Morgunblaðið - 26.07.2002, Blaðsíða 22

Morgunblaðið - 26.07.2002, Blaðsíða 22
ERLENT 22 FÖSTUDAGUR 26. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ LENGI hefur verið gert ráð fyrir því að Jiang Zemin, forseti Kína, setjist í helgan stein í haust en margt bendir nú til þess að hann vilji gegna áfram formennsku í kommúnistaflokknum og berjist fyrir því á bak við tjöldin að halda völdunum, að sögn heimildar- manna í flokknum. Takist Jiang að halda völdunum gæti það leitt til valdabaráttu milli tveggja kyn- slóða frammámanna í komm- únistaflokknum. Áður en kínverski leiðtoginn Deng Xiaoping lést árið 1997 hafði hann ákveðið að Jiang, sem er 76 ára, viki fyrir Hu Jintao varafor- seta. Þótt lítið hafi borið á Hu, sem er 59 ára, hefur hann lagt mikið kapp á að koma bandamönnum sínum í mikilvægar valdastöður á síðustu þremur árum. Samkvæmt áætlun Dengs um valdaskiptin átti svokölluð þriðja kynslóð kínverskra leiðtoga að víkja fyrir fjórðu kynslóðinni, ekki aðeins á efsta þrepi valdastigans heldur í öllu forystuliði komm- únistaflokksins. Gert hefur verið ráð fyrir því að um helmingur sjö manna fastanefndar stjórn- málaráðs kommúnistaflokksins og annarra hátt settra embættis- manna í flokknum og hernum dragi sig í hlé. Hu og fleiri stjórnmálamenn af fjórðu kynslóðinni áttu að taka við í haust á 16. landsþingi komm- únistaflokksins, samkomu um 2.000-3.000 frammámanna í 32 hér- uðum Kína, stórborgum, hernum, ráðuneytum og stærstu ríkisfyr- irtækjum. Stjórn Kína hefur sagt að undirbúningur flokksþingsins gangi vel en ýmislegt bendir til þess að því verði frestað þar til í nóvember vegna valdatog- streitunnar og fyrirhugaðra ferða- laga æðstu embættismanna flokks- ins, meðal annars Jiangs, Zhus Rongjis forsætisráðherra og Lis Pengs, forseta þingsins. Stendur stuggur af yngri kynslóðinni Stuðningsmenn Jiangs beita sér nú fyrir því að hann haldi völd- unum með óvenju mikilli áróð- ursherferð, meðal annars greinum í dagblöðum í Hong Kong. Jiang nýtur einkum stuðnings meðal leiðtoga héraðanna, hersins og æðstu embættismanna í ráðuneyt- unum, að sögn heimildarmanna í flokknum, vegna þess að þeir eru andvígir valdaskiptaáætlun Dengs og hafa beyg af fjórðu kynslóðinni. Þessir embættismenn hafa látið í ljósi áhyggjur af auknum áhrifum bandamanna Hus á síðustu þrem- ur árum og þeir óttast að upp- stokkunin verði til þess að þeir missi þau völd og hlunnindi sem þeir hafa tryggt sér á þrettán ára valdatíma Jiangs, að sögn heimild- armannanna. Yngri og lægra settir embætt- ismenn óttast hins vegar að haldi Jiang völdunum leiði það til auk- innar andstöðu við alræði komm- únistaflokksins. Sérfræðingar í kínverskum stjórnmálum segja að verði Jiang áfram formaður flokksins leiði það til flokkadrátta í kommúnistaflokknum í fyrsta sinn frá því á níunda áratug liðinnar aldar þegar valdabarátta skapaði skilyrði fyrir mótmælin í Peking sem herinn kvað niður með grimmilegum hætti 1989. Þeir segja að öll helstu umrótaskeiðin í Kína eftir byltinguna 1949, meðal annars menningarbyltingin 1966- 69, hafi verið afleiðing klofnings innan kommúnistaflokksins. Kínversku