Tíminn - 28.01.1969, Blaðsíða 1

Gerizt áskrifendur að
Tímanum.
Hringið í síma 12323.
Auglýsing í Tímanum
kemur daglega fyrir augu
80—100 þúsund lesenda.
22. tbl. — Þriðjudagur 28. jan. 1969. — 53. árg.
3 SKÁKIR
A BLS. 8
TRAUSTI EINARSSON, PRÓFESSOR, Á HAFÍSRÁÐSTEFNUNNI í GÆR:
Yindar valdir að ískom-
unni hér - ekki ísmagnil

EJ-Reykjavík, mánudag.
Koma hafíss aö ströndum landsins stendur í engu sambandi viS
þaS ísmagn, sem er í NorSurhöfum. Á milli þessara tveggja atriSa,
ísmagnsins og ískomu, er ekkert samband. Stormar eru hin sérstaka
og beina orsök ískomu hér viS land. Þeir raska eSlilegri ferS íssins,
ísjaSarinn trosnar upp og ísrekiS berzt aS landinu. Þetta var til dæmis
þaS, sem gerSizt áriS 1965 — þegar mikill hafís kom aS landinu.
Þá var óvenju langvarandi suSvestanátt í febrúar og var hún orsök
ískomunnar.
Sjómannadeilan
SíSdcgis í gær hófst sáttafundur
í sjómannadeilunni, og hófst hann
að nýju eftir kvöldmatarhlé, klukk
an níu í gærkvöldi. Þegar blaSiS
fór í prentun hafSi ekkert sam-
komulag náSst, og ekki taliS útlit
fyrir samkomulagi. f Reykjavíkur
höfn lá flotinn mannlaus, eins og
ljóslega sézt á myndinni sem tekin
var í gærdag. (Tímamynd—GE)
A fíenzan næsta leik á
skákmótinu / Hollandi ?
EKH-Reykjavík, mánudag.
Þettta var megin iinntakið í mjög
fróðlegu erindi, sem Trausti Ein-
arsson, prófessor, flutti á hafísráð
stefnunni í dag, en erindi hans
fjallaði um hafísinn á Norður-
íslhafi og Grænlandshafi.
f upphafi erindis síns ræddi
Trausti Eimarsson m. a. um árs-
sveiflur íssins á norðurhveli og
myndua og gerðir póls-íssins og
flutning hans með straumum og
vindi. Einnig um úfetreymi í
Grænlandshaf og ísmyndunarskil-
yrði á Grænlandshafi.
/líaim sneri sér síðan að ísnum
á Grænlandshafi og ræddi um
rekhraða hans og árstíðabreyting
ar á útbreiðslu íssins. Gerði hann
grein fyrir því, hvernig ísinn
breiðist út eftir því sem líður á
veturinn, þar til hann virðist hafa
náð mestri útbreiðslu í febrúarlok.
Trausti fullyrti síðan, að ekk
ert sambamd vœri á milli heildar
ísmagnsins í Grænlandshafi og
ískomu við ísland. Kom hann með
margs konar samanburð, sem
sýndi m. a. að þegar hámarksís
hefur verið á Grænlandshafi, þá
hefur oftast verið mjög lítill eða
enginn hafís við strendur lands
ins. Aftur á móti hafa mestu haf
ísár okkar oft einmitt verið, þeg
ar ísmagnið í Grænlandshafi hefur
verið í meðallagi eða jafnvel und
ir meðallagi.
Trausti sagði því, að ljóst væri
að ástæður fyrir ískomu væru aðr
ar. Teldi hann, að þær orsökuðust
aðallega af sérstökum vejðurskil
yrðum á svæði skammt frá íslandi.
Hann tók sem dæmi um sam
bandið milli ísmagnsins í Græn
landshafi og ískomu árið 1966. Þá
var ísinn norður af Jan Mayen í
febrúarlok langtum austar en í
Ostojic svo illa haídinn fyrir I umferð, sem tefld var í dag. Ég
Flensan eða einhver önnur um nokkru að hann varð að geyma gerði t.d. jafntefli við Lombardy. I meðalári. Samt kom enginn ís til
gangspest Ieikur skákmennina á sér skákir. Annars voru úrslitin á þessa leið: i landsins.
mótiriu í Beverwijk grátt þessa
dagana og sitja þeir hóstamli og I
snýtandi sér yfir skákunum. Orðið
hefur að fresta nokkrum skákum,
en þó hefur ekki komið til veru-
legra tafa. TÍMINN náði tali af
Friðrik Ólafssyni í kvöld þrátt
fyrir vont talsamband og var hann
illa kyefaður.
