Alþýðublaðið - 13.05.1989, Blaðsíða 1

MMBUBIMB
STOFNAÐ 1919 •

Laugardagur 13. maí 1989 68-tbl. 70. árg
Jón Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra: ,,Það fær enginn
mig til að trúa að þessi frétt sé til-
búningur fréttamanns. Hún end-
urspeglar viðhorf einhverra.
Spurningin er hverra innan
sænsku rikisstjórnarinnar. Og
það kemur mér ekki á óvart.“
Að sögn sænsku fréttastofunn-
ar er það engin tilviljun, að Ingvar
Carlsson, forsætisráðherra Svía
hafi í för með sér aðalsamninga-
mann Svía við EB, Ulf Dinkelspi-
el, er hann kemur í opinbera
heimsókn til íslands nk. mánu-
dag. Meginverkefni forsætisráð-
herrans og samningamannsins
verði því að bjóða íslendingum
aðstoð Svia í hinni miklu vinnu
sem framundan er án þess að
móðga íslendinga," eins og segir
í fréttaskeytinu.
„Það er óskað eftir skriflegu
svari við því hvort áskanir þær
sem koma fram í fréttinni séu á
rökum reistar þ.e.a.s. að sænska
ríkisstjórnin hafi enga trú á því að
fylgt verði eftir málum sem snerta
hagsmuni Svía, sérstaklega sem
hlutlausrar þjóðar enda hafi ís-
lendingar enga burði hvorki efna-
lega eða tæknilega vegna skorts á
sérfræðingum til þess aó gegna
umræddu forystuhlutverki. Þessi
orðsending var send síðdegis í
dag, svar hefur ekki borist,“ sagði
Jón Baldvin Hannibalsson.
„Það er Ijóst þar sem heimild-
armenn eru taldir vera háttsettir
embættismenn sænsku ríkis-
stjórnarinnar, eru þeir að lýsa því
sem þeir kalla afstöðu ríkisstjórn-
arinnar. Því dugar ekki að ein-
stakir embættismenn vísi þessu á
bug sem tilhæfulausu, heldur
verður það að koma beint frá for-
Frétíastofan TT segir sœnsk stjórnvöld hafa þungar áhyggjur af
forystuhlutverki íslands í ráðherranefnd EFTA:
ÞURFA HJÁLP
í VIÐRÆÐUM
EFTA OG EB
Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra óskar eftir skriflegu
svari frá Svíum hvort ásakanirnar í fréttinni séu á rökum reistar.
Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra hefur sent skeyti til sænska utanríkis-
ráöherrans og sænska utanríkisviðskiptaráðherrans vegna fréttar sænsku fréttastof-
unnar TT (Tidningarnas Telegrambyra) í gær, að sænsk stjórnvöld heföu af þvi áhyggjur
að íslendingar hefðu ekki burði til þess að leiða samningaviðræður EFTA og EB síðar á
árinu en þá tekur utanríkisráðherra íslands við formennsku i ráðherranefnd EFTA.
Þessi frétt kemur á mjög óheppilegum og viðkvæmum tíma þar sem Ingvar Carlsson for-
sætisráðherra Svíþjóðar er væntanlegur i opinbera heimsókn til íslands nk. mánudag.
ystumönnum sænsku ríkisstjórn-
arinnar.
Að sjálfsögðu væri það afar
ósmekklegt af oss eyjarskeggjum
að kenna sænska stórveldinu
mannasiði eða diplómatí, en
spurning er, hvort æðstu embætt-
ismfmi sænska ríkisins þyrftu nú
samt ekki að fara á námskeiö
hvernig þeir undirbúa komu for-
sætisráðherra síns í opinbera
heimsókn og hvort þeir þurfa
nokkuð að þiggja ráð frá öðrurn í
því efni,“ sagði Jón Baldvin.
— Breytir þetta einhverju um
komu Carlssons ? Muntu taka
þetta mál upp við hann?
„Það fer náttúrlega eftir því
hvað við fáuum að heyra frá for-
sætisráðherra Svíþjóðar og við-
komandi ráðherrum. Þetta frétta-
skeyti er þannig til komið, að hátt-
settir embættismenn eru bornir
fyrir því og þeir segjast vera að
skýra frá viðhorfum sem séu ríkj-
andi innan sænsku ríkisstjórnar-
innar. Heimildarmaður að hluta
til að minnsta kosti er starfsmað-
ur í upplýsingadeild sænska for-
sætisráðuneytisins.
