Lesbók Morgunblaðsins - 08.05.1982, Blaðsíða 10

„Hin félagslegu
Menn eru óðum að setja sig í stellingar vegna
sveitarstjórnarkosninganna sem framundan eru —
leggja höfuðið í bleyti til aö grafa upp ágæti síns
flokks og finna auma bletti á hinum. Þetta gengur
auðvitað bæði upp og niður en er áreiðanlega hollt
viöfangsefni — nokkurs konar úttekt.
En upp úr kafinu koma líka stundum skrítnar
fullyrðingar, settar fram aö því er virðist án þess aö
nokkur rök séu aö baki.
Þetta kom mér í huga ekki alls fyrir löngu þegar
ég rak augun í fyrirsögn í Þjóöviljanum sem hljóð-
aði svo: „Látum ekki hin andfélagslegu öfl komast
aftur til valda“ þ.e. hér í Reykjavík. Þarna mun hafa
veriö átt við fjöldahreyfingu lýöræöissinnaðra ein-
staklinga, sem taldi í síðustu kosningum nær
helming kjósenda í Reykjavík. Þetta fólk vill halda á
loft einstaklingsfrelsi í trausti þess aö ekki sé um
leið gengið á rétt annarra og hefur fundiö sínum
félagslegu viðhorfum samastaö innan Sjálfstæðis-
flokksins. Það er óráðshjal að félagsleg viöhorf og
einstaklingsfrelsi fari ekki saman.
í fullyrðingunni fólst líka aö nú sætu hin „félags-
legu öfl“ við stjórnartaumana og heföu gert síðasta
kjörtímabil og það væri nú aldeilis munur frá því
sem áður var.
En höldum áfram úttektinni.
Eiginlega má líta á hinn félagslega þátt að því
leyti sem að borgaryfirvöldum snýr frá þremur
sjónarhornum: félagslega þjónustu, félagsleg viö-
horf og félagslega stefnumótun.
Félagsleg þjónusta er svo víðtækt hugtak og
snertir svo marga málaflokka beint og óbeint aö
ekki er rúm til að minnast á nema nokkra þætti í
stuttu rabbi. En tökum t.d. Félagsmálastofnun
Reykjavíkurborgar.
Vinstri meirihlutinn léta taka mál hennar til
endurskoðunar í upphafi kjörtímabilsins. í nýút-
kominni greinargerð um hana kemur í Ijós aö þær
hugmyndir sem félagsleg þjónusta hefur verið
byggð á, og gekk í gildi 1967 fyrir forgöngu og í
meirihlutatíð sjálfstæðismanna, eru jafn gildar nú,
að sögn endurskoðandans og óþarft að breyta þar
um. Engin hefur hreyft mótmælum.
Á síðasta kjörtímabili hefur ekki veriö gengist
fyrir neinu stórátaki í dagvistarmálum barna hér í
Reykjavík eins og margoft var lofað, heldur rétt
haldið í horfinu frá fyrra kjörtímabili.
Varðandi málefni eldri borgara hafa engar nýj-
ungar komið fram í félagsstarfi þeirra og uppbygg-
ing húsnæðis fyrir aldraða miðast við 7% af útsvari
borgarbúa eins og ákveðið var að tillögu sjálfstæö-
ismanna á fyrra kjörtímabili.
Málefnum unglinga hefur lítiö verið sinnt þar
sem mest þurfti, þ.e. vegna þeirra ungmenna sem
lent hafa utan við hiö hefðbundna æskulýösstarf.
Forseti borgarstjórnar, Sigurjón Pétursson, svarar
því til að slík mál komi ekki borgaryfirvöldum við,
það séu lögreglumál.
Skortur á leiguhúsnæöi í borginni hefur aldrei
veriö eins geigvænlegur og nú. Jú, mikiö hefur
heyrst um íbúðabyggingar á félagslegum grund-
velii og það á að heita nýjung. Veriö er aö byggja
verkamannabústaði á Eiðsgranda meö sama sniði
og var í meirihlutatíð Sjálfstæöisflokksins en engin
íbúð þar er komin í notkun á kjörtímabilinu.
