Lesbók Morgunblaðsins - 17.01.1971, Blaðsíða 4
Mér fannst ég strax vera
eins og heima hjá mér í þess-
um nýju híbýlum. Þetta var
þriggja herbergja íbúð á ann-
arri hæð í nýju húsi í útjaðri
borgarinnar, í rólegu og snyrti
legu hverfi. Ánægja mín yfir
íbúðinni var ekki sizt sprottin
af þeirri sannfæringu minni, að
íbúðin var ekki ein af þessum
alvanalegu; þetta var íbúðin
mín, hún hæfði mér í alla staði
og því var ekki fráleitt að
ímynda sér, að hún væri sér-
stæð, úr því að engin mann-
vera er annarri lík. Ég hafði
varið tveim mánuðum til þess
að búa hana húsgögnum; af
kostgæfni hafði ég valið hvern
hlut og hvern einasta skraut-
mun. Næstu tvo mánuðina virti
ég heimili mitt fyrir mér af
stöðugri hrifningu, á sama hátt
og ég grannskoðaði stundum
andlit mitt í speglinum, sem
var einstætt einmitt af þvi að
það tilheyrði mér.
Það var ekki bara íbúðin,
sem ég hafði svona miklar mæt
ur á; ég var hrifinn af öllu
húsinu, sem var ekki sérlega
gamalt og heldur ekki allt of
nýtt, en byggt í hófsömum smá-
borgaralegum stíl. Þar að auki
elskaði ég götuna með blómstr-
andi óleander-trjánum og búð-
unum á neðri hæðinni, nýtizku
verzlunum með litríkum skilt-
um og stórum útstillingarglugg
um — þar var tóbaksverzlun,
rakarastofa, snyrtivöruverzlun,
matvöruverzlun, brauðbúð og
bókabúð. Beint andspænis
glugganum mínum var blóma-
búð. Fyrir innan gluggann
mátti greina pottablóm, háa og
lága vasa fulla af blómum,
vatnsstrók úr litlum, skrautleg
um gosbrunni. Afgreiðslu-
stúlkan í blómabúðinni var fal
leg stúlka með dökkan hör-
undslit, há og þéttholda með
þokkafulla framkomu og hæg-
ar hreyfingar, og hún leit ekki
út fyrir að vera eldri en
tuttugu og fimm ára. Hún var
ein í búðinni; hún kom á
morgnana, dró upp tjöldin,
gekk fram og aftur um búðina
smástund við að raða blómun-
um, og beið síðan eftir við-
skiptavinum. Mestan hluta
dags sat hún bak við búðar-
borðið og las lítil framhalds-
myndablöð. En oft tók hún sér
stöðu í dyrunum og horfði út á
götuna, þar sem aldrei sást
neitt og ekkert gerðist.
Þessi fallega stúlka vakti
strax athygli mína, og þar sem
þetta var i byrjun september
og allir vinir minir enn í sum-
arleyfum, þá fór það svo, að
ég veitti henni æ meiri eftir-
tekt.
Ég var að vinna að skýrslu
um iðnþróunarmál og sat þvi
lengstaf við skrifborð mitt, en
á tiu mínútna fresti stóð ég
upp og gekk út að glugg-
anum, til þess að horfa yfir í
blómabúðina. Stúlkan var þar
inni, bak við afgreiðsluborðið,
lengst inni í búðinni. Það sást
í dökkan koll hennar, þar sem
hún grúfði sig yfir myndasög-
urnar. En stundum stóð hún í
dyrunum og studdist upp við
dyrastafinn. Ég virti hana fyr-
ir mér dálitla stund, síðan tók
ég aftur til við vinnu mína.
Um síðir kom mér ráð í hug;
ég ákvað að draga athygli
stúlkunnar að mér með þvi að
beina til hennar sólargeisla
með spegli. Mér fannst þetta
frumleg hugmynd og nýstárleg.
Ég tók, sem sagt, rakspegil og
reyndi að beina sólargeislanum
að blómabúðinni. Geislinn
rann fyrst eftir gluggarúð-
unni, s'iðan á skiltið og smeygði
sér svo loks inn um þröngar
dyrnar svipað og þráður sem
manni tekst loks eftir langa
mæðu að þræða gegnum nálar-
auga. Að síðustu lagðist hann
blíðlega á niðurlútt höfuð
stúlkunnar eins og hönd, sem
gerir gælur. Ég lét geislann
hvíla nokkra stund á hári
hennar, siðan leið hann niður
eftir nöktum handleggnum og
lenti loks á opinni síðu
myndasöguheftisins, þar sem
hann stanzaði og hvarflaði
öðru hvoru til og frá á síð-
unni. Nokkra stund hélt stúlk-
an áfram að lesa, síðan lyfti
hún höfðinu og leit fram
í dymar. Nánast óttasleginn
yfir dirfsku minni hörfaði ég
frá glugganum.