Burtséð frá viðhorfunum til ís-
lendinga sem hér er lýst, sem
koma mér kannski ekki svo mjög
á óvart, þá er ekki mikið álit sem
þessi ummæli lýsa á íslensku sjálf-
stæði og getu íslenska ríkisins til
þess að standa sig í alþjóðlegu
samstarfi. Látum það vera, það er
skoðun. En það eru líka alvarlegri
hlutir. Að talsmaður sænsku
ríkisstjórnarinnar segi að hvorki
hagsmunir né efnahagslegir burð-
ir Islendinga bendi til þess að öðr-
um mikilvægum málum í sam-
starfi Evvrópuríkjanna verði fylgt
eftir, málum sem einkum og sér í
lagi snerta hagsmuni Svía sem
hlutlausrar þjóðar. Með öðrum
orðum; okkur er borið á brýn að
við séum gjörsamlega vanhæfir.
Það fær enginn mig til að trúa
því að þessi frétt sé tilbúningur
fréttamanns. Hún endurspeglar
viðhorf einhverra. Spurning er
hverra innan sænsku ríkisstjórn-
arinnar. Og það kemur mér ekkert
á óvart. Spurningin er hins vegar
þessi: Hvers vegna var þessum
sjónarmiðum og þessu mati, þess-
um áhyggjum og þessum skoðun-
um Svía á íslendingum ekki lýst á
réttum stað og á réttum tíma? Það
er að segja: í ráðherranefnd
Ingvar Carlsson forsætisráö-
herra: Samkvæmt sænsku frétta-
stofunni verður meginverkefni
hans i heimsókninni til íslands
sem hefst nk. mánudag aö bjóða
íslendingum aðstoð við að leiða
viðræður EFTA og EB.
EFTA og í EFTA- ráðinu. Það lá
fyrir að lslendingar tækju þar við
forystuhlutverki. Þvi allt hefur
sinn stað og sinn tima.
Besti tíminn til að lýsa þessum
skoðunum er kannski ekki með
leka nokkrum dögum áður en
sænski forsætisráðherrann er
væntanlegur í opinbera heimsókn
þar sem honum hefði verið afar
vel tekið, ekki síst meö visan til
þess að hann hjó á hnútinn eftir
19ára deilumál Svía og íslendinga
um fríverslun með fisk á leiðtoga-
fundi EFTA i Osló i mars sl. og
fékk þá umsögn að launum að
hann væri þjóðhetja á íslandi.
Spurning er hvort sérfræðingar
hans, sem ég efa ekki að Svíar
hafa á hverju strái, hafi nú komið
málum svo fyrir að það viðhorf
hafi eitthvað breyst, „ segir Jón
Baldvin Hannibalsson utanríkis-
ráðherra við Alþýðublaðið.
„Ekki kunnugt um þessi viðhorf'
— segir blaðafulltrúi sænska forsætisráðherrans
„Okkur er ekki kunnugt að
þessi viðhorf til íslendinga séu
ríkjandi innan sænsku ríkis-
stjórnarinnar," segir Elisabeth
Veldon blaðafulltrúi Ingvars
Carlssons er Alþýðublaðið hafði
samband við skrifstofu forsætis-
ráðherra Svíþjóðar i gær.
„Þessi frétt hlýtur að vera
byggð á einhverjum misskilningi.
Okkur hefur ekki unnist tími til
að rannsaka þetta mál frekar né
heimildir fréttamannsins sem
skrifaði fréttina," segir blaðafull-
trúi sænska forsætisráðherrans.
Heimildir Alþýðublaðsins
herma, að ákvörðun um komu
Ulf Dinkelspiel aðalsamninga-
manns Svia gagnvart EB, hafi
vakið forvitni sænskra frétta-
manna.
Sjá íslenska þýöingu á frétta-
skeyti TT á bls. 6.
NÆTUR-
GANGA
SVÖVU
Sjá viðtal
bls. 13
SÍS í kreppu:
Landsbankinn kannar
kaup á Samvinnubanka
Sjá úttekt bls. 7 og 8