Morgunblaðið - 20.12.2002, Blaðsíða 34

HALLDÓR Ásgrímsson, formaður Framsókn-
arflokksins, segir spurður um þá yfirlýsingu Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur borgarstjóra um að
hún hyggist sitja áfram sem borgarstjóri og fara
líka í framboð fyrir Samfylkinguna í Reykjavík,
að ekki sé hægt að vera skipstjóri á einum báti og
háseti á öðrum. Hann segir afstöðu framsókn-
armanna í Reykjavík skýra í þessu máli; fram-
sóknarmönnum finnist ekki samrýmanlegt að
vera forystumaður þriggja flokka í höfuðborg-
inni; vera þeirra borgarstjóri og borgarstjóri í
Reykjavík á ábyrgð þeirra en fara jafnframt á
fullt í landsmálapólitíkina á vegum Samfylking-
arinnar. „Þetta gengur ekki upp,“ segir Halldór
og bendir m.a. á að Samfylkingin ætli að reka
sína kosningabaráttu í andstöðu við núverandi
ríkisstjórn.
„Það er að sjálfsögðu vonlaust að borgarstjóri,
sem er á ábyrgð þessara þriggja flokka og þar
með Framsóknarflokksins, geti blandað sér með
afgerandi hætti inn í þessa kosningabaráttu. Það
fer ekki saman.“
Þegar Halldór er spurður að því hvort hann
hafi verið hafður með í ráðum þegar Ingibjörg
Sólrún tók umrædda ákvörðun sína segir hann
svo ekki hafa verið. Hún hefði heldur ekki haft
samband við forystumenn Framsóknarflokksins
og VG í Reykjavík. „Ég geri
engar kröfur um samráð við
mig í þessu máli en ég tel
fráleitt að ræða ekki við for-
ystumann Framsókn-
arflokksins í Reykjavík, Al-
freð Þorsteinsson, áður en
svo afdrifarík ákvörðun er
tekin.“
Halldór telur að Samfylk-
ingin hafi ekki hugsað málið
mikið. „Ég er viss um að
málið horfði öðruvísi við
þeim ef framsóknarmaður hefði verið borg-
arstjóri í Reykjavík og hefði síðan ákveðið að
blanda sér inn í landsmálabaráttuna með jafn-
afgerandi hætti.“
Engar þreifingar um nýjan meirihluta
Spurður að því hvort hann hafi verið með í
ráðum við gerð yfirlýsingar borgarfulltrúa
Framsóknarflokksins og VG í gær segir Halldór
að hann hafi lesið uppkast að yfirlýsingunni í
gærmorgun og ekki gert neinar athugasemdir.
Halldór var spurður um myndun nýs meiri-
hluta í borgarstjórn springi sá sem nú er. „Ef
þessi meirihluti springur verður að mynda ann-
an me
hugle
ræða
ingin
tískum
Me
sæti l
Samf
kjörd
lista s
ingin
sex er
„en é
flokk
stóra
nein þ
á okk
borga
Að
ustu d
andi h
segir
áhrif
til ko
ingum
þá ek
Reyk
Halldór Ásgrímsson, formaður Framsóknarflokksins
Halldór
Ásgrímsson
Skipstjórinn ekki háseti á ö
34 FÖSTUDAGUR 20. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Um árabil hafa flestirgengið út frá því semvísu að Ingibjörg Sól-rún Gísladóttir myndi
láta að sér kveða í landsmálunum á
nýjan leik. Líklega áttu hins vegar
fæstir von á því að þegar sú stund
rynni upp myndi það valda jafn-
miklu írafári og raun ber vitni.
Samstarfið innan Reykjavíkurlist-
ans hefur verið í uppnámi síðast-
liðinn sólarhring og samstarfs-
flokkar Samfylkingarinnar
krefjast þess að Ingibjörg Sólrún
láti af embætti borgarstjóra láti
hún verða af framboði til Alþingis.
Í Kastljósi Sjónvarpsins í gær
sagði Alfreð Þorsteinsson, oddviti
Framsóknarflokksins í borgar-
stjórn, að það væri „grundvallarat-
riði“. Það er því forvitnilegt að
velta fyrir sér annars vegar stöðu
Ingibjargar Sólrúnar í stöðunni
sem og framtíð Reykjavíkurlist-
ans.
