Lesbók Morgunblaðsins - 28.01.1984, Blaðsíða 3

Lesbók Morgunblaðsins - 28.01.1984, Blaðsíða 3
LESBOK 1® ® ÍSi ® ®. ISÍIB B® S1 íil [D 131*1 Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavlk. Framkvstj.: Haraldur Sveinsson. Ritstjórar: Matthlas Jo- hannessen, Styrmir Gunnarsson. Ritstjórnar- fulltr.: Glsli Sigurösson. Auglýsingar: Baldvin Jónsson. Ritstjórn: AÖalstræti 6. Slmi 10100. Axlarklapp af síðustu sort, að ég sé alltaf létt og indæl, segir Steinunn Sigurðardóttir í viðtali við Illuga Jökulsson. Sjónvarpið hefur brugðist hrapallega sem miðill til kynningar á myndlist, en í fjölmiðlum er yfirleitt fálmkennd stefna í kynningu og umfjöllun á myndlistarviðburðum. Forsíöan á Morgunblaðinu 17. júní 1959 er ekki bara ein feg- ursta síða í sögu blaðsins, heldur er af því skemmtileg saga, hvernig það atvikað- ist að Jóhannes Kjarval tók að sér að myndskreyta ljóð Tómasar, en frá því öllu segir Matthías Johannes- sen. Dauðasekur er talsmaður friðarins á þeim skákreitum, þar sem stórveldin tefla sitt tafl. Egyptaland hefur verið eitt slíkra átakasvæða, en frá Egyptalandi nútímans, þar sem asninn er enn þarfasti þjónninn, segir Guðmundur Daníelsson. Forslöomynd: Skammdegi I Reykjavlk. Ljósm.: Ólafur K. Magnússon. STEPHANE MALLARMÉ — 1842—1898 — Annar blævængur ungfrú Mallarmé Reynt að færa eim af Mallarmé til íslenzkrar tungu — Ó draumúðga mær að megi ég sökkva mjúkt í tæran unað án vega virstu þá með varkárri lygi vænginn minn fela í hendi þér dökkva. Berst þér þá rökkurs svifrandi svali sem sveipur frá hverju vængsins blaki fangins slætti sem fínlega taki fjær þér skorður auglits um sali. Ó svimandi sæla sem heiminn vorn hristi hart sem væri af óráðnum kossi sem ær af að fæðast öngum að hnossi eigi fékk gosið svölunar missti. Finnurðu sælu hrannirnar háar hrökkva drjúpa sem bannfærða kæti frá munnvikum hálum síga úr sæti sökkva í djúpin einmuna gjáar. Flýjandi glæður á gullnu kveldi gandur sem logar of ströndum bleikum og hvítabálsflæður að liðnum leikum lenda í trafi hjá handarbaugs eldi. Thor Vilhjálmsson sneri úr frönsku R Mér er í minni, hversu vel Kristján skáld frá Djúpalæk lýsti þeim at- burði, er hann, ungur maður, kom í fyrsta sinn til Akureyrar aust- an af Langanesströnd. Hann kvaðst hafa verið fullkominn sveitamaður ennþá, enda heimabyggð hans einhver afskekktasti staður landsins. Kristján var ör í lund og hugsaði hátt, þegar hann stikaði upp Torfunefsbryggju í stormtreyju með glansskyggnishúfu og ætlaði sér að sigla hraðbyri til frama í þessari stórborg, sem við hon- um blasti. Lifandi lýsing skáldsins birti mér raunar viðbrögð þjóðar okkar í hnotskurn, þegar landið færð- ist nær þjóðbraut á þessari öld. Hún hefur nú um alllangt skeið minnt á ungling nýsloppinn undan ströngum foreldraaga. Raunar rifjaðist fyrrgreind lýsing Kristjáns upp við lestur erindis, sem Indriði G. Þorsteinsson rithöfundur flutti á ráðstefnu Lífs og lands á liðnu ári og fjallaði um þjóð í kreppu. Af næmum skilningi lýsir hann því, hvernig þessi nýfrjálsa þjóð stefnir að A því í barnalegu bráðræði að rjúfa tengsl við þjóðlega menningu fortíð- ar. Hann telur það nokkurt áhyggju- efni, „hvað fólk í þessu landi er