Lesbók Morgunblaðsins - 28.03.1987, Blaðsíða 6

Lesbók Morgunblaðsins - 28.03.1987, Blaðsíða 6
að dvelja heima hjá sér eins lengi og það getur og jafnvel að deyja heima. Það sem til þarf er að allir, þar með talið starfsfólk heilbrigðisþjónustunnar og stjómvöld geri sér grein fyrir þörfinni óg þeim rétti sem við höfum öll, að fá að deyja þegar okkar tími er kominn með fuiiri reisn og virðingu. Það hefur komið í ljós/víða erlendis að þessi starfsemi er mjög þjóðhagslega hagkvæm. Kostnaður við að sinna fólki í heimahúsi er mun minni en ef það lægi inn á sjúkrahúsi. í Bretlandi til dæmis vita flestir hvað „hospice“ er, þvy þar em fleiri tugir „hospice“-heimila út um allt. Það eru eflaust skiptar skoðanir um tilvemrétt þeirra en þau standa aldrei auð og þangað fer enginn sem ekki vill. Það er reynsla Breta að stærsti hluta sjúklinganna em krabbameins- sjúklingar. Þeir koma þá gjaman upphaf- lega inn í einkennameðferð, s.s. meðhöndlun verkja, ógleði og uppkasta. Annaðhvort leggjast þeir inn eða koma á heimahlynning- arstöð sem oftast er starfrækt í tengslum við „hospice“-heimilin. Síðan njóta allmarg- ir umönnunar heimahlynningar eins lengi og aðstæður leyfa. Er þetta bara fyrir sjúklinga? Nei, það er víða farið að starfrækja heimahlynningarteymi í tengslum við lang- legudeildir eða elliheimili með mjög góðum árangri. Svíar hafa til dæmis gert það lengi. Það er sjálfsagður réttur hvers og eins að fá þessa umönnun, ekki bara sjúklinga. Hvað með eyðnisjúklinga, koma þeir til með að fá þessa þjónustu? Það hefur mikið verið rætt um þetta inn- an hospice-starfseminnar og þegar hafa verið opnuð hospice fyrir eyðnisjúklinga bæði í Bandaríkjunum og Bretlandi sem við vitum um. Við höfum líka rætt þetta okkar á milli en okkar þjónusta verður takmörkuð í byrjun. Að sjálfsögðu eiga þessi sjúklingar sama rétt og aðrir á mannlegri umönnun í sínum veikindum. A hvaða stigi eru þessi mál hjá ykkur í dag? Þessi mál eru á undirbúnings- og um- ræðustigi ennþá. Við höfum rætt þessi mál ansi víða og teljum að vissa hugarfars- breytingu þurfi til, bæði meðal almennings og/innan heilbrigðisþjónustunnar svo ekki sé talað um stjórnvöld. Starfsfólk heilbrigð- isþjónustunnar þarf að horfast í augu við að það eru margar fagstéttir sem þurfa að vinna saman og að virða starfsvið hvers annars til að ná sem bestum árangri skjól- stæðingum okkar til handa, en það er jú markmið allra sem að þessum málum vinna. Hvað snýr að Krabbameinsfélaginu þá mun- um við hefja upplýsinga- og ráðgjafaþjón- ustu fyrir almenning um miðjan mars og heimahlynningu á svipuðum tima. Hún mun fara hægt af stað til að byija með þar sem við erum aðeins með rétt rúmlega eitt stöðu- gildi. Það verður síðan að koma í ljós hvernig þessi mál þróast. Standið þið einar að þróun þessa verk- efnis? Nei, alls ekki. Það er mjög mikill áhugi fyrir þessu verkefni hjá öllum sem við höfum rætt við. Við höfum meðal annars myndað um það bil 20 manna hóp ýmissa sérfræð- inga heilbrigðisþjónustunnar og eiga sjúkra- hússprestar þar sæti líka. Þessi hópur mun vera nokkurs konar vinnuhópur sem þróar þessar umræður áfram og eins ráðgjafa- og stuðningshópur við starfsemi okkar hjá Krabbameinsfélaginu. Nú er annað af tveim megin viðfangs- efnum ykkar hjá Krabbameinsfélaginu að annast upplýsinga- og ráðgjafaþjón- ustu um krabbamein fyrir almenning. Hvernig verður þeirri þjónustu háttað? Þessi þjónusta verður fyrst og fremst veitt í síma. Við verðum með opinn símatíma alia virka daga kl. 9.00—11.00 í síma 91-21122. Stendur hún landsmönnum öllum til boða og munum við leitast við að svara öllum fyrirspumum eftir bestu getu. Áður- nefndur sérfræðihópur verður okkur þar