Alþýðublaðið - 29.04.1989, Blaðsíða 14

14
selja undir opinberlega skráðu
gengi.
• Seljandi húsnæðis getur því
strax eftir fasteignaviðskipti selt
húsbréf, án affalla.
Þessi vegna er lögfesting hús-
bréfafrumvarpsins nú þjóðar-
nauðsyn. Gamla kerfið hleður
upp valköstum af lánsloforðum,
án tillits til þarfa forgangshópa og
verður fyrr en varir búið að binda
milljarða króna fram til ársins
1991, verði það ekki stöðvað. Lög-
festing nú eyðir óvissu kaupenda,
seljenda og byggingaraðila. Það
er hins vegar skynsamlegt að
skipa milliþinganefnd (fordæmi:
frv. um staðgreiðslu og virðis-
aukaskatt) þar sem fulltrúar allra
flokka hafi áhrif á undirbúning
og framkvæmd. í því felst ekkert
framsal til framkvæmdavalds.
Þótt Sjálfstæðismenn hafi
reynst draughræddir í ríkisstjórn
og særingarþulur þeirra hafi
reynst máttlausar í stjórnarand-
stöðu, vona ég að honum takist
ekki að draga þjóðina með sér of-
an í þunglyndiskast að ástæðu-
lausu.
Það kemur fyrir góð keppnis -
lið.eins og núv. ríkisstjórn er, að
falla í hugsýki í hálfleik. Réttu
viðbrögðin eru hins vegar að end-
urskipuleggja sóknarleikinn,
hvetja liðið til dáða, svo að það
einbeiti sér að því að vinna seinni
hálfleik, sem við munum gera.
Ríkisstjórnin mun sitja út kjör-
tímabilið, enda ríkir þar góður
vinnuandi. Þetta er umbótastjórn
sem á mörgum verkum ólokið.
Alþýðuflokkurinn hefur, frá
því hann hóf ríkisstjórnarþátt-
töku á ný 1987, unnið markvisst
að lögfestingu margra merkra
umbótamála, í samræmi við hina
vönduðu stefnuyfirlýsingu, sem
hann birti fyrir kosningar 1987.
Rifjum upp nokkur umbóta-
mál:
Skattkerfisbreytingin 1987/88:
Við komum á staðgreiðslukerfi
skatta, sem er einfalt, auðvelt í
framkvæmd og vinnuhvetjandi.
Við umbyltum öllu kerfi tolla og
aðflutningsgjalda, sem auðveldar
okkur mjög allt samstarf við
Efnahagsbandalagið á sviði vöru-
viðskipta í framtíðinni. Við kom-
um á samræmdum söluskatti
jafnhliða hækkun skattfrelsis-
marka og stórauknum fjölskyldu-
bótum. Öfugt við fullyrðingar
sumra hefur samræming sölu-
skattsins leitt til allt að 50% auk-
inna söluskattsskila í matvöru-
verslun. Við náðum að lögfesta
virðisaukaskattinn, sem taka á
gildi um næstu áramót. Við höf-
um lögfest hugmyndir okkar um
kaupleiguíbúðir. Framundan er
að verja verulega auknum fjár-
munum til hins félagslega íbúða-
kerfis. Fyrir Alþingi liggja nú
merk frumvörp frá félagsmála-
ráðuneytinu um breytta verka-
skiptingu ríkis og sveitarfélaga og
traustari tekjustofna þeirra. Við-
skiptaráðherra hefur komið viða-
miklum lögum yfir fjármagns-
markaðinn. Sem dómsmálaráð-
herra lagði hann fyrir þing ný og
merk frumvörp um aðskilnað
framkvæmdavalds og dómsvalds.
Á verksviði viðskiptaráðherra, í
samstarfi við fjármálaráðherra,
er einnig verið að hrinda í fram-
kvæmd áætlunum ríkisstjórnar-
innar um lækkun vaxta.
Með myndun núv. ríkisstjórnar
á elleftu stundu á sl. hausti tókst
að koma í veg fyrir stöðvun fjölda
fyrirtækja í útflutningsgreinum
og þar með bægja frá hættunni á
fjöldaatvinnuleysi sem frjáls-
hyggjupostularnir spáðu að yrðu
á bilinu 10-15 þús. manns á þess-
um vordögum. Það hefur tekist í
stórum dráttum að tryggja fulla
atvinnu. Ráðstafanir hafa verið
gerðar til þess að greiða fyrir sum-
aratvinnu skólafólks með fjár-
framlögum til skógræktar og
landgræðslu. í athugun er að
verja þegar á þessu ári auknu fjár-
magni til nýframkvæmda við
íbúðabyggingar innan félagslega
kerfisins. Með því að hafna geng-
islækkunarkollsteypum hefur rík-
isstjórnin skapað forsendur fyrir
friðsamlegum lausnum á vinnu-
markaðnum og vinnur nú í kyrr-
þey, í samstarfi við aðila vinnu-
markaðarins að ljúka kjarasamn-
ingum án kollsteypu. Nær fullvíst
má telja að framundan séu tals-
verðar verðhækkanir á erlendum
fiskmörkuðum sem muni duga til
að vega upp brottfall sérstakra
verðbóta á frystar fiskafurðir.