Úthlutað hefur veriö lóðum fyrir 43 leiguíbúðir á
vegum borgarinnar. Þær er nýbuið aö hanna svo
langt er í land. Samþykkt var aö borgin keypti 20
leiguíbúðir. Nú í lok kjörtímabilsins er búiö aö
kaupa 3.
Engin ný heilsugæsiustöð hefur veriö sett á lagg-
irnar á kjörtímabilinu en fyrirheit um 14 orðin tóm.
Og hvaö um stuðning borgarinnar viö frjáls fé-
lög? Þar hefur verið haldið í horfinu frá fyrri kjör-
tímabilum, sumt þó veriö skoriö niöur og sumu
sleppt. Alþýðuleikhúsið og Torfusamtökin hafa aö
vísu fengið áberandi aukinn stuðning á fjárhagsá-
ætlun og þaö er bara gott og blessað.
Meö félagslegum viðhorfum er væntanlega átt
viö eflingu samkenndar — vítt sjónarhorn út til
þjóöfélagsins. Þá verður manni á aö líta til lægst
launuöu hópanna — láglaunastéttanna, einstæðra
foreldra. Hafa borgaryfirvöld gert gangskör að því
að rétta hlut þeirra? Nokkrar ívilnanir? Mér er
spurn. Á síðustu fjárhagsáætlun er t.d. felldur niöur
styrkur vegna heimilisins sem félag einstæöra for-
eldra kom upp af dugnaði og ósérhlífni meö litlum
tilstyrk hins opinbera.
Hvað um strætisvagnaþjónustuna? Hefur hún
batnaö? í eina skiptiö sem vinstri meirihlutinn hef-
ur verulega látiö í sér heyra varöandi strætisvagna
var þegar troöa átti Ikarus-vögnum hér á göturnar,
þrátt fyrir hávær mótmæli þeirra sem áttu aö aka
þeim.
Jú, mikið er talaö um félagslega stefnumótun —
allt á aö verða gott og fagurt í framtíðinni. En hvers
vegna var tíminn ekki notaöur þetta kjörtímabil til
að auka veg hins félagslega þáttar? Og þá veröur
manni á að velta því fyrir sér, hvaða merking felist
bak við þessi félagslegu viðhorf í munni vinstri
meirihlutans.
Sá grunur læðist að manni að félag og félag, þaö
sé aldeilis ekki það sama (sbr. Jón og sr. Jón)
að áliti núverandi meirihluta.
Félag er nefnilega ekki af hinu góða nema
ákveðin öfl standi aö baki og hafi þar tögl og
hagldir. Frjáls áhugamanna- og líknarfélög eru
frekar af hinu illa, sé þessu skilyröi ekki fullnægt.
Um þau er talaö af lítilsviröingu. Þau standa eigin-
lega í veginum fyrir „okkar“ félögum.
Ég get nú ekki stillt mig um að minnast samt á
eitt stórkostlegt félagslegt átak sem unnið var á
síðasta kjörtímabili. Það er gerö útitaflsins fræga
við Lækjargötu. Þaö kom sér nú vel fyrir félagslega
uppbyggingu í borginni — kostaöi þegar upp var
staðið ekki nema um 220 milljónir gamalla króna,
sem auövitaö voru fengnar beint úr vösum skatt-
borgaranna.
Einhverjir voru svo ófélagslyndir aö mótmæia
þessu þjóðþrifamáli — voru svolítiö óhressir líka
yfir því hvernig að því var staðið. En þeir geta tekið
það rólega. Forseti borgarstjórnar, Sigurjón Pét-
ursson, sagðist bara láta moka yfir allt aftur ef
menn væru með múður. Það voru nefnilega „hin
félagslegu öfl“ sem voru aö verki.
Hulda Valtýsdóttir
Öfl“