Morgunblaðið - 15.12.2002, Blaðsíða 47
HUGVEKJA
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. DESEMBER 2002 47
Staður Nafn Sími 1 Sími 2
Akranes Jón Helgason 431 1347 431 1542
Akureyri Skrifstofa Morgunblaðsins 461 1600
Bakkafjörður Stefnir Elíasson 473 1672
Bifröst Bára Rúnarsdóttir 435 0054
Bíldudalur Pálmi Þór Gíslason 456 2243
Blönduós Gerður Hallgrímsdóttir 452 4355 868 5024
Bolungarvík Nikólína Þorvaldsdóttir 456 7441 867 2965
Borgarnes Þorsteinn Viggósson 437 1474 898 1474
Breiðdalsvík María Jane Duff 475 6662
Búðardalur Anna María Agnarsdóttir 434 1381
Dalvík Halldór Reimarsson 466 1039 862 1039
Djúpivogur Sara Dís Tumadóttir 478 8161 847 5572
Egilsstaðir Páll Pétursson 471 1348 471 1350
Eskifjörður Björg Sigurðardóttir 476 1366 868 0123
Eyrarbakki R. Brynja Sverrisdóttir 483 1513 699 1315
Fáskrúðsfjörður Jóhanna Sjöfn Eiríksdóttir 475 1260/853 9437/475 1370
Flateyri Hjördís Guðjónsdóttir 456 7885
Garður Álfhildur Sigurjónsdóttir 422 7310 846 8123
Grenivík Ólína H. Friðbjarnardóttir 463 3131
Grindavík Kolbrún Einarsdóttir 426 8204 426 8608
Grímsey Ragnhildur Hjaltadóttir 467 3148
Grundarfjörður Bjarni Jónasson 438 6858/854 9758/894 9758
Hella Brynja Garðarsdóttir 487 5022 895 0222
Hellissandur/Rif Lára Hallveig Lárusdóttir 436 6889/436 1291/848 1022
Hnífsdalur Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Hofsós Bylgja Finnsdóttir 453 7418 893 5478
Hólmavík Ingimundur Pálsson 451 3333 893 1140
Hrísey Siguróli Teitsson 466 1823
Húsavík Bergþóra Ásmundsdóttir 464 1086 893 2683
Hvammstangi Gunnar Þorvaldsson 451 2482 892683
Hveragerði Imma ehf. 483 4421 862 7525
Hvolsvöllur Helgi Ingvarsson 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Ranveig Á. Gunnlaugsdóttir 478 2416 862 2416
Innri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 862 3281
Ísafjörður Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Keflavík Elínborg Þorsteinsdóttir 421 3463 896 3463
Kirkjubæjarkl. Birgir Jónsson 487 4624 854 8024
Kjalarnes Haukur Antonsson 566 8378 895 7818
Kópasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laugarás Jakop Antonsson 486 8983
Laugarvatn Berglind Pálmadóttir 486 1129 865 3679
Neskaupstaður Sólveig Einarsdóttir 477 1962 848 2173
Ólafsfjörður Árni Björnsson 466 2347 866 7958
Ólafsvík Laufey Kristmundsdóttir 436 1305
Patreksfjörður Björg Bjarnadóttir 456 1230
Raufarhöfn Alda Guðmundsdóttir 465 1344
Reyðarfjörður Guðmundur Fr. Þorsteinsson 474 1488/892 0488/866 9574
Reykholt Bisk. Guðmundur Rúnar Arneson 486 8797
Reykhólar. Ingvar Samúelsson 434 7783
Reykjahlíð v/Mýv. Margrét Hróarsdóttir 464 4464
Sandgerði Sigurbjörg Eiríksdóttir 423 7674 895 7674
Sauðárkrókur Ólöf Jósepsdóttir 453 5888 862 2888
Selfoss Jóhann Þorvaldsson 482 3375 899 1700
Seyðisfjörður Margrét Vera Knútsdóttir 472 1136 863 1136
Siglufjörður Sigurbjörg Gunnólfsdóttir 467 1286 467 2067
Skagaströnd Þórey og Sigurbjörn 452 2879 868 2815
Stokkseyri Kristrún Kalmansdóttir 867 4089
Stykkishólmur Erla Lárusdóttir 438 1410 690 2141
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdóttir 475 8864
Suðureyri Tinna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Ingibjörg Ólafsdóttir 456 4936
Tálknafjörður Sveinbjörg Erla Ólafsdóttir 456 2676
Varmahlíð Ragnar Helgason 453 8134 867 9649
Vestmannaeyjar Jakobína Guðlaugsdóttir 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdal Hulda Finnsdóttir 487 1337 869 7627
Vogar Hrönn Kristbjörnsdóttir 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Svanborg Víglundsdóttir 473 1289 473 1135
Ytri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 821 3475
Þingeyri Þór Lini Sævarsson 456 8353
Þorlákshöfn Ragnheiður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshöfn Ragnheiður Valtýsdóttir 468 1249
Dreifing Morgunblaðsins
Hér eru upplýsingar um þá sem dreifa blaðinu á landsbyggðinni
400 fm á 22 millj. mjög vel staðsett, til sölu eða leigu.
