Morgunblaðið - 12.10.2001, Blaðsíða 28

LISTIR
28 FÖSTUDAGUR 12. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
EIN stærsta sýning sem haldin hef-
ur verið á íslenskri myndlist erlendis
var opnuð í hinu virta Corcoran-
safni í Washington í fyrrakvöld. Sýn-
ingin „Confronting Nature“ eða
Andspænis náttúrunni hefur að
geyma verk 24 listamanna og spann-
ar svið íslenskrar myndlistar á 20.
öld, frá verkum Þórarins B. Þorláks-
sonar til Ólafs Elíassonar og Steinu
Vasulka.
Sýningarstjóri er Ólafur Kvaran,
forstöðumaður Listasafns Íslands,
og eru langflest verkanna á sýning-
unni úr eigu safnsins. Landbúnaðar-
ráðherra, Guðni Ágústsson, opnaði
sýninguna að viðstöddum fjölda
gesta við móttöku í safninu.
Corcoran-safnið, sem stendur í
næsta nágrenni við Hvíta húsið, var
stofnað árið 1869 og er eitt þriggja
elstu listasafna í Bandaríkjunum,
ásamt Metropolitan-safninu í New
York og Fagurlistasafninu í Boston.
Þangað koma hundruð þúsunda
gesta ár hvert.
Að sögn Ólafs Kvaran var það ósk
stjórnenda Corcoran-safnsins að
sýningin brygði upp sögulegu yfirliti
yfir íslenska myndlist á 20. öld.
Þetta er stærsta sýningin sem hald-
in hefur verið á íslenskri myndlist í
Bandaríkjunum og segir Ólafur að
íslensk myndlist hafi með þessu ver-
ið sett í samhengi sem hún hefur
ekki verið í áður. Bæði sé það fyrir
innbyrðis samhengi verkanna sem
spanni áhrif og þróun í íslenskri
myndlist í heila öld og það að hér sé
veitt sýn inn í heim íslenskrar mynd-
listar sem sett er fram á hennar eig-
in forsendum. Hefur hann kosið að
fara þá leið að takmarka fjölda lista-
manna en sýna heldur fleiri verk
hvers þeirra og gefa þannig skýrari
mynd af verkum einstakra lista-
manna.
Verk 24 listamanna,
þar af 14 núlifandi
Af 24 myndlistamönnum sem verk
eiga á sýningunni eru 14 starfandi
listamenn í dag. Þar er m.a. að finna
verk á borð við stóru Heklumynd
Ásgríms Jónssonar frá 1909, Gull-
fjöll Svavars Guðnasonar frá 1946,
málverk eftir Nínu Tryggvadóttur
og Louisu Matthíasdóttur, Erró,
Helga Þorgils Friðjónsson og Georg
Guðna, röð ljósmynda af gjörningum
Sigurðar Guðmundssonar frá 1975–
82, innsetningu Rögnu Róbertsdótt-
ur og Finnboga Péturssonar, skúlp-
túr Brynhildar Þorgeirsdóttur og
ljósmyndir Hrafnkels Sigurðssonar
auk myndbandsinnsetningar Steinu
Vasulka. Þá eru 8 málverka Kjarvals
á sýningunni.
Sýningin fetar því breitt svið
myndlistar þar sem landslagssýnin
er alltaf til staðar þótt birtingar-
formið sé margslungið. Leitast er
við að varpa ljósi á áhrif náttúrunnar
í verkum íslensku listamannanna í
sýningarskrá þar sem m.a. má finna
greinar eftir bandaríska heimspek-
inginn Arthur C. Danto og listfræð-
ingana Marticu Sawin og Auði
Ólafsdóttur.
Það var að frumkvæði Landa-
fundanefndar, og formanns hennar,
Einars Benediktssonar, fyrrverandi
sendiherra, að undirbúningur fyrir
þessa sýningu hófst fyrir tveim ár-
um. Sýningin er síðasti viðburður-
inn í því kynningarstarfi sem
Landafundanefnd hefur staðið að í
Bandaríkjunum síðastliðið ár til að
minnast 1.000 ára afmælis landa-
funda Leifs Eiríkssonar í vestur-
heimi.