En eftir andartak stóð ég
aftur upp og gekk út að glugg
anum. Nú stóð stúlkan i dyr-
unum og horfði út á götuna.
Ég greip sólargeisla á lofti og
beindi honum beint til hennar,
lét hann skríða hægt upp eftir
fótleggjunum og áfram upp
eftir líkama hennar, alveg upp
að barminum. Síðan beið ég
ekki boðanna, en beindi ljós-
geislanum skyndilega beint
framan í hana. 1 þetta skipti
leit hún upp, kom auga á mig
og brosti. Ég brosti á móti og
gaf henni merki með hendinni
eins og ég vildi segja;
Komdu upp, komdu hingað
upp, komdu að heimsækja mig.
Stúlkan hikaði, síðan gaf
hún mér merki eins og hún
vildi segja:
Já, seinna.
Stórhrifinn af svo skjótum
árangri, benti ég á armbands-
úrið mitt og spurði:
Hvenær þá?
Hálfeitt, svaraði stúlkan
með merkjamáli.
Klukkan var ellefu. Ég veif-
aði til stúlkunnar og fór frá
glugganum. Ég tók nokkur
ÓSKÖP
VENJU-
LEGUR
MAÐUR
Smásaga
eftir Alberto
Moravía
dansspor og nerf saman hBn«r-
um, gekk að speglinum og skoð
aði mig, gaf sjálfum mér fingur
koss.
Vinnan gekk treglega; ég
leit á klukkuna á fimm min-
útna fresti. Stundum stóð ég
upp og leit út um gluggann;
stúlkan sat þar enn, bak við
búðarborðið og grúfði sig yfir
myndablöðin. Ég gaf henni
nánar gætur einu sinni meðan
hún var að velja rósir handa
einum viðskiptavini. Ég sá
hvernig fallega stúlkan beygði
sig fram, tók upp rós, dró að
sér höndina og rétti hana út
aftur. Þá hugsaði ég með méir,
að þetta væri sannarlega aðlað
andi ung stúlka o>g að það væri
eitthvað lokkandi við það, að
hún skyldi taka boði mínu á
svona leyndardómsfullan og
látlausan hátt.
Þegar klukkan var tuttugu
og fimm mínútur yfir tólf,
gekk ég i síðasta sinn út að
glugganum. Stúlkan gekk
hægt og rólega og tignarlega
fram og aftur í búðinni og rað-
aði blómunum. Þá kom hún út
og dró niður sóltjöldin. Ég sá
hana ganga þvert yfir götuna
og síðan hvarf hún úr augsýn,
inn 1 uppganginn hjá mér.
Ég var ailur í uppnámi og
tók mér stöðu í forstofunni,
rétt við dyrnar. Ég sá mér til
ánægju, að fíkjuplantan, sem
ég hafði keypt daginn áður,
fór afar vel þarna í skotinu
mílli dyranna. Ég hafði raunar
verið gripinn sams konar
ánægju skömmu áður, þegar ég
renndi augum yfir stofuna,
sem ég hafði búið nýtízku
sænskum húsgögnum. Ibúðin
var ríkmannleg og frumleg, og
ég var viss um, að stúlkan
mundi hrífast af þessu öllu.
Loks heyrði ég að lyftan
stanzaði með hnykk á hæðinni,
síðan heyrði ég lyftuhurðina
opnast og lokast, svo skóhljóð
á gólfi. Andartak var hljótt,
og svo var dyrabjöllunni
hringt. Til þess að hún færi
ekki að halda, að ég hefði stað-
ið og beðið eftir sér við for-
stofudyrnar, þá læddist ég inn
í stofuna, gekk síðan aftur
fram I forstofu og hafði þá
eins hátt og ég gat, opnaði síð-
an forstofudyrnar.
Ég varð fyrir dálitlum von-
brigðum. Úr fjarlægð hafði
mér virzt hún falleg, en í þess-
ari nálægð kom í Ijós, að hún
var aðeins ung og aðlaðandi.
