Alþýðublaðið - 16.12.1989, Blaðsíða 5

Laugardagur 16. des. 1989
5
Niðurskurður hefðbund-
inna vopna meginmálið
Hœttan á kjarnorku-
slysi í Atlantshafi:___
Alþjóðleg
ráðstefna í
Reykjavík
Alþjóðleg rádstefna vísinda-
manna um hættuna á umhverf-
isspjöllum af völdum kjarn-
orkuknúinna skipa og kafbáta
verður haldin í Reykjavík á
næsta ári. Jón Baldvin Hanni-
balsson utanríkisráðherra
upplýsti þetta í samtali við Al-
þýðublaðið í gær.
Ráðstefnan er haldin í kjölfar
samstarfs ríkja Atlantshafsbanda-
lagsríkjanna á sviði umhverfis-
mála, ekki síst á varðandi meng-
unarvarna í höfunum. Innan
bandalagsins er starfandi nefnd
um umhverfismál, auk þess sem
sérfræðingar hinna ýmsu landa
starfa að sérverkefnum á þessu
sviði. Löndin innan Atlantshafs-
bandalagsins sem liggja að At-
lantshafinu, ísland, Noregur og
Kanada, hafa vaxandi áhyggjur af
hættunni af kjarnorkuslysi i At-
lantshafinu.
Á fundi forsvarsmanna ríkja
Atlantshafsbandalagsins sem
staðið hefur yfir í Briissel féll-
ust ríkin á tillögur Atlantshafs-
bandalagsins um niðurskurð á
hefðbundnum vopnum og her-
afla á meginlandi Evrópu en
viðræður hafa staðið yfir í Vín
um þennan niðurskurð um
langt skeið. Jón Baldvin Hanni-
balsson sagði við Alþýðublað-
ið að þetta mál hefði yfirskyggt
öll önnur á fundinum. Tillög-
urnar eru samhljóða þeim sem
Bush lagði fram við Gorbatsjov
á Möltu-fundinum fyrir
skemmstu. Jón Baldvin segir
að menn vonist til þess að
samningar muni takast fyrir
mitt næsta ár, þ.e. áður en
næsti leiðtogafundur leiðtoga
stórveldanna hefst í júní á
næsta ári.
Hér er um risavaxinn niður-
skurð á hefðbundnum vopnum og
mannafla að ræða og Jön Baldvin
Hannibalsson sagði við Alþýðu-
blaðið að menn gerðu sér einnig
sæmilegar vonir um að Genfarvið-
ræðurnar myndu skila árangri á
næsta ári, en þar eru ræddar til-
lögur um allt að helmings niður-
skurð á langdrægum kjarnavopn-
um.
Ríki Atlantshafsbandalagsins
samþykktu einnig svokailaða
,,Open Skies" áætlun en kjarninn í
henni er sá að heimila gagnkvæm-
an rétt rikja Atlantshafsbanda-
lagsins og Varsjárbandalagsins til
eftirlits. Að sögn utanríkisráð-
herra voru tillögurnar samþykkt-
ar sem fyrstu tillögur Atlantshafs-
bandalagsins í málinu og verða
þær ræddar á sérstakri ráðstefnu
beggja aðila í Kanada í febrúar á
næsta ári. Þessar tillögur myndu
m.a. varða íslendinga á þann hátt
að Varsjárbandalagsríki gætu sent
menn til landsins til að skoða hér
hérstöðina á Keflavíkurflugvelli.
Þriðja atriðið sem samþykkt var
er áætlun sem er studd verulegum
fjármunum um að NATO-ríkin efni
til námskynninga og heimsókna
fræðimanna og forystumanna í
Mið- og Austur-Evrópu til Vestur-
landa til að gefa þeim kost á að
kynna sér starfshætti og stofnanir
lýðræðisríkja, sérstaklega á stjórn-
mála- og efnahagssviði.
Að sögn Jóns Baldvins var af-
vopnun á höfunum ekki formlega
á dagskrá fundarins. Hinsvegar
var vikið að málinu þegar rætt var
um hvað tæki við þegar Vínarvið-
ræðunum lyki. Jón Baldvin sagði
að þeirri skoðun yxi stöðugt gildi
að taka ætti upp samningaviðræð-
ur um afvopnun í höfunum þegar
samningaferlunum í Gefn og Vín
væri lokið. ,,Það er þess vegna
misskilningur að tillagan um að
taka upp viðræður um afvopnun í
höfunum sé til þess fallin að rjúfa
einingu innan Atlantshafsbanda-
lagsins. Bandalagið • hlýtur að
hefja undirbúning að næstu áföng-
um og við höfum sýnt fram á það
innan Nató að ósveigjanleg af-
staða i þessum efnum fái ekki stað-
ist. Við teljum að sameiginlegt
markmið okkar, þ.e. að auka ör-
yggi á siglingaleiðum, náist betur
með vígbúnaðareftirliti á höfun-
um en með óbreyttu ástandi,"
sagði Jón Baldvin Hannibalsson
utanríkisráðherra við Alþýðublað-
ið í gær.