Sýningin er einnig styrkt af rík-
isstjórn Íslands, Eimskipi, Flugleið-
um og átaksverkefninu Iceland Nat-
urally í Bandaríkjunum.
Ein stærsta sýning á íslenskri myndlist erlendis opnuð í Washington
Íslensk myndlist
í nýju samhengi
Washington. Morgunblaðið.
Sýningunni lýkur á myndbandsinnsetningu eftir Steinu Vasulku.
Morgunblaðið/Hulda Stefánsdóttir
Ólafur Kvaran, forstöðumaður Listasafns Íslands, ræðir verk sýning-
arinnar við landbúnaðarráðherra, Guðna Ágústsson, og aðstoðarmann
hans, Sveinbjörn Eyjólfsson. Verk Gunnlaugs Scheving í bakgrunni.
Þrjú málverka Nínu Tryggvadóttur er að finna á sýningunni í Corcor-
an-safninu en listakonan starfaði lengst af ævi sinnar í Bandaríkjunum.
SÝNINGIN Lífræna – vélræna
verður opnuð í Listasafni Reykja-
víkur – Hafnarhúsi í kvöld kl. 20.
Þar hefur Einar Már Guðvarðar-
son skapað einfalda og hljóðláta
innsetningu og boðið vini sínum
Bjarne Lönnroos að deila með sér
sýningu um hið lífræna – vélræna
og stöðu mannsins í tilverunni.
Í kynningu frá listasafninu seg-
ir: „Í sýningunni er tekist á við til-
veruna, eins og við mennirnir skil-
greinum hana. Líf kviknar, vex og
þroskast, hnignar og deyr. Slík er
hringrás náttúrunnar og við sjáum
hana í öllu í kringum okkur og
hvert í öðru; við fæðumst, döfnum
og deyjum. Utan jarðarinnar virð-
ast gilda sömu lögmál; einstakir
heimar og stjörnukerfi verða til,
þroskast, hnigna og hverfa að lok-
um. Allt bendir til að hið sama
gildi um alheiminn sjálfan; hann
varð til með Stóra hvelli, og mun
hverfa í andhverfu þess viðburðar.
Þrátt fyrir að öll okkar vísindi
hafi leitt mannkynið til þessarar
niðurstöðu læðist að okkur sá
grunur að það sé eitthvað til sem
standi utan við þetta ferli. Sá
grunur kemur fram í voninni um
eilífðina að loknu jarðlífinu og í
ótta okkar við vélina – að tæknin
verði eilíf, að hið vélræna taki við,
þar sem hinni lífrænu tilveru
sleppir.“
Hljóðlát innsetn-
ing um tilveruna
Innsetning Einars Más Guðvarðarsonar.
DANSKA uppboðsfyrirtækið
Bruun og Rasmussen seldi íslensk-
ar bækur að andvirði tæpra átta
milljóna íslenskra króna á uppboði í
Kaupmannahöfn í gær. Bækurnar
voru úr einkasafni Eyvind og Er-
ling Finsen sem var stærsta safn
sinnar tegundar í Danmörku. Meðal
bóka voru Íslendingasögur í út-
gáfum frá 18. öld, Þorláksbiblía
prentuð á Hólum í Hjaltadal 1607
og Guðbrandsbiblía einnig prentuð
á Hólum 1584, Grallari prentaður á
Hólum 1649, Passíusálmar Hall-
gríms Péturssonar, prentaðir á
Hólum 1745, Lögþingsbók prentuð í
Hrappsey 1775, Landnámasaga
prentuð í Skálholti 1688, auk ferða-
sagna og náttúrufræðirita af ýmsu
tagi.
