Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1979, Blaðsíða 7

Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1979, Blaðsíða 7
viö aö prjóna peysu á Halldór litla, dótturson minn, sem átti heima austur á landi og átti tveggja ára afmæli eftir nokkrar vikur. Ég læddist að dyrunum og opnaöi þær hljóðlega. Eitthvað hlaut ég aö geta gert til hjálpar þessari stúlku. Því þótt aldurinn væri hár og hendurnar hnýttar haföi Halla Fía svo oft sagt aö þaö heföi enr'rn mýkri eöa betri hendur en hún amma. Eg stóö þarna viö rúmstokkinn, en stúlkan lét sem hún vissi ekki af mér. Ég vissi ekki hvort ég ætti aö vera aö styggja yndið mitt, en eitthvað varð ég aö gera, svo ég settist og klappaöi á kollinn. í fyrstunni lét hún sem ég væri ekki til, kannske var ég ekki til fyrir henni lengur, en svo reis hún upp. „Amma, ég vissi aö þú mundir koma, þú ert alltaf svona, þú ert alltaf eins, og þú skilur mig.“ Svo byrjuöu tárin að streyma niöur fölar kinnarnar og stúlkan skalf og nötraöi. Ég tók hana í fangið, eins og hægt var fyrir mig, gamalmenniö meö fullvaxna stúlk- una. „Amma, þú hleypir engum inn til þín í dag, ég þoli engan, ekki sjálfa mig. Ég vil ekkert, bara týnast.“ Gráturinn smaug inn að hjartarótum mínum og ég átti engin ráö. „Ég má þó tala viö hann pabba þinn hjartaö mitt, hann getur alltaf hjálpað okkur." „Nei, ekki pabba, eng- ann, engann" æpti stúlkan, „skiluröu amma, þú sem veist svo margt og hefur reynt margt, þú skilur; ég lét eyöa fóstri í morgun. Ég lagðist inná spítalann snemma og þetta var ekkert mál. Þetta tók engann tíma. Ég mátti fara heim þegar ég hafði jafnaö mig. Þetta var ekkert mál áöur, en nú er allt ómögulegt, ég þoli þetta ekki. Ég þoli ekki sjálfa mig, ég brjálast". Og gráturinn tók völdin. „Halla Fía, barnið mitt, ég skil þig ekki elsku barn,“ gat ég stuniö upp. „Skiluröu mig ekki? Amma, víst, þú skilur mig, ég vil ekki dragnast með krakka og vera föst heima alla daga meö bleyjur og akandi barnavagni hvert sem ég fer. Viö Diddi ætlum aö eignast börn seinna, þaö eru svo margar stelpur, sem láta gera svona aögerö á sér og finnst þaö allt í lagi, en ég skil mig ekki. Auövitaö er þetta líka allt í lagi meö mig, en ég bara er svo ómöguleg núna, ég sé eftir öllu og ég sé ekkert nema hrylling. Ef ég loka augunum heyri ég barnsgrát alls staöar. Og ef ég festi blund kemur bara draumarugl um sundurskorin smábörn og fleira Ijótt og blóöiö alls staöar fljótandi. Amma, segöu eitthvað, gerðu eitthvaö". Blæöiröu? var það eina sem ég gat sagt. „Nei, þaö er ekkert svoleiðis aö mér, bara sálin, sálin sem kvelur mig. Hvernig get ég breyzt svona á nokkrum klukkustundum. „Ég var sem máttfarin af geöshrær- ingu. Víst haföi ég heyrt talaö um aö þvílíkt og annaö eins léti kvenfólk gera við ófædd börn sín, en mér fannst að ástæöur yröu aö vera fyrir aögeröinni og ég haföi ekki viljaö hugsa um þetta eöa tala, þó einhver nærri mér ræddi málin. Þetta var nokkuö sem var fjarlægt og ég haföi ekki áhuga fyrir. „Þú hefur ekki breyzt Halla Fía“, sagöi ég, „þú ert ennþá sama góöa stúlkan, sem þú varst, en þú hefur gert nokkuö án nægilegrar um- hugsunar, nokkuö sem þú fyrirgefur ekki sjálfri þér, því þú hefur lifandi sál, heilbrigöa, lifandi sál og þú varst verö- andi móöir.“ Ég bjóst ekki viö aö hún þyldi neinar prédikanir frá mér að sinni, en hún krafðist þess þó að ég segöi eitthvað. „Og þetta, aö dragnast meö krakka, hvaöa oröatiltæki er þetta sem þú tileinkar þér. Börn eru yndisleg, þú átt góöan mann, heimili, foreldra, nóg eru efnin og þú átt framtíöina fyrir þér, svo ung sem þú ert. Þú iörast núna, þú hefur í rauninni viljaö eiga þetta barn“. „Viljaö, mér fannst alveg sjálfsagt aö fara í fóstureyöingu, Diddi vildi þaö líka, en hann skal ekki sjá mig svona og vita hver aumingi ég er, enginn skal fá aö sjá mig svona. Diddi er ágætur, en ég þoli hann ekki núna. Amma, þú áttir sjálf fimm krakka, hvernig gastu þetta allt og afi dó frá þér og öllum krökkunum og þú varst ein meö hópinn þinn og kostaðir svo pabba í skóla og allt var svo gott hjá ykkur, segir pabbi. Vildiröu eiga alla