Gjaldþrot Lindalax eitt hiö stœrsta hérlendis:
Kröfur nema
hótt í milljarð
Gjaldþrot strandeldisfyrir-
tækisins Lindalax hf. er senni-
legast eitt hið stærsta sinnar teg-
undar á Islandi. Kröfur í þrota-
búið nema hátt í einn milljarð
króna, þar af eru veðkröfur um
750 milljónir og ótryggðar kröf-
ur eitthvað yfir 200 milljónir.
Þær kröfur eru sennilegast tap-
aðar, sem og það hlutafé sem
lagt var í fyrirtækið, eitthvað yf-
ir 200 milljónir. Norðmenn voru
í meirihluta í fyrirtækinu, sam-
anlagt áttu Den Norske Kredit-
bank og Seafood Development
um 65% hlutafjár, samkvæmt
sérstöku leyfi þáverandi dóms-
málaráðherra, Halldórs As-
grímssonar.
í sumar reyndi Lindalax hf. að
auka hlutafé sitt en engir innlendir
aðilar reyndust tilbúnir tH að koma
inn í fyrirtækið. Það var fyrir milli-
göngu Seafood Development að
Den Norske Kreditbank ákvað að
leggja fram fé tímabundið. Bankinn
ætlaði sér að selja sinn hlut siðar en
það gekk ekki eftir.
Bankinn eignaðist við þetta
17.89% hlutafjár í fyrirtækinu en
hitt norska fyrirtækið, Seafood De-
velopment, átti fyrir 45.15%. Linda-
lax var þar með komið í meirihluta-
eigu erlendra aðila, sem er ólöglegt
samkvæmt íslenskum lögum, en
dómsmálaráðuneytið heimilaði
hinsvegar að þetta yrði gert.
Það sem síðan gerist er að sá fisk-
ur sem átti að slátra i haust, varð
kynþroska og hætti að vaxa. Þar
með voru forsendur brostnar fyrir
þeim áætlunum sem gerðar voru
síðastliðið vor þegar verið var að
leita að nýju hlutafé. Á þessum
vandræðum með fiskinn fór að bera
um mitt sumar en reyndin varð ljós
í ágúst.
Rekstur Lindalax þyngdist, að því
er heimildir Alþýðublaðsins herma,
mjög eftir að fyrirtækið tók yfir
rekstur þrotabús Fjallalax, en það
var einkum fyrir tilstilli Den Norske
Kreditbank, sem þetta gerðist, en
bankinn var hluthafi í báðum stöðv-
unum. Um þetta munu hafa verið
deilur milli hluthafa í Lindalaxi.
Samkvæmt heimildum Alþýðu-
blaðsins urðu þessar deilur m.a. til
þess að Eiríkur Tómasson, stjórnar-
formaður, sá sér ekki lengur fært að
gegna embætti sínu þar sem ekki
ríkti eining innan félagsins.
Hlutafjáraukningu Alþýdubankans lokiö:
Lífeyrissjóðir
með aukið vægi
Alþýðubankinn hefur lokið
endalega hlutafjáraukningu í
tengslum við sameiningu við
aðra banka í Islandsbanka. Eign-
arhlutföll innan Alþýðubank-
ans hafa að sögn Ásmundar Stef-
ánssonar bankaráðsformanns
Alþýðubankans ekki riðlast að
marki að öðru leyti en að vægi
verkalýðsfélaganna sjálfra hef-
ur minnkað en vægi lífeyris-
sjóða aukist.
Hlutafé Alþýðubankans var fyrir
síðustu áramót um 375 milljónir
króna, síðar var um 100 milljónum
króna bætt við og í síðustu lotu hafa
bæst við 394 milljónir króna.
Ásmundur vildi ekki tjá sig náið
um innbyrðis skiptingu hlutafjár,
þegar hann var spurður um þá riðl-
un sem talið var að gæti gerst. Al-
þýðublaðið hefur greint frá því að
Dagsbrún og Framsókn hafi verið
treg til að leggja út í mikla hlutafjár-
aukningu, en að VR og Lífeyrissjóð-
ur verslunarmanna hafi viljað
kaupa allt sem til næðist umfram
forkaupsrétt. Fyrrnefndu félögin
munu vissulega hafa haldið aftur af
sér, en lífeyrissjóður félaganna
keypti því meir og inn komu nýir að-
ilar, einkum lífeyrissjóðir.
„Niðurstaðan er einfaldlega að
eignarhald hefur dreifst meir en var
og það sem stendur upp úr er að Al-
þýðubankinn hefur styrkt sig mjög
með þessu og með sameiningunni.
Hann kemur fram sem sterkur aðili
innan Islandsbanka og getur betur
en áður sinnt þeim einstaklingum í
þjóðfélaginu sem að baki standa"
sagði Ásmundur.
Hamast á isnum
Hví hamast þú é syni mínum sagði Brék ambátt Skallagríms þegar hann hugðist ganga frá syninum eftir aö halla
tók á Skallagrim i ísknattleik forðum. Svar Skallagríms var að hlaupa á eftir Brák, sem lagðist til sunds. Skallagrím-
ur gerði sér lítiö fyrir og skutlaði grjóthnullungi í Brák og varð það hennar bani. í dag teldist slíkt ekki einvöröungu
varða við lög, heldur hefði Skallagrímur fengið rauða spjaldið og leikbannl Drengirnir á myndinni kljást vissulega,
en hvorki glittir i höfðingja né ambáttir. A-mynd/E.OI.