl Ouraysh.
Hann fæddist eftir dauða föður síns um
570 e. Kr. Móðir hans að nafni Aminah
dó þegar hann var enn í bernsku. Ólst
hann svo fyrst upp hjá afa sínum en
síðan hjá föðurbróður Abu Talito. Ungur
að árum tókst hann ferð á hendur með
kaupmannalestum frá Mekka til Sýr-
lands. En 25 ára gamall gekk hann að
eiga Khadja dóttur Khuwailid, ríka
ekkju, sem var 15 árum eldri en hann.
Manat, sem táknuðu hver um sig sól,
Venus og hamingju. Fyrir áhrif þeirrar
eingyðistrúar, sem gyðingdómur og
kristni höfðu boðað, höfðu nú, fyrir þá
meinlætatrú, fjöldi manna þekktir sem
„hanifs“, hafnað allri skurðgoðadýrkun.
Múhameð virðist hafa orðið fyrir áhrif-
um af þeim. Það var venja hans, að
ganga jafnan til fjalla, dvelja þar í helli
einum til þess að gera þar í einrúmi
frammi fyrir guði bæn sína og reiknings-
skil. En munnmæli herma að nótt eina
í Ramadham árið 610, er hann var í fasta
svefni eða leiðslu, að engillinn Gabriel
kom til hans og sagði: „Prédika þú!“
Hann svaraði: „Hvað á ég að prédika".
Skipunin var endurtekin þrisvar sinn-
um, þar til engillinn sagði: Prédikaðu
í nafni Drottins, skapara þíns, sem skap-
aði manninn úr blóðtrefjum. Prédikaðu!
Drottinn er örlátur. Með einangruninni
hefur hann kennt mannky-ninu áður
óþekkta hluti. Þegar hann vaknaði, voru
áður grei-nd orð sem greypt í hjarta
hans.
fyrir að tilbiðja Krist sem son guðs; þótt
guð hefði gagngjört boðið iþeim að til-
biðja sig einan. Þegar þeir höfðu villzt
af réttri leið, varð að snúa þeim aftur
við til hinna sömu, réttu trúar, þeirrar
er Abraham boðaði. En það var hin
skilyrðislausa hlýðni og undirgefni við
vilja guðs — hins heilaga Allah. Guðs-
hugmynd sú, sem Kóraninn boðar er
eingyðistrú, sem segir fyrir hina guð-
dómlegu náð og fyrirgefningu. Guð er
aivitur og almáttugur og iþótt hann sé
misku-nnsamur börnum sínum, er hann
strangur í refsingu sinni. Ha-nn fyrir-
skipar réttláta breytni og fagra hegðun.
Að auðsýna ekkjum og munaðarlausum
og gjafmildi fátækum. Æðsta skylda
Múhameðstrúarmanna er trúin og
traustið á Allah og postulum hans,
bænahald, föstur og pílagrímsferðir til
hins heilaga húss í Mekka, sem byggt
var af Abraham, til þess að tilbiðja hinn
eina guð.
Opinberanir Kóransins voru í
mörgum fremur stuttum grei-num, sem
í fyrstu voru varðveittar í minni vissra
stjórnskipaðra embættismanna. Á dög-
um Múhameðs var letrið skráð á pálma-
blöð, steina eða yfirleitt á hvað sem
hendi var næst.
Greinum þessum var fyrst safnað sam-
an í eina heild á stjórnarárum kalífans
Omars annars og löggilt þýði-ng var
ákveðin í stjórnartíð kalífans Otman eft-
irmanns Omars (644—56). Enn í dag
heldur þessi þýðing gildi sínu sem hið
fullkomna gúðsorð. En vegna þess, að
letur það, sem Kóraninn var í upphafi
skráður á, fól ekki í sér nei-na skýringu
á hljóðtáknum og merkingu stafanna.
S kaSi var það, að þegar haflzt var
handa um að safna efni Kóransins í
bókarform, að útgefandi eða útgefendur
fylgdu ekki röð tímatalsins. Hinum ein-
stöku köflum var tíðast raðað niður eftir
lengd, hinir lengstu voru hafði fyrstir,
hinir stytztu síðastir. Tilraunir voru
gerðar af þeim Noldeke, Grimme, Rod-
well og Bell að feera kaflana til í rétta
röð hins viðurkennda tímatals. En í skól-
um var það einróma samþykkt, að ná-
kvæm tímatalsleg niðurröðun væri ó-
framkvæmanleg, án þess að skera kafl-
ana niður í sundurliðaðar setningar. En
annað þótti ekki fært vegna þess, að
meðtalning þeirra kafla opinberunarinn-
ar. sem sagðir eru fram í Medína
hófst nokkrum árum fyrr en í Mekka.
