Vísir - 10.02.1976, Blaðsíða 8

Vísir - 10.02.1976, Blaðsíða 8
8 Þriðjudagur 10. febrúar 1976 VISIR VÍSIR (Jtgefandi: Reykjaprent hf. Framkvæmdastjóri: Davið Guðmundsson Ritstjóri og ábm: Þorsteinn Pálsson Ilitstjóri frétta: Arni Gunnarsson Ritstjórnarfuiltrúi: Bragi Guðmundsson Fréttastjóri erl, frétta: Guðmundur Pétursson Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611 Afgreiðsla: Hverfisgötu 44. Simi 86611 Ritstjórn: Siðumúla 14. simi 86611. 7 linur Askriftargjaid 800 kr. á mánuði innanlands. í lausasögu 40 kr. eintakið. Blaðaprent hf. Framsóknarflokkurinn á að krefjast rannsóknar Vegna þeirra umræðna, sem orðið hafa um emb- ættisfærslu Ólafs Jóhannessonar, dómsmálaráð- herra, greip Framsóknarflokkurinn sjálfur til þess ráðs að leggja fram ýmis konar gögn um fjármál og viðskipti flokksins. Forystumenn flokksins i fjár- málum hafa þannig beint þeirri umræðu, sem fram hefur farið um þetta efni inn á nýjar brautir. Gögn þessi eru merkileg fyrir margra hluta sakir. Þau svara vitaskuld ýmsum spurningum, en vekja þó upp enn fleiri. Forystumenn Framsóknarflokks- ins eiga þakkir skildar fyrir að hafa birt upplýsing- ar um viðskipti flokksins, en um leið hafa þeir rutt farveg fyrir áframhaldandi umræður og frekari könnun málsins. Timinn hefur birt af þessu tilefni reikninga Framsóknarflokksins. Sannast sagna hefði það bet- ur verið látið ógert en með þeim hætti, sem raun hefur orðið á. Hér er einvörðungu um að ræða reikningsyfirlit, sem augljóslega nær aðeins yfir litinn hluta af starfsemi flokksins. Heikningar, sem ekki ná til allrar starfsemi flokksins, segja að sjálf- sögðu afar litið. í umræðum um þetta mál hefur skýrt komið fram, að dómsmálaráðherra hafði ótviræða heimild til þess að láta opna veitingahúsið, sem blandast inn i mál þetta, á grundvelli þeirra lagaheimilda, sem lokun þess var byggð á. Ráðherrann lagði hins veg- ar aldrei úrskurð á stjórnlega kæru um þetta efni, heldur opnaði lögreglustjóri húsið, eftir að honum var kunnugt um afstöðu ráðherrans. í raun réttri snýst málið um það, hvort afstaða ráðherrans i þessu tilviki hafi að einhverju leyti mótast af viðskiptum flokks hans við nefnt veit- ingahús. Um það er ógerningur að segja. Sumir telja likur til þess að svo hafi verið, en aðrir segja það af og frá. Hér verður að hafa i huga, að enn sem komið er, hefur engum tekist að sanna sök á ráð- herrann i þessu tilviki. Upplýsingar forystumanna Framsóknarflokksins um viðskiptin við þetta veitingahús og forstöðu- mann þess hafa á hinn bóginn vakið upp grunsemd- ir um einkennilegt uppgjör milli flokksins og veit- ingahússins. Eftir margra mánaða samningaþóf kemur veitingahúseigandinn i skyndingu með tilboð um að falla frá fimm milljón króna kröfu gegn þvi einu að fá lán til þriggja ára, er nemur helmingi kröfunnar. Þetta gerist sömu daga og veitingahús- inu er lokað. Margt bendir til þess að aðeins hafi verið sögð hálf sagan um þessi viðskipti Framsóknarflokksins við nefnt veitingahús. Eðlilegt væri að ránnsókn færi fram á máli þessu i heild. Að öðrum kosti fæst ekki viðunandi niðurstaða. Eðlilegast væri að Framsóknarflokkurinn sjálfur beitti sér fyrir að slik rannsókn færi fram. Talsmenn Framsóknarflokksins hafa réttilega bent á, að það veikir rikisstjórnina, þegar annar stjórnarflokkurinn er dreginn inn i mál af þessu tagi. Það er hins vegar