Kóngsskuggsjá á háu verði
Að sögn Flemmings Pedersens
sem hafði umsjón með uppboðinu
seldust allar bækurnar, en eins og
gengur fóru sumar undir ásettu
verði og aðrar langt yfir. Hann
kvaðst mjög undrandi á því hve ís-
lensku biblíurnar seldust ódýrt,
Þorláksbiblía á andvirði 312.000 ís-
lenskra króna og Guðbrandsbiblían
á 320.000 krónur. „Við byrjuðum á
Íslendingasögunum. Þær seldust
vel, en ekki á mjög háu verði; sum-
ar aðeins yfir uppsettum prís og
aðrar undir. Það sem kom mest á
óvart þar var að Kóngsskuggsjá
gefin út af Hálfdani Einarssyni
1748 seldist á hærra verði en við
bjuggumst við, eða á rúmar 180.000
íslenskar krónur. Þetta var reyndar
mjög fallegt eintak. Salan á biblíun-
um er talsverð vonbrigði. Ég seldi
lélegra eintak af Þorláksbiblíunni
fyrir þremur árum á tæpar 370.000
íslenskar krónur, en eintakið sem
fór nú á 320.000 var miklu heillegra
og betur með farið. Guðbrands-
biblían hafði reyndar lent í elds-
voða, og var svolítið skemmd, en
verðið var samt of lágt. Dýrasta
bókin var landafræðibókin Historia
Vinlandiæ Antiquæ, sem seldist á
rúmlega tvöföldu því verði sem upp
var sett, eða á um 740.000 íslenskar
krónur.“ Að sögn Flemmings Ped-
ersens var sú bók í mjög góðu ásig-
komulagi og eitt af fáum eintökum
sem til er, því stærsti hluti lagersins
brann í eldinum í Kaupmannahöfn
1728. Ferðabók Eggerts Ólafssonar
og Bjarna Pálssonar prentuð í Sorø
1772 seldist líka langt yfir settu
verði, eða á 275.000 krónur.
Flemming Pedersen segir að kaup-
endur stærstu og dýrustu bókanna
hafi verið danskir og norskir, en
veit ekki hvort Íslendingar tóku
þátt í uppboðinu.
Guðbrands-
biblía á
góðu verði
Saurblað Guðbrandsbiblíunnar sem
seld var á uppboði Bruun og Rasm-
ussen í Kaupmannahöfn í gær.
BLÁI hnötturinn eftir Andra Snæ
Magnason verður tekinn aftur til sýn-
inga í Þjóðleikhúsinu og verður fyrsta
sýning á sunnudag.
Þar segir frá villibörnunum á Bláa
hnettinum sem eru algerlega frjáls og
halda að lífið geti ekki orðið fallegra
og skemmtilegra. En þegar geimsk-
rímsli lendir þar og kennir börnunum
að fljúga upphefst ótrúlegra ævintýri
en nokkurt barn á Bláa hnettinum
hefði getað grunað að það lenti í.
Blái hnötturinn
aftur á fjalirnar
TÓNLISTARFÉLAG Borgarfjarð-
ar hefur nú sitt 35. starfsár með tón-
leikum í Borgarneskirkju í kvöld kl.
20.30. Þar munu þeir Haukur Guð-
laugsson orgelleikari og sr. Gunnar
Björnsson sellóleikari flytja fjöl-
breytta tónlist auk þess sem sr.
Gunnar mun ræða við áheyrendur
um verkin og höfunda þeirra.
Tónleikar
í Borgarnesi
JÓNAS Viðar opnar málverkasýn-
ingu í IsKunst Gallery í Ósló á morg-
un, laugardag. Jónas sýnir málverk
úr myndröðinni Portrait of Iceland
og nýtir hann sér þar tölvutækni og
aðrar aðferðir. Verkin eru hefðbund-
in landslagsverk með tilvísun í ís-
lenska landslagið.
Þetta er 19. einkasýning Jónasar
en hann hefur tekið þátt í fjölda sam-
sýninga hér heima og erlendis.
Sýningin stendur til 4. nóvember.
Slóðin á heimasíðu Jónasar er
www.jvs.is.
Jónas Viðar
sýnir í Ósló
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