Mjög gott lagerhúsnæði - verslunaraðstaða, skrifstofur. Laust strax.
Uppl. í síma 898 8577 og 551 7678
Afmælisþakkir
Innilegar þakkir til ykkar allra
sem heiðruðu okkur með nærveru
ykkar vegna 75 ár afmælis míns
og styrktu Ungmennafélag
Íslands og Kammerkór
Reykjavíkur með framlögum
sínum til „Fíkn er fjötur,
reikningur 515-26-3680 hjá
Íslandsbanka“, rúmar 100.000.
Að okkar ósk voru blóm og gjafir
afþakkaðar.
Gleðileg jól og farsælt komandi
ár með þökk fyrir það liðna.
Inga og Ásmundur.
FRÉTTIR
ÞESSI dýrlegi árstímiværi æði snautlegur áað horfa, ef ekki værumarglit ljósin til aðgefa honum það yfir-
bragð sem nú má hvarvetna líta.
Og eins, ef engin væru jólatrén
úti fyrir. Hvað þá inni.
Um uppruna jólatrésins er þó
flest á huldu, en talið er að rætur
þess liggi í einhverskonar trjá-
dýrkun djúpt í mannkynssög-
unni. Í Róm og víðar skreyttu
menn t.d. í fornöld hús sín um
nýárið með grænum trjágreinum
eða gáfu þær hver öðrum, og átti
það að boða gæfu. Mistilteinninn
í Englandi var afsprengi sömu
hugsunar. Til er einnig fjöldinn
allur af goðsögum og sögnum,
þar sem alheimstré er látið tákna
heiminn. Það ber ýmis nöfn, eftir
því hvaðan vitneskjan er runnin,
en alltaf er það sama uppi á ten-
ingnum: kenningin um „miðj-
una“. Eitt þessara trjáa er Askur
Yggdrasils, úr trúarbrögðum
norrænna manna, og annað er
Lífsins tré í Eden.
Árni Björnsson þjóðháttafræð-
ingur ritar í bókinni Sögu dag-
anna (1977):
Frá því um 1100 var tekið að sýna helgi-
leiki innan kirkju og utan, þar á meðal sög-
una um sköpun mannsins, syndafallið og
burtreksturinn úr aldingarðinum Eden.
Stóð skilningstréð þá tíðast á miðju svið-
inu. Það var grænt tré og héngu á því epli
og borðar. Líktist það talsvert jólatré,
nema kertin vantaði, en svo var einnig um
þau jólatré, sem fyrst eru spurnir um.
En hversu sem orðið hefur siður að reisa
sígrænt tré í húsum á jólum, er næsta eðli-
legt, að það bætti á sig ljósum með tím-
anum. Kerti voru ævinlega mikið um hönd
höfð á jólunum og engin undur, þótt mönn-
um dytti í hug að reyna einnig að festa þau
á tréð.
Fyrstu þekktu heimildir um
einskonar jólatré eru frá Strass-
burg og þar um kring á 16. öld.
En hinn fyrsti sem getur um
ljósum prýtt jólatré er Goethe, í
sögu frá 1774. Fyrsta mynd af
jólatré með ljósum er hins vegar
frá Zürich árið 1799. Nokkrum
árum síðar, 1807, eru til sölu á
markaði í Dresden í Þýskalandi
fullbúin jólatré, m.a. skreytt
gylltum ávöxtum og kertum.
Greinilegt er, að siðurinn er þá
búinn að ná öruggri fótfestu þar
um slóðir. Hann fór svo að berast
til Norðurlanda eftir 1800. Til Ís-
lands munu fyrstu jólatrén hafa
komið um 1850, í kaupstaði, að-
allega hjá dönskum fjölskyldum.
En fæstir landsmenn áttu þess
kost að eignast grenijólatré á
þeim tíma. Málið var leyst með
því að smíða gervijólatré og
klæða það með sortulyngi, beiti-
lyngi eða eini. Elstu heimildir um
slíkt eru frá 1880–1890. En áhrif-
in voru þau sömu, hinn duldi
kraftur engu minni. Um þess
konar tré yrkir Hannes Pét-
ursson:
Jólatréð okkar, stirðlegur
stautur af dökkum viði
sem bíður síns tíma
í tómlátu myrkri háaloftsins …
Nú höldum við af stað
upp í hlíðina gömlu
að reyta handa því lyng.
Það er logn og hvít jörð.
Til að reyta berjalyng
handa blásnauðu trénu.
Jólin að koma – og lyngið
er loðið af mjöll.
Vongleði
vængjar skóhælinn okkar!
Eins og gefur að skilja eru til
margar helgisagnir um uppruna
jólatrésins, þessa mikla tákns
ljóssins hátíðar. Þekktust allra er
líklega sagan um englana þrjá,
sem Guð bað um að fara til jarð-
arinnar, þegar halda átti jól í
fyrsta sinn, og velja þar tré, sem
best hentaði tilefninu.
Og allir völdu þeir grenitréð.