upp- tekið af öllu öðru en íslandi sjálfu, sérkennum þjóðfélagsins og þörfum okkar til að viðhalda íslenskum við- horfum“. Síðan bætir Indriði við: „Við tökum öll samskipti okkar við aðrar þjóðir ákaflega geyst, og hér er meira rætt um þing og ráðstefnur og álykt- anir þeirra, ef þær hafa á sér alþjóð- legt snið og við erum þátttakendur, en bestu mjólkurkúna á Rangárvöllum, eða stærstu lúðuna, sem komið hef- ur á land við Breiðfjörð. Við erum öll fyrir þátttöku okkar á erlendum vett- vangi og göpum upp í hvern vindgust, sem hingað berst, af því viljum vera með.“ Þessi opinskáa og snjalla gagn- rýni Indriða á áberandi öfga í fari íslenskrar þjóðar leiðir hugann m.a. að kynningu á þýskum grillufangara í áramótablaði Morgunblaðsins þann 31. desember sl. Þar er fyrirsögn með stærsta letri blaðsins: „Spádómur þýzks stjörnu- spekings: 1984 Örlagaár fyrir ísland.“ Greinin er löng og þess vandlega B gætt, að hún beri ekki svip gaman- mála. Öðru nær. Ætla má, að þarna sé um niðurstöðu gagnmerks vísinda- manns að ræða. Undir ljósmynd af spekingnum stendur: „Stjörnu- spekingurinn Hartmut Radel við út- skýringar á stjörnuspá. Radel er 43 ára gamall Þjóðverji og hefur sálf- ræðilega stjörnuspeki og stjörnuspár að aðalstarfi. Hann heldur fyrirlestra í Vestur-Þýzkalandi, Austurríki og Sviss í grein sinni og gerir ráð fyrir að kenna hana við háskóla í framtíð inni.“ Her er heldur betur hnykkt á þeim atrið- um, sem ís- lendingar hafa löngum verið viðkvæmir fyrir. Maðurinn fer landa á milli í fyrir- lestraferðir og ætlar þar að auki bráðlega að hefja kennslu við háskóla! Það gleymdist að vísu, að greina nán- ar frá þeim skóla. Síðan er birt lang- loka, sem miðar mestöll að því að hrelía taugabilað fólk hér við nyrsta haf. Veðurhamfarir, flóð, eldgos og jarðskjálftar ásamt öðrum hrelling- um bíða landslýðs á næsta leiti. Þá segir m.a. á einum stað í þessu inn- flutta þrugli: „Gera má ráð fyrir miklum flóðbylgjum á íslandi, ill I veðratímabil verða lengri og sam- B felldari en á undanförnum árum. Af- leiðing þessa verður, að geðheilsu fólks verður ofboðið. Sálrænir sjúk- dómar eiga eftir að aukast í kjölfar þessa því miður og tími sjálfsmorða eykst.“ Það er alvarlegt, þegar virt blað og víðlesið hleypir svona „hundalógik“ inn fyrir vallargarð sinn. Ég minnist þess, þegar ég var kúarektor í Þing- eyjarsýslu á sokkabandsárum, að fyrir kom að hundar fóru á flakk ýms- um til ama. Þá var gjarnan gripið til þess ráðs að binda dósadrasl í skottið á flökkurökkum og þeir hundskuðust heim á leið. Það sama þarf að gera við grillufangara sem þennan Radel. Forðum daga, þegar íslendingar gerðu sér grein fyrir því seint og um síðar, að sænski svínabóndinn Snodd- as var ekki sú söngstjarna, sem aug- lýsingamönnum hafði tekist að sann- færa fólk um, þá var hlegið að gríninu og stundum rifja menn upp sönginn: Haddería, haddera! Söngur þýska grillufangarans, Radels, er hins vegar eitri blandinn, tvíeggjuð gamanmál og engin vísindi. Hann er fúll gustur hjátrúar og hindurvitna og þýskri menningu til lítils sóma. BOLU GÚSTAVSSON í LAUFÁSI. Tvieggjuð gamanmál LESBOK MORGUNBLAÐSINS 28. JANÚAR 1984 3

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.