Hún var dökk á hörund, nið-
urandlitið var dálítið stórskor-
ið, munnurinn var stór, nefið
íbogið og augun stór og dökk
og dálítið starandi. Um leið og
hún gekk inn, sagði hún vin-
gjarnlega með utanbæjarmál-
hreim:
Ég hefði ekki átt að koma
hingað. Ég kom bara til að
heilsa upp á yður, skiljið þér.
Við erum nágrannar, mig lang-
aði bara til að kynnast yður.
Fyrirgefið mér, sagði ég. En
ef mér hefði ekki dottið þetta í
hug með spegilinn, þá veit ég
sannarlega ekki hvemig ég
hefði getað komið því við að
ná kunningsskap við yður.
Hún yppti lítil'lega öxlum.
Satt að segja hélt ég fyrst
að það væri verkfræðingurinn.
En svo sá ég, að það voruð
þér.
Hvaða verkfræðingur?
Sá sem bjó hér á undan yð-
ur. TTann byrjaðl á sama hátt,
blindaði mig með spegli. En
það hefur kannski verið hann
sem gaf yður hugmyndina að
glettast við mig á þennan hátt,
til þess að ég VKÍtti yður at-
hygli?
Nei, ég þekkti hann ekki
neitt.
Fyrirgefið mér, en svona
kemur svo iðulega fyrir, ef ég
á að segja eins og er.
Hún gekk á undan mér inn
í íbúðina, ræðin og ófeimin. En
hún stanzaði snögglega í dyr-
unum:
En hér er allt eins og áður.
Þér hafið þá leigt íbúðina með
húsgögnum, eða hvað?
I þetta skipti hugsaði ég mig
um andartak áður en ég svar-
aði. Ég hafði það á tilfinning-
unni, að eitthvað óviðkomandi,
eitthvað óskiljanlegt og niður-
lægjandi, eitthvað sem ég gat
ekki enn gert mór grein fyrir,
hefði komizt upp á miili mín
og stúlkunnar. Að lokum sagði
ég:
Nei, íbúðin var tóm. Ég hef
sjálfur búið hana húsgögnum.
En skritið. Það var potta-
blóm hér í forstofunni líka, al-
veg eins og þessi hérna.
Kannski ekki alveg svona
stór. Er þetta ekki fíkjuplanta?
Jú, það er fikjuplanta.
Verkfræðingurinn var svo
hrifinn af því. Hann sagði mér,
að það ætti að vökva það tvis-
var á viku.
Nú fór ég að velta þvi fyr-
ir mér, hvort ég hefði lika haft
í hyggju að fræða stúlkuna á
því sama, ef hún hefði haft orð
á þvi, hvað fíkjuplantan væri
falleg. En ég var ekki viss; ég
gat þó ekki neitað þvi afdrátt-
arlaust, að ég kynni að hafa
gert það.
Nei, sko, en furðulegt, sagði
stúlkan enn, verkfræðingur-
inn átti líka svona mynd.
Abstrakt-málverk virðast
öll nákvæmlega eins, en þau
eru það samt ekki, sagði
ég gramur.
Nú vorum við komin inn í
stofu. Stúlkan klappaði saman
höndum af hrifningu.
En stofan er lika alveg eins
og hjá honum. Sams konar hús
gögn. Þeim er kannski bara
raðað pínulítið öðruvísi.
I þetta skiptl svaraði ég
engu. Stúlkan settist í sófann,
krosslagði fótleggina og
hneppti jakkanum frá breiðum
barmi. Hún virtist hin ánægð-
asta og bjóst augsýnilega við
því, að ég færi að daðra við
sig. Ég gekk að plötuspilaran-
um til þess að setja á hann
plötu, en sá mig um hönd og
gekk i þess stað að skápnum,
þar sem ég hafði sett bakka
með glösum og vínflösku. En
einnig í þetta sinn hætti ég við
fyrirhugað áform mitt og sett-
ist andspænis stúlkunni.
Má ég leggja fyrir yður
nokkrar spurningar, sagði ég.
Alveg sjálfsagt.
Lét verkfræðingurinn plötu
á plötuspilarann, þegar þér
komuð hingað í fyrsta skipti.
Já, mig minnir það.
Og síðan bauð hann yður
eitthvað, iíkjör, vin?
Já, hann bauð mér vermút.
Og svo settist hann umsvifa-
laust við hliðina á yður, ekki
satt?
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
17. jainúar 1971