— Eg er eins og þú heyrir anzi
kvefaður og við erum allir hérna
á mótinu haldnir einhverri pest.
Það eru ljótu óþægindin af því
að sitja hóstandi hvor framan í
annan yfir skákunum, auk þess
sem þetta veldur sumum höfuð
verk. En pestin gengur þó nokkuö
jafnt yfir alla og er það nokkur
bót í máli. Ég held að ekki þurfi
að koma til frestunar á mótinu af
þessum sökum en einstöku leikir
geta dregizt. Nú þegar hefur tafizt
að hefja nokkrar skákir, t.d. var
Mikið var um jafntefli í 11.
Framhald á bls. 5.
En árið 1965 var ekki óeðlilega
NorSmenn að lá síldina
NTB-Bergen, mánudag.
Norska hafrannsóknarskipið
„Johan Hjort" kohi inn til
Bergen fyrir helgina. I.eiðang
uístjórinn á rannsóknarskipinu,
Finn Devold, segir, að síldin
muni verða út af strönd Noregs
um miðjan febrúar og ennfrem
ur að sjávarhitinn meðfram
ströndinni væri svo hagstaíðu/
að góðar horfur væru á því að
síldargangan í ár komi upp að
landinu. Devold heldur að síld
argönguimar verði fyrst vart á
þeim veiðisvæðum, sem Norð-
menn nefna Grip- og Skinne-
banken.
Að sögn Devolds hefur síld-
in haldið kyrru fyrir síðasta
hálfan mánuðinn á svæði u.þ.b.
65 gráður norður og eina gráðu
vestur. Seinni hluta s.l. viku
byrjaði síldin smám saman
göngu sína til heitari hafsvæða
og er hraði síldargöngunnar
ca. 25 kvartmílur í stefnu suð
austur. Og reiknar Devold með
að hraði göngunnar muni auk-
ast og hún halda í sömu átt þar
til hún kemur inn í hinn heita
Atlantshafssjó í norðurkantin-
um á 64. gráðu. Við það að
koma inn í heitari sjó er ætlað
að hún taki stefnubreytingu og
hefji göngu sína suður á bóg-
inn.
Devold segir veiðihorfur vera
góðar. Síldin er fullvaxin, að
Framhald á bls. 5.
mikill ís fyrir norðan í janúarlok
en samt fcom ís „að fslandi,
og það meiri en oftast áður.
Niðurstaða hans var sú, að ís-
inm legðist ebki að landinu, nema
sérstakar ástæður kæmu til, en
þær ástœður vœru einkum vind
ur á svæðinu fyrir norðan land —
árið 1965 hefði það verið óvenju
langvarandi suðvestan átt í febrú
ar.
Aðalniðurstaða Trausta var í
stu'ttu máli sú, að ekfcert sam-
bamd wæri á milli ísmagnsins í
Grænlandshafi og ískomu á fs-
landi. Aftur á móti væru storm
ar hin sérstaka og beina orsök £s-
komu. Stormar röskuðu eðlilegri
ferð íssins meðfram Grænlands
strönd og bæru ísimn til fslands á
viku til 10 dögum. Mætti skýra ís-
komuna mestu hafísárin einmitt
með 7—10 daga suðvestanátt.
Þá bcnti Trausti á, að sá ís,
sem kæmi að landinu á hafísár
um, væri efcki hl'uti af meginísnum
eins og margir teldu. Aðeins væri
um að ræða upptrosnun ísjaðar-
ins. Þetta ísrek bærist síðan með
vindum að landinu og þéttist við
ströndina.
Trausti skipti_ ísfcomum í þrjár
megimtegundir. f fyrsta lagi norð
vesturís, þ. e. sá ís sem kemur
að Horni, Grímsey og í Húnaflóa.
Væri þetta hvað algeingasta ískom
an, og meginorsökin væri vindar
ogstraumar.
f öðru lagi væri norðurís, sem
bærist að landinu með vestlægum
vindum, langvarandi suðvestanátt
eins og áður er nefnt. Færi ísinn
þá austurmeð Norðurlandi, leggð
ist að ströndinni x og þéttist, eins
TTríimhalfl á hls. 14
TRAUSTI EINARSSON, prófessor
á hafísráðstefnunni, sem hófst
í dag.