Þannig hefur ríkisstjórninni,
þrátt fyrir örðugar kringumstæð-
ur tekist að heyja varnarbaráttu
með viðunandi árangri.
Verkefnin framundan
Þetta eru nokkur dæmi um
verk athafnasamrar umbóta-
stjórnar. Framundan bíða mörg
stór verkefni, sem hrinda þarf í
framkvæmd fyrir lok kjörtíma-
bilsins. Ég nefni nokkur dæmi:
• Ríkisfjármál: Á næsta þingi
þarf að tryggja framgang nýrri
löggjöf um skattlagningu eigna-
og fjármagnstekna og fylla þar
með upp í gat i íslenskri skatta-
löggjöf en taka upp skattareglur
á þessu sviði til samræmis við
það sem tíðkast í grannlöndum
okkar. Jafnframt gefst þá tilefni
til að draga úr eignasköttum.
Á minni tíð í fjármálaráðuneyt-
inu var vinna hafin við endur-
skipuiagningu innheimtukerfis
skatta í því skyni að tryggja mun
betri skattframkvæmd, í sam-
ræmi við tillögur „skattsvika-
nefndarinnar“. Þær hugmyndir
snérust um skipulagsbreytingar á
innheimtukerfinu, auknar heim-
ildir til hertra innheimtuaðgerða
gagnvart söluskattsþjófnaði,
strangari kröfur um leyfi til versl-
unar- og viðskipta (og þ.m.t.
heimildir til þess að vera vörsluað-
ilar söluskattsfjár) og heimildir til
sviptingar slíkra leyfa við endur-
tekin brot.
Að loknu þinghléi ber nauðsyn
til að fjármálaráðuneytið einbeiti
sér að tillögugerð um hagræðingu
í opinberum rekstri og lækkun
ríkisútgjalda. Fyrir liggja í fjár-
málaráðuneytinu frá minni tíð
fullbúin frumvörp um sjálfstæði
ríkisstofnana. Þessi ríkisstjórn
þarf að horfast í augu við það
kerfi allsherjar ríkistryggingar á
framleiðslu og sölu landbúnaðar-
afurða, sem hinn vanhugsaði og
meingallaði búvörusamningur
felur í sér, er sprungið. Þetta út-
heimtir mikla vinnu og um leið
vilja til samkomulags um ásætt-
anlegar málamiðlanir.
Með nýrri lagasetningu um
kaupleiguíbúðir og húsbréfakerfi
hillir loks undir frambúðarlausnir
í húsnæðismálum. Að íslendingar
geti búið við sæmilega skilvirkt
og manneskjulegt kerfi varðandi
fjármögnun íbúðarhúsnæðis.
Á næsta þingi ber að leggja
fram frumvarp, sem fullbúið var í
fjármálaráðuneytinu um endur-
skoðun á löggjöf um lífeyrissjóði
og lífeyrisréttindi. Við Jafnaðar-
menn munum leita samkomulags
við samstarfsaðila okkar um þær
hugmyndir sem við settum á odd-
inn í seinustu kosningabaráttu um
einn lífeyrissjóð fyrir alla lands-
menn og samræmingu lífeyrisrétt-
inda.
í Ijósi þeirra kerfislægu erfið-
leika sem sjávarútvegurinn hefur
gengið í gegnum á undanförnum
Laugardagur 29. apríl 1989
árum þurfa stjórnarflokkarnir nú
að leggja fram mikla vinnu við
endurskoðun stefnunnar í sjávar-
útvegsmálum í heild. I því felst að
taka grundvallarþætti kvótakerf-
isjns til endurskoðunar, að útfæra
nánar hugmyndir sjávarútvegs-
ráðherra um aflamiðlun og fisk-
yinnslustefnu og tengja þetta
hvbrt tveggja skipulögðu átaki í
markaðsmálum okkar.