til stuðnings og ráðgjafar. Höfundurinn er blaöafulltrúi hjá Krabbameins- félaginu. ÁMokka fyrir 20 árum Gamli miðbæjarkjarninn í Reykjavík er að mörgu leyti annar í dag en fyrir tuttugu árum. Mokka-expresso-kaffi við Skólavörðustíginn er þó enn á sínum stað. Kaffihúsin koma og fara eins og annað í mannlegu samfélagi. Sum hætta tiltölulega snemma, eru rekin tvö til þrjú ár, önnur eitthvað lengur og svo em í meira en aldarflórðung hefur Mokka-kaffi við Skólavörðustíg verið samkomustaður skálda og listamanna framar öðrum kaffihúsum og ekkert bendir til að breyting sé að verða á því. En listaspírumar sem létu til sín taka fyrir tveimur áratugum eru nú að verða miðaldra menn, nýjar spímr komnar í staðinn og innanum og samanvið em nú eins og þá hinir ómissandi kynlegu kvistir. EFTIRÓLAF ORMSSON hin sem verða rótgróin og munu að öllum líkindum lifa og dafna um ókomin ár. Guð- mundur Baldvinsson og Guðný kona hans hófu að reka Mokka-kaffi þegar hann kom heim frá söngnámi á Ítalíu á fyrstu árum sjöunda áratugarins. Þá tóku margir ást- fóstri við staðinn og hafa haldið tryggð við hann allt fram á þennan dag. Á þeim aldar- fjórðungi, sem liðinn er síðan Mokka var opnað, hafa húsakynni svo til verið hin sömu frá upphafi. Þar eru ennþá gömlu borðin og bekkirnir, sama afgreiðsluborðið og kaffivélin að ég held sú sama og þegar opnað var. Mokka hefur samt allaf haft sinn sjarma og margar ástæður fyrir því. Þar er lagað expressó-kaffi með misjöfnum styrkleika, sterkasta blandan þannig að skáld og listamenn fá sumir hveijir inn- blástur strax á fyrsta bolla og umhverfið spillir svo sem ekki fyrir. Á Mokka hafa í gegnum tíðina verið haldnar margar mynd- listarsýningar. Byijendur sem lengra komnir myndlistarmenn hafa hengt þar upp verk sín og sumir slegið fyrst í gegn með sýn- ingu á Mokka, einkum hér áður fyrr þegar algengt var að ein sýning tæki við af ann- arri. Salurinn þar sem kaffíveitingar fara fram er líka einkar hentugur fyrir sýningar þar sem ekki er mikið af myndunij 30—30 fermetrar og nokkuð hátt til lofts. I svipinn man ég að fyrir rúmum tuttugu árum voru Alfreð Flóki, Bragi Ásgeirsson, Baltasar og Bjarni Ragnar Haraldsson, sem þá var á unglingsárum, með sýningar sem vöktu at- hygli. I þá daga var algengt að hitta fyrir á Mokka ung skáld sem voru að gefa út sínar fyrstu ljóðabækur. DagurSetti Svip Á Staðinn Dagur Sigurðarson var þar auðvitað oft og með flinkari sölumönnum. Birtist kannski skyndilega í lopapeysu og gallabuxum. Væri á Mokka líklegur kaupandi stóð Dagur um stund álengdar, virti hann fyrir sér, settist síðan snögglega við borðið þar sem hann taldi vera einhveija von um sölu og dró upp úr tösku eintak af nýjustu ljóðabók sinni. Eitt sinn man ég að Dagur kom inn á Mokka með nýja ljóðabók sína, Níðstöng hin meiri, sem kom út árið 1965, og fór um salinn eins og hvítur stormsveipur. Við eitt borðið sat ung stúlka, líklega úr mennta- skóla. Dagur fór úr lopapeysunni, var í þunnum bol innanundir, tók upp greiðu og lagaði hárið, sem hann gerði svona yfirleitt ekki. Hann gekk til stúlkunnar, hneigði sig, bauð góðan daginn og kvaðst vera með nýja ljóðabók í tösku og spurði hvort hann mætti setjast við borðið augnablik og sýna henni nýútkomna ljóðabók eftir sig. Stúlkan sagði: — Gjörðu svo vel. Og Dagur ekki fyrr sestur að hann spurði hvort hún hefði áhuga á að kaupa af sér eintak. Jú. Hún vildi kaupa eitt eintak og Dagur varð að árita bókina sem hann gerði með mikilli ánægju. Hann bað stúlkuna að afsaka sig smástund, kvaðst þurfa að bregða sér frá, yfír í næsta hús. Dagur birtist síðan örfáum mínútum síðar og þá með blóm úr

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.