heimildarmennirnir leggja þó áherslu á að ekki sé öruggt að Jiang haldi völdunum og hann kunni að láta undan takist honum að koma helstu banda- mönnum sínum í stjórnmálaráð flokksins. Almenningsálitið er helsta vopn Hus í valdabaráttunni því talið er að kínverskur almenn- ingur álíti nú tímabært að stokka upp í forystusveit komm- únistaflokksins eftir 13 ára valda- tíma Jiangs. Nýrri kenningu Jiangs hampað Áróðursherferð stuðnings- manna Jiangs snýst um nýja stjórnmálakenningu hans sem kín- verskir fjölmiðlar hafa lýst sem nýju haldreipi kommúnistaflokks- ins. Jiang segir hana vera nýja „valdastoð flokksins“ og „öflugt hugmyndafræðilegt vopn til að fullkomna og þróa frekar sósíalískt kerfi landsins“. Kenning Jiangs hefur verið túlk- uð þannig að kommúnistaflokk- urinn eigi að leggja megináherslu á að leita eftir stuðningi miðstétt- arinnar, eigenda fyrirtækja og hvítflibba og hætta að reiða sig á skriffinna, bændur og verkamenn. Jiang hefur beitt sér fyrir því að kenningin verði sett í stefnuskrá flokksins til að tryggja sér áhrif til æviloka. Málgögn kommúnista- flokksins hafa birt fjölmargar greinar þar sem boðskap forsetans er jafnað við kenningar Maós Ze- dongs og Dengs Xiaopings. Gallinn er hins vegar sá að það litla sem vitað er um kenningu Ji- angs virðist aðeins vera samsafn af slagorðum. Leiðtogar kínverska kommún- istaflokksins hafa hingað til valið eftirmenn sína. Maó tilnefndi Hua Guafeng, sem var við völd í tvö ár, og Deng valdi Jiang – en einnig Hu. Jiang átti engan þátt í því að Hu var skipaður varaforseti og hefur aldrei treyst honum full- komlega, að sögn heimildarmanna í flokknum. Leiðtogar kommúnistaflokksins í kínversku héruðunum tóku að hvetja til þess að Jiang héldi völd- unum á fundum sem hófust í jan- úar. Yfirmenn hersins tóku undir þetta og sögðu að Jiang ætti einnig að vera áfram formaður hermála- nefndar flokksins. Ennfremur hefur verið gert ráð fyrir uppstokkun í yfirstjórn hers- ins. „Næstum allir hershöfðingj- arnir vilja að Jiang haldi völd- unum,“ sagði heimildarmaður í hernum. „En allir helstu ofurst- arnir og lægra settir herforingjar vilja að hann fari.“ Fjölskyldan bendluð við spillingu Zhu forsætisráðherra, sem er þriðji valdamesti maður Kína, hef- ur ekki gefið neinar vísbendingar um afstöðu sína í málinu. Li Peng þingforseti, annar valdamesti mað- urinn, hefur hins vegar hlaðið lofi á kínverska forsetann. Heimildarmennirnir segja að Li, sem er 74 ára, styðji Jiang vegna þráláts orðróms um að eiginkona þingforsetans og þrjú börn þeirra hafi hagnast á samningum ríkisins við orkufyrirtæki á níunda ára- tugnum þegar hann var orku- málaráðherra. Jiang hefur einnig ástæðu til að hafa áhyggjur af fjölskyldu sinni fái Hu og stuðningsmenn hans mikil völd, að sögn heimildar- mannanna. Einn sona forsetans var á meðal stórra hluthafa í fjar- skiptafyrirtækjum sem var ívilnað fyrr á árinu þegar stjórn Kína stóð fyrir endurskipulagningu í fjar- skiptamálum. Jiang Zemin tregur til að láta af embætti Horfur á mikilli valdabaráttu í kínverska komm- únistaflokknum Jiang Zemin ’ Birtar eru grein-ar