Lesbók Morgunblaðsins - 27.04.1985, Blaðsíða 7

Ragnheiður Jónsdóttir: Hröðun U, 1985.
KJARNI
MÁLSINS
Á vorsýningu Félags íslenzkra myndlistarmanna á
Kjarvalsstöðum hefur 5 listamönnum verið boðið að
sýna sérstaklega og mynda þeir kjarna sýningarinnar.
Listafólki er margt betur gefið en órofa sam-
staða og myndlistarmenn eru þar engin und-
antekning. Langt er síðan Félag íslenzkra
myndlistarmanna var stofnað, en upphaf-
lega var það félag listmálara.
getur meira að segja gerzt við hand-
snyrtingu, ef of hart er gengið að
naglmótunum. Þá gæti starfsemi
þeirra truflast um hríð og það valdið
nokkrum lýtum á nöglunum.
Ymislegt annað við neglurnar, sem
kann að þykja skrítið, er það bara.
Rákir, rendur, skorur, bólur, blettir og
dílar og hvað menn vilja kalla það
hverju sinni, eru aðeins tilbrigði við
eðlilegar neglur.
almennar Kvartanir
Margt fólk kvartar yfir því, að neglur
þess séu stökkar. Stundum veldur blóð-
leysi eða eitthvað í sambandi við blóð-
rásina því, að neglur verði stökkar, en
aðallega er það bein sköddun á horn-
lagi eða beði naglar, sem veldur því,
sem aflaga fer. Sennilega er algengasta
ástæðan til þess, að neglur verði stökk-
ar, að þær eru oft og lengi í vatni.
Þó að hvíta naglanna sé hörð og seig,
er mjög auðvelt fyrir vatn og upplausn-
ir að komast í gegnum hornlagið. Vatn
kemst í gegnum nögl á fingri hundrað
sinnum hraðar en það nær að þrengja
sér gegnum ytra lag húðarinnar. Og
þar sem neglurnar eru svo gljúpar, geta
þær orðið fyrir skemmdum af völdum
vökva á margvíslegan hátt. Venjulegt
vatn veldur skaða með því að láta þær
bólgna, meðan þær eru niðri í því. Síð-
an þorna þær og dragast saman, eftir
að hendurnar eru komnar upp úr vatn-
inu. Þegar þær dragast þannig sundur
og saman eins og harmónika, kemur
það smám saman niður á ástandi
þeirra og útliti og þær brotna auðveld-
legar. Þess vegna er líklegast, að bar-
þjónar, skurðlæknar, kokkar, sundfólk
og þá ekki sízt þvottakonur og heima-
vinnandi húsmæður og aðrir, sem sí-
fellt eru með rakar eða blautar hendur,
kvarti yfir slæmum nöglum.
Efni, sem ertir eða veldur ofnæmis-
viðbrögðum, kemst fljótt í gegnum
nögl, ef það er sett á hana, og hefur
áhrif á húðina undir henni. Þess vegna
afmyndast nöglin og verður stökk og
mjúk. Stundum gerist það, að efni á
borð við formaldehyd sé í vöru á mark-
aði til naglsnyrtingar. Þá getur gosið
upp minniháttar húðbólgu- eða skinn-
þrotafaraldur, sem hefur áhrif á negl-
urnar og gengur, þangað til varan hef-
ur verið tekin af markaðnum.
Sveppir á nöglum eru allalgengir og
leiðinlegir viðureignar. Angar eða
þræðir sveppsins vaxa beint niður í
hornlag naglarinnar, sem sér sveppn-
um fyrir uppihaldi og aðgangi að nær-
ingu. Jafnskjótt og hornlag naglarinn-
ar vex fram, étur sveppurinn sig inn í
hinn nýja hluta þess. Lyf gegn svepp-
um, svo sem griseofulvin eða hið nýja
ketoconazole, er hægt að gefa til að
stöðva vöxt sveppsins, en þau verður að
taka áfram, unz nöglin hefur algerlega
vaxið burt — en það tekur 4—6 mánuði
fyrir neglur á fingri og eitt ár eða hálft
annað ár fyrir neglur á tám — til að
vera viss um, að sýkingin taki sig ekki
upp aftur. Hvorugt lyfið er ódýrt og
bæði verður að gleypa, því að staðbund-
in læknismeðferð verkar ekki. Auka-
verkanir eru hugsanlegar, en þó sjald-
gæfar. Svo að ákvörðun um að snúast
gegn sveppum á nöglum í stað þess að
lifa með þeim verður að taka út frá
mati á óþægindum og leiðinlegu útliti
af völdum sjúkdóms, sem að öðru leyti
er meinlaus, annars vegar og á ókost-
unum við læknismeðferðina hins vegar.
Sífellt hafa einhverjir verið að taka sig
útúr, stofna klofningsfélög eða sérfélög
fyrir ákveðnar listgreinar.
Nú er búið að mynda heildarsamband:
SÍM, samband íslenzkra myndlistarfélaga,
en stærsta félagið innan vébanda þess er
Félag íslenzkra myndlistarmanna, skamm-
stafað FÍM. Saga þess er orðin löng og nú
munu vera þar innanborðs um 120 félagar.
Áhugamenn um myndlist þekkja bezt til
FÍM í sambandi við stórar samsýningar,
oftast haustsýningar, sem voru árlegur
viðburður. En FÍM hefur ekki orðið það
sameiningartákn sem æskilegt hefði verið
og hefur lengst af gengið erfiðleika að fá
félagana til að taka þátt. Hópur hinna
eldri, sem kenndi sig við september, tók sig
út úr og fór að halda sínar eigin samsýn-
ingar. Súmarar töldu sig ekki eiga samleið
og ungt fólk, sem var óánægt með FÍM,
stofnaði Hagsmunafélag myndlistar-
manna. Það orð komst á, að FÍM væri
ákaflega lokað félag og fremur væri reynt
að halda ágætu fólki utan þess en fá það til
liðs við samtökin. Margir voru, og eru enn,
óánægðir með, að félagið skuli ekki fá
meiru áorkað; til dæmis sameiginlegum
innkaupum á efni og tollalækkun á efni.
Nú er svo að sjá að ferskari vindar blási
um FÍM. Ungt fólk er komið þar til áhrifa
og með því hefur komið betri andi. Það er
einnig verið að vekja hina árlegu samsýn-
ingu félagsins til meiri vegs og var ekki
vanþörf á. Tilviijun var látin ráða að
mestu; sýningarnefndin tók við því sem
barst og utanfélagsmönnum var heimilt að
senda inn myndir. Þeir voru orðnir heldur
áhugasamari en félagsmenn og sýningarn-
ar urðu ákaflega misjafnar.
Sá háttur hefur nú verið tekinn upp til
þess að tryggja góða sýningu, að tilteknum
hópi FÍM-félaga er boðið sérstaklega að
sýna 5—6 myndir; þeir mynda þá kjarna,
Vaigerður Bergsdóttir, Skuggar, 1985.
LESBÓK MORGUNBLAOSINS 27. APRlL 1985 7