þessa krakka og vera svona fátæk eins og þiö voruö“? Halla Fía horföi grátbólgnum spurnar- augum á mig. Ég sat og hélt í grönnu, hvítu hendurnar hennar, ég gat ekki svaraö, bara kreist þessar hendur. Ég lét hugann reika, hvort ég vildi eiga öll þessi börn, það var ekki spurt um þaö í þá daga hvaö maður vildi og allra sízt kvenfólkið. Hverju gat ég svaraö? Átti ég í fyrsta skipti á ævinni aö segja sannleik- ann um sjálfa mig, vonir og drauma, ástir og vonbrigði, örvæntingu, basliö allt, meöan ég var að koma börnunum upp? Var það einhver huggun fyrir Höllu Fíu í hennar andlegu erfiöleikum. Nei, ætli ég eigi þetta ekki ein og hverfi meö þaö í gröfina þegar minn tími kemur. Hún mundi varla skilja hvernig lífið gekk fyrir sig á mínum búskaparárum. Og nafna mín helt áfram aö tala. „Amma, hvaö hefðir þú gert, ef þú heföir orðið ólétt og verið ógift og strákurinn kannske ekkert viljaö meö þig hafa og þig sem langaöi til að fara í skóla þegar þú varst ung, þaö heföu þú þó sagt mér. Hvaö heföirðu gert, ef svona nokkuð heföi komið fyrir Þig? „Hvaö ég heföi gert barnið mitt. í þá daga þekkti ég ekki orðiö fóstureyðing; börn uröu til þá á sama hátt og nú í dag. Oftast voru þau velkomin í heiminn, en stundum óvelkomin, en þau fæddust samt. En hvaö ég heföi gert, ég hefði ekkert gert yndið mitt,“ svaraöi ég seinlega. Halia Fía er skýr stúlka, hún sagöi af bragöi: „Amma, þú hefur áreiö- aniega lent í einhverju, þú veist svona meö stráka, þú varst svo sæt og og dugleg segir fólk.“ „Elsku barn, ég lent í einhverju, hvernig dettur þér þetta í hug. Það voru aðrir tímar þá. „Ég sá aö stúlkan var að róast, hún var hætt aö snökta og lagöist út af. Ég lagfæröi rúmfötin og strauk kollinn hennar meðan hún lygndi augum og smám saman sofnaði hún værum svefni. Ég sat hjá henni allan daginn, skrapp aðeins fram í eldhúsiö mitt og fékk mér kaffisopa. Ég hugsaöi margt þennan dag, nógur var tíminn, ég rifjaöi upp ævi mína, eins og minniö leyföi. Mér fannst ég hafa sloppiö vel frá lífinu, svo hart og miskunnarlaust sem þaö getur veriö, en þó unaöslegt ef manneskjan hefur vit til aö foröast hætturnar og hætta aldrei aö berjast móti erfiöleikun- um. Ég átti Geira minn, mestu þamingju lífs míns, þrátt fyrir allt, ást fööur hans haföi ég átt stuttan tíma. Afkomendum mínum er ég stolt af, hjónaband mitt var stutt en gæfuríkt þau fáu ár, sem viö lifðum saman. Þaö er dyggö aö tala ekki of mikið. Já, ég slapp vel. Nú á ég Höllu Fíu eftir hérna hjá mér og á þaö verk óunniö aö hjálpa henni að komast í jafnvægi aftur. Því hún á aö verða frísk, falleg, góö og hamingjusöm, eins og hún var. Telpan hans Geira míns. Ég veit aö þegar hún vaknar aftur líöur henni betur, hún þurfti að létta af sér farginu og segja einhverjum frá erfiöleik- unum, sem hún haföi ratað í og hugar- kvölinni. Og ég gat þó verið glöö yfir aö eiga trúnaö hennar ein. Tíminn læknar sárin, þó gæti verið aö örlítið ör leyndist í sálinni hennar ævilangt. Hvað veit maður um þaö? Spurningar hennar, sem hún haföi varpað aö mér í dag komu upp í huga minn. „Þú hlýtur aö hafa lent í einhverju amma, meö strákum, þegar þú varst ung og hvaö heföirðu þá gert ef þú heföir oröiö ófrísk og veriö ógift?“ haföi hún spurt í sakleysi sínu. Viö þessum spurningum fengi hún aldrei rétt svör, þó í rauninni ætti hún rétt á aö vita uppruna sinn, en faöir hennar haföi heldur ekki heyrt hiö sanna og til hvers þá aö ýfa upp sár sem voru gróin? Og þarna sem ég sat, gamla, ellimóða konan, langþreytt, svo að segja við grafarbakkann og horföi á nöfnu mína, Hallfríöi Ásgeirsdóttur 19 ára, sem var falleg, gædd góöum gáfum, vel efnum búin og átti lífið framundan, en haföi þrátt fyrir allt ratað í þungar raunir og rekiö sig harkalega á, spuröi ég sjálfa mig: Hallfríði Ásgeirsdóttur, sem er aö enda ævina eftir langan, stormsaman dag. Ég spuröi sjálfa mig, rétt eins og hún nafna mín haföi spurt fyrr um daginn: „Amma, hvaö hefðir þú gert, ef þú hefðir lent í einhverju svona meö strákum, þú veist?" Já, ég spyr: „Hvað hefðir þú gert?" ©

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.