Önnur saga, ekki eins kunn, en
ættuð frá Sikiley, er á þessa leið:
Á fyrsta ævikvöldi Jesúbarnsins komu líf-
verur hvaðanæva af jörðinni í fjárhúsið í
Betlehem til að heiðra konunginn nýfædda
og færa honum gjafir.
Meira að segja trén voru í þeim hópi.
Ólífutréð gaf honum ávexti sína. Pálmatréð
færði honum döðlur. Og öll hin áttu líka
eitthvað til að færa honum að gjöf. Nema
þinurinn litli. Hann var kominn um langan
veg og gat með naumindum staðið upp-
réttur, þegar áfangastað var náð. Hin
stærri trén áttu því auðvelt með að stjaka
við þessum norðlæga gesti og fyrr en varði
stóð hann einn afsíðis, fjarri ljómanum sem
frá jötunni stafaði.
Engill, sem var þar hjá og sá það sem
gerðist, kenndi í brjósti um tréð lágvaxna,
fór upp til stjarnanna og bað nokkrar
þeirra um að koma og setjast á greinar
þess. Sem þær og gerðu, lýsandi eins og
björtust kerti. Þegar Jesúbarnið sá þetta,
fylltist hjarta þess af gleði og bros færðist
yfir varir. Það blessaði tréð og mælti svo
um, að þinurinn og ættingjar hans skyldu
þaðan í frá verða prýdd á aðventu og jól-
um, til að verma hjörtu barnanna.
Hvert og eitt einasta er Lífsins
tré, miðja alheimsins, og tengir
saman alla þætti hans. Þar sam-
einast fortíð, nútíð og framtíð.
Stjarnan nær upp í himin
Guðs.
Lífsins tré
Hið sígræna tré hefur um árþúsundir vakið
furðu manna og aðdáun og þótt búa yfir leynd-
ardómum. Sigurður Ægisson fjallar í dag um
jólatréð, sem nú er eitt helsta tákn jólanna víð-
ast hvar, en er þó tiltölulega nýkomið til sög-
unnar í þeim búningi.
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Aðalfundur Landsnefndar Al-
þjóða verslunarráðsins verður
þriðjudaginn 17. desember kl. 12 í
Grillinu, Hótel Sögu. Gestur aðal-
fundarins verður Halldór Ásgríms-
son, utanríkisráðherra og flytur
hann erindi: Stækkun ESB og áhrif
hennar á EES-samninginn. Friðrik
Sophusson, forstjóri Landsvirkj-
unar, verður fundarstjóri.
Á NÆSTUNNI
BYGGÐARMERKI fyrir
Rangárþing eystra var sam-
þykkt á sveitarstjórnarfundi
nýlega. Rangárþing eystra er
nýtt sameinað sveitarfélag 6
hreppa í austanverðri Rangár-
vallasýslu frá því í vor.
Nýja merkið er hannað af
Guðrúnu de Fontenay. Guðrún
er grafískur hönnuður og er frá
Útgörðum í Rangárþingi
eystra. Merki Guðrúnar er
blátt á hvítum grunni með
mynd af fjalli og fljóti sem
myndar upphafsstafinn í nafni
sveitarfélagsins. Vatnsmiklar
ár, fjöll og jöklar eru einmitt
sterkustu einkenni náttúrunn-
ar í sveitarfélaginu.
Mikil ánægja er með tillögu
Guðrúnar að merki fyrir sveit-
arfélagið og var hún samþykkt
einróma í sveitarstjórn.
Byggðar-
merki sam-
þykkt
Hvolsvelli. Morgunblaðið.
LÖGREGLAN í Hafnarfirði auglýs-
ir eftir bifreið af gerðinni Nissan
Terrano, blárri að lit, skráningar-
númer NX-038 en henni var stolið í
Garðabæ hinn 28. nóvember síðast-
liðinn.
Þeir sem kunna að vita hvar bif-
reið þessi er niðurkomin eru beðnir
um að láta lögreglu vita í síma 525
3300.
Lýst eftir
stolnum bíl
Á FUNDI háskólaráðs Tæknihá-
skóla Íslands 22. nóvember sl. var
samþykkt sú breyting að bjóða upp á
BS-gráðu í rafmagnstæknifræði.
Allt frá stofnun skólans árið 1964
hefur eingöngu verið hægt að taka
fyrsta árið hér og síðan hafa nem-
endur þurft að fara utan til að ljúka
námi. Breytingin tekur strax gildi
þannig að þeir nemendur sem eru
núna á fyrsta ári geta haldið áfram á
þriðju önn haustið 2003.
Undirbúningsvinna við þetta nýja
námsframboð er þegar hafin. Þetta
er mikilvægur áfangi fyrir nemend-
ur og skólann í heild þar sem hægt
verður að bjóða upp á fjölbreyttara
námsval en áður, segir í fréttatil-
kynningu.
Boðið verður upp á tvær náms-
brautir, sterkstraums- og veik-
straumsbraut. Á báðum brautunum
verður talsvert tölvunám. Að öðru
leyti verður námið nokkuð hefð-
bundið í líkingu við það sem þekkist í
Danmörku.
Rafmagns-
tæknifræði til
BS-prófs