þar sem boðskap forsetans er jafnað við kenningar Maós Zedongs og Dengs Xiaopings. ‘ Peking. The Washington Post. ÞESS verður minnst í Argentínu í dag, föstudag, að hálf öld er liðin frá andláti Evu Peron, eiginkonu einræðisherrans Juans Perons sem síðar var steypt af stóli. Eva Peron lést aðeins 33 ára að aldri úr krabbameini, hún var óvenju fögur og varð goðsögn þegar í lifanda lífi, einkum naut hún mikillar hylli alþýðufólks. Er eiginmaðurinn bauð sig fram til forsetakjörs 1946 tókst Evu með málflutningi sínum að höfða sterkt til fátæklinganna sem hún nefndi descamisados, hina skyrtulausu. Fátæklingar líta margir svo á að „Evita“ hafi verið dýrlingur en páfinn hefur kurt- eislega vísað því á bug að veita henni þá upphefð. En Eva Peron, sem sjálf var af lágum stigum og óskilgetin, var einnig hart gagnrýnd og sögð vera ómerkilegur lýðskrumari sem skeytti ekkert um efnahagsmál og lofaði öllum gulli og grænum skóg- um ef þeir bara kysu Peron. Enn aðrir gengu lengra og sögðu að hún væri einfaldlega spillt hóra. Hún var um hríð leikkona en náði litlum árangri á þeirri braut, það var ekki fyrr en stjórn- málamaðurinn og hershöfðinginn Juan Peron gerði hana að eig- inkonu sinni að framinn var tryggður. Bandaríska dagblaðið The New York Times sagði á sín- um tíma í minningargrein um hana að Eva Peron hefði verið „metnaðarfull, kaldrifjuð, óþreyt- andi, snjöll og afburða fögur“ og þessir eiginleikar hefðu átt þátt í lyfta henni úr djúpi umkomuleys- isins upp í hæðir frægðar, auðæfa og valda á nokkrum árum. Á áttunda áratugnum gerðu Andrew Lloyd Webber og Tim Rice söngleikinn Evitu sem byggð- ist að nokkru á ævi Evu Peron þótt frjálslega væri farið með stað- reyndir. Lögin urðu vinsæl um all- an heim og 1996 var gerð kvik- myndin Evita með Madonnu í titilhlutverkinu. Myndin hlaut þrenn Golden Globe-verðlaun, enn jókst áhuginn á goðsögninni, hvar- vetna heyrðist Evita syngja til þjóðar sinnar og biðja hana um að gráta sig ekki. Könnun sem gerð var nýlega í Bandaríkjunum sýndi að forsetafrúin fyrrverandi var þekktasti Argentínumaðurinn í Bandaríkjunum. Eva Peron vann aldrei hylli yfirstéttarmanna í Argentínu, þeim fannst hún ekki einvörðungu vera af lélegum ættum heldur gagnrýndu þeir stíl hennar og fannst hún oft ruddaleg og sýna jafnt valdafíkn og fégræðgi. Al- þekkt var hneigð hennar til að bera dýra skartgripi. Fyrir fjórum árum var seld á uppboði í London brjóstnæla hennar, skreytt fána Argentínu, demanti og safír. Nær milljón dollarar, um 80 milljónir króna, fengust fyrir næluna. Svo mikil voru áhrif Evu Peron eftir dauðann að þegar Peron var steypt af stóli 1955 létu herfor- ingjar ræna smurðu líkinu og fela það á óþekktum stað á Ítalíu. Síðar var líkið sent til Spánar þar sem Peron bjó þá í útlegð og loks sent aftur til Argentínu 1974 er Peron komst aftur til valda. Hálf öld frá dauða Evitu Peron AP Maria Eva Duarte de Peron, öðru nafni Evita, veifar til stuðningsmanna sinna í Buenos Aires árið 1951. Forsetafrúin í Argentínu er enn goðsögn í landi sínu Buenos Aires. AFP:

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.