Þessi ríkisstjórn hefur þegar
sýnt í verki að hún hefur burði til
að reka sjálfstæða utanríkis-
stefnu og leggja sjálfstætt mat á
íslenska hagsmuni í samskiptum
við aðrar þjóðir. í tillögum um
endurskipulagningu utanríkis-
þjónustunnar er lögð megin
áhersla á aukið starf að umhverf-
isverndarmálum og alþjóðlegum
samskiptum á því sviði, leggja
höfuðáherslu á verndun lífríkis
hafsins og íslenskt frumkvæði, í
samstarfi við bandalagsþjóðir
okkar, að tillögum um afvopnum
á og í höfunum.
Eitt af mikilvægari verkefnum
þessarar ríkisstjórnar er að móta
og framkvæma samræmda fjöl-
skyldustefnu. Það er veigamikill
þáttur í þeirri viðleitni að festa
velferðarríkið í sessi og gera það
manneskjulegra. Fjölskyldu-
stefna hlýtur að taka á þáttum
eins og vinnutíma, hlut kvenna á
vinnumarkaði, dagvistun barna,
átaki við byggingu félagslegra
íbúða, samræmingu á Iífeyrisrétt-
indum aldraðra o.fl.
Það á að vera metnaður þessar-
ar ríkisstjórnar að sýna í verki, að
hún ráði ekki aðeins fram úr
stundarerfiðleikum í efnahags-
málum heldur skilji hún eftir sig
umbótamál, sem treysta undir-
stöður velferðarríkisins og festa
það í sessi.
Ad snúa vörn i sókn
Það er í erfiðleikunum sem
reynir á menn og flokka. Við
Jafnaðarmenn erum staðráðnir í
því að hlaupast ekki frá verkum
okkar i miðjum kliðum. Það er
hlutskipti þessarar ríkisstjórnar
að skipuleggja varnarbaráttu við
erfiðar aðstæður. Flingað til hef-
ur henni tekist það stóráfallalítið.
Við höfum komið í veg fyrir
stöðvun útflutningsatvinnuveg-
anna, forðað fjöldaatvinnuleysi
og eygjum nú bjartari tíma fram-
undan. Hingað til hefur ríkis-
stjórnin orðið að einbeita sér að
lausn skammtímavandamála, sem
hrannast hafa upp á löngum tíma.
Á næstunni mun gefast betra ráð-
rúm til að undirbúa framkvæmd
hinna þýðingarmiklu umbóta-
mála, sem hún nú hefur á dag-
skrá. Þannig mun þessi ríkisstjórn
snúa vörn í sókn og sigla skipi
sínu heilu í höfn, eftir viðburða-
ríka og sögulega sjóferð.
„Rikisstjórnin vinnur aö þvi i kyrrþey að skapa forsendur fyrir hóflegum kjarasamningum sem ætlaö er að
draga úr kaupmáttarfaliinu, án þess aö stofna atvinnuörygginu i hættu,“ sagði Jón Baldvin Hannibalsson
m.a. í ræðu sinni á eldhúsdegi Alþingis sl. fimmtudagskvöld.
Pétur spjallar
um Þórberg
Dagskrá í tilefni aldaraf-
mælis Þórbergs Þóröarsonar
nú á þessu ári verður á veg-
um Borgarbókasafns Reykja-
víkur laugardaginn 29. apríl.
Pétur Gunnarsson rithöfund-
ur flytur erindi um Þórberg
og fjallar þar um verk hans
meö sérstöku tilliti til síðari
bóka höfunda. Lesið verður
úr þessum verkum.
Þessi dagskrá um Þórberg
verður flutt í húsakynnum
Borgarbókasafnsins í Gerðu-
bergi og hefst hún kl. 15.
Ungir
tónlistarmenn
Laugardaginn 29. apríl, kl.
2 e.h. mun Tónmenntaskóli
Reykjavíkur efna til tónleika í
Gamla bioi (íslensku óper-
unni).
UPPBOÐ
Ósóttar vörur scm komu til landsins 31. desember 1986
eða fyrr vcrða boðnar upp á almennu uppboði þann
27. maí 1989.
í Tollhúsinu v/Tryggvagötu kl. 13:30.
FLUGLEIDIR /S
Fmkt
AUGLÝSING
UMINNLAUSNARVERÐ
VERÐTRYGGÐRA
SPARISKÍRTEINA RÍKISSJÓÐS
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ* ÁKR. 100,00
1983-2. fl. 01.05.89-01.11.89 kr. 370,85
1984-3. fl. 12.05.89-12.11.89 kr. 366,74
*lnnlausnarverð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbót.
Innlausn spariskírteina ríkissjóðs ferfram í afgreiðslu
Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, og liggja þarjafnframtframmi
nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, apríl 1989
SEÐLAB ANKIÍSLANDS