rangt, þegar sömu aðilar segja að umræður um málið verði að stöðva, þvi að ella sé mikilvægum hagsmunamálum þjóðarinnar stefnt i tvisýnu. Rétta leiðin út úr ógöngunum er að óska eftir rannsókn þannig að öll kurl komi til graf- ar. Svalbarði cr I miðri siglingaleið rússneskra herskipa frá Murmansk og suður á bóginn. A þessari siglingaleið eru skip cins og þetta af Sverdlov gerð mjög al- geng. Allar likur benda nú til þess, að islendingar kunni á næstu árum, ásamt Norðmönnum, að dragast inn í nýjar deilur um valdajafnvægið á hafinu. Það eru að þessu sinni Sovétrfkin sem reyna nú hvað ákafast að ná yfirráðum yfir Svalbarða i Barentshafi. Freista þeir þess þannig að ná nýrri óvæntri stöðu i valdatafli sinu, að þessu sinni með þvi að gera Nato heima- skitsmát á norðurhveli tafl- borðsins. Svalbarði hefur allt frá árinu 1920, verið viðurkenndur sem hlúti af Noregi, i kjölfar fjölþjóðasamkomulags 40 þjóða þar um. En þó að Svalbarði tilheyri nú Noregi, þá kvað sama samkomulag svo á um, að aðildarþjóðir samkomulagsins skyldu hafa jafnan rétt til þess að vinna þau auðæfi sem þar væri að finna i jörðu, sem eru aðailega kolanámur. Þegar kreppan mikla skall á i kring um 1930, höfðu Bretar, Bandarikjamenn, Sviar og flestar aðrar þjóðir er þar höfðu unnið kol úr jörðu, hætt náma- rekstrisinum þar. Norðmenn og Rússar voru einu þjóðirnar sem héldu áfram kolavinnslu sinni þar að einhverju marki. A vinnslusvæði hvors fyrir sig myndaðist bæjarkjarni þar sem námamennirnir höfðu bækistöðvar sinar. Á þeim ti'ma er liðið hefur frá undirritun samkomulagsins er veitir Noregi óvéfengjanlegan rétt til yfirráða yfir eynni, hafa Rússar unnið markvisst að þvi að koma þar fyrir fleiri mönn- um og auka áhrif sin á eynni, og er nú svo komið að Norðemnn og önnur aðildarlönd Nato, hafa miklar áhyggjur af þróun mála á Svalbarða. Yfirráð Natórikis yfir eynni, ásamt aðild íslanck, skapar Nato lykilaðstöðu i baráttunni um yfirráð Norður-Atlantshafs- ins. Eyjarnar tvær, og þó sér- staklega Svalbarði eru þvert i siglingaleið rússneska flotans Ut i Norður-Atlantshaf. Svo lengi sem Nato hefur aðstöðu á Sval- barða þá getur það haft nánar gætur á ferðum flota Sovétrikj- anna. Ef Sovétrfkin hins vegar næðu yfirráðum á eynni, yrði það til þess að raska stórlega valdahlutföllunum milli austurs ogvesturs, austurblokkinni i vil. öllum opinberum tilboðum Rússa i eyna og tilraunum þeirra til að fá hana keypta, siðan 1920, hefur verið tekið mjög fálega i Noregi. Þvi hafa Rússar gripið til þess ráðs að reyna að auka þau itök sem þeir hafa á sinum hluta eyjaklasans. Þannig eru nú búsettir um þrjú þúsund Rússar i námabæjunum Barentsburg og Pyramiden, en aðeins um eitt þúsund Norð- menn búa i Longyearbyen, höfuðbóli eyjaklasans. Það sem vekur ugg Norð- manna er sú staðreynd, að þrátt fyrir að Rússar á eynni séu um þrefalt fleiri en Norðmenn, þá er kolavinnsla Rússanna minni en Norðmanna. Þvi er ekki nema von, að Norðmenn spyrji sjálfa sig, hvað allir þessir Rússar séu að aðhafast á Sval- barða. Norðmenn efast ekki um, að áhugi Sovétrikjanna á eyja- klasanum sé af öðrum toga spunninn en þeim, að ná þar kolum úr jörðu. Háttsettur norskur embættismaður hefur látið hafa eftir sér að Norðmenn Tílraunir rú til að sölsa sig Svalbar Svalbarði O o oTÖ 50 100 km. -

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.