Um leið og hafizt var handa um þessa
nýju þýðingu var það takmark mitt að
leiða fram fyrir lesandann mjög auð-
skilda útleggingu Kóransins á nútíma-
ensku. Það er skoðun mín, að Kóraninn
sé ekki aðeins einn hinna merkustu
bóka, sem tilheyra bókmenntum þeim
sem kenndar eru við spádóma, heldur
ei-nnig yfirburða bókmenntalegt meist-
araverk.
Við það, að fylgja stranglega og
bókstaflega í túlkun hinum arabísku
málum, hefur í fyrri þýðingum, að minnii
hyggju fullkomlega misheppnazt að ná
bæði merkingu, tilgangi verksins og upp-
runalegri tig-n þess og hrynjandi. Það
NÚ á tímum hafa margir tekið
trú á áætlanagerð. Víða um lönd,
vilja stjórnmálamenn skipuleggja
allt athafnalíf út í yztu æsar mörg
ár fram í tímann; allt skal ná-
kvæmlega ákveðið fyrir fram,
jafnvel sjálft mannlífið. Stórkost-
legir annmarkar hafa þó þegar
komið fram á allri þessari áœtl-
anagerð, vegna þess að enn er
enginn svo forvitri, að hann þekki
alla þætti, sem komið geta síðar
til sögunnar og ónýtt vandlega
undirbúna áætlun. Þess eru dæmi
(einkum í ríkjum, sem búa við
sósíalískt þjóðfélagskerfi), að trú-
in á áætlunina verður svo megn,
að hún verður
beinlínis til
þess að tefja
framfarir og
hagnýtingu
nýrra uppgötv-
ana. Áætlunin
verður að
standast í öll-
um atriðum,
smáum sem
stórum, og því
verður að miða við þá tœkni og
þœr vinnuaðferðir, sem beztar
þóttu á þeim tíma, þegar áætl-
unin var samin. Allar breyting-
ar raska áætluninni, og sé einu
atriði hnikað til, hrynur allt kerf-
ið. Sé átœlun um rekstur ríkisbús-
ins gerð til mjög langs tíma í
senn, er hœtt við að framfarir
verði ekki nema í stórum stölck-
um á margra ára fresti, í stað
þess að komast í gagnið jafnóðum.
í hálfa öld hafa valdhafar So-
vétríkjanna trúað á mátt allsherj-
aráætlana af óbilandi kreddufestu.
Árangurinn hefur þó ekki orðið
meiri en sá, að þjóðum Sovét-
rikjanna tekst ekki að brauðfæða
sig, og til skamms tíma (ef til
vill enn) bjó hver þegn í Sovét-
ríkjunum í þrengra húsnœði en
feður þeirra og afar á tímum
keisarastjórnarinnar (skv. sovézk-
um hagskýrslum).
Enn hefur stjórn Sovétríkjanna
neyðzt til að festa kaup á gífur-
legu magni af hveiti í Kanada. í
tilefni af því birti bandaríska
stórblaðið „The New York Times“
ACREÁQE UNDER
CULTIVATION
(Millionjef «crci)
316.3
U.S. U.S.S.R.
GRAIN
PRODUCTIOH
(Millionjof mctrictens)
T87.T
U.S, U.S.S.R,
samanburðarteikningar þær, sem
fylgja þessum línum. Til vinstri
er gerður samanburður á stœrð
ræktaðs lands í Bandarikjunum og
Sovétríkjunum. Sést þar, að land
í ræktun í Sovétríkjunum er meira
en helmingi víðlendara en rœkt-
unarlönd í Bandaríkjunum, eða
316,3 milljónir ekrur á móti 153,3
milljón ekrum í Bandaríkjunum.
En súlurnar til hægri gefa aðra
óvœnta mynd af raunveruleikan-
um. Þœr sýna, að á helmingi
minna landssvœði í Bandaríkjun-
um er hveitiframleiðslan nœstum
90% meiri en á rœktuðu landi í
Sovétrikjunum. Bandaríkjamenn
fá 187,1 milljón tonn af hveiti af
153,3 milljón ekrum, en Sovét-
menn fá ekki nema 100 milljón
tonn af 316,3 milljón ekrum.
— Með öðrum orðum: Banda-
rikjamenn fá rúmlega 1,3 tonn af
hverri ekru lands, meðan Sovét-
menn fá ekki nema 0,3 tonn af
hverri ekru. Tekið er fram, að mis
munur á landgœðum sé enginn.
Báðir rækta lönd í alls konar lofts-
lagi og með hvers konar gróður-
mold. Ef nokkuð sé, œtti hin
frœga „svarta mold“ í Úkraínu og
Suður-Rússlandi að vera frjósam-
ari en nokkur mold í Bandaríkjun-
um.
Þessi athyglisverði samanburður
leiðir glögglega í Ijós, að eitthvað
er bogið við sovézkan landbúnað.
Hann sýnir einnig greinilega yfir-
burði bandarísks þjóðskipulags
fram yfir hið kommúnistíska þjóð-
Framhald á blaðsíðu 6.
28. ágúst 1966
LESBOK MORGUNBLAÐSINS 5