Óvíst um fimmta sætið
Í næstu kosningum verður kosið
í fyrsta skipti samkvæmt nýrri
kjördæmaskipan og hefur Reykja-
vík verið skipt upp í tvö kjördæmi,
norður og suður, sem hvort um sig
hefur níu kjördæmaþingmenn og
tvo uppbótarþingmenn. Miðað við
núverandi fylgi Samfylkingarinn-
ar hefur verið talið líklegt að fjórða
sætið yrði baráttusæti flokksins í
báðum kjördæmunum. Það þyrfti
nokkuð mikið til ef flokkurinn ætti
að ná inn fimmta manninum. Í al-
þingiskosningunum 1999 hlaut
Samfylkingin 26,8% fylgi á lands-
vísu en í Reykjavíkurkjördæmi
var flokkurinn með 29% atkvæða.
Engin leið er að segja til um
hvernig það fylgi myndi skiptast á
milli nýju kjördæmanna og raunar
á eftir að draga endanleg mörk
þeirra. Hins vegar er ljóst að jafn-
vel þótt Samfylkingin myndi bæta
við sig töluverðu fylgi myndi það
ekki duga til að ná fimmta sætinu í
Reykjavík norður. Það sem þyrfti í
raun að gerast er að Samfylkingin
næði svipaðri stærð og Sjálfstæð-
isflokkurinn hefur haft í Reykjavík
í gegnum árin.
Miðað við þær úthlutunarreglur
sem taka gildi með nýju kosninga-
lögunum þarf framboð fylgi á
bilinu 38,5–50% til að ná fimm
kjördæmakjörnum þingmönnum í
öðru hvoru Reykjavíkurkjördæm-
anna miðað við að fimm listar séu í
framboði. Það er því í raun ekki
fyrr en 50% markinu er náð sem
fimmti maðurinn er alveg öruggur.
Fylgið þyrfti líka að vera yfir 45%
til að flokkurinn væri nokkuð
öruggur. Það er erfiðara að reikna
út hvernig jöfnunarsætin tvö
munu raðast þar sem fleiri þættir
hafa áhrif þar. Ef gengið er út frá
að þau muni raðast líkt og kjör-
dæmasætin þarf fylgi á bilinu
33,3–41,7% til að ná inn fimmta
manninum. Það þingsæti væri hins
vegar alls ekki öruggt fyrr en
41,7% markinu er náð og ekki eru
miklar líkur á þingsæti fyrr en
fylgið er orðið á bilinu 35–40%.
Harður slagur í Reykjavík
Það liggur fyrir að slagurinn
verður gífurlega harður í Reykja-
vík norður. Davíð Oddsson for-
sætisráðherra mun leiða lista
Sjálfstæðisflokksins og Halldór
Ásgrímsson utanríkisráðherra
mun leiða lista Framsóknarflokks-
ins. Þá má gera ráð fyrir að annar
forystumanna vinstri grænna í
Reykjavík, Ögmundur Jónasson
eða Kolbrún Halldórsdóttir, leiði
lista þeirra.
Í þessu ljósi verður að teljast
hæpið að Samfylkingin eigi miklar
líkur á að ná fimmta manninum inn
í Reykjavík norður. Í pólitík getur
hins vegar allt gerst og það er
hægt að leika sér að því að skoða
hvað myndi gerast ef Samfylking-
in ynni slíkan stórsigur að Ingi-
björg Sólrún næði kjöri sem
fimmti þingmaður flokksins í
Reykjavík norður.
Sjálfstæðisflokkur var með
45,7% fylgi í Reykjavík í síðustu
kosningum og þarf því mikið að
ganga á til að fimmti þingmaður
hans í kjördæminu sé í hættu. Það
er því líklegra að annaðhvort Hall-
dór Ásgrímsson eða oddviti vinstri
grænna yrði að sjá á eftir þingsæti
sínu. Það er því kannski engin
furða að leiðtogar þessara flokka
skuli telja ákvörðun borgarstjóra
um framboð beint að sínum
um að einhverju leyti þó
flokkarnir starfi saman í
stjórn.
Kostir Ingibjarga
Fyrir Ingibjörgu Sólr
mikið í húfi. Hún hefur
undir með því að taka sk
borgarmálunum í landsm
nýjan leik. Þetta er raunar
skipti, sem hún tekur þett
en hún var borgarfulltrúi K
listans á níunda áratugnum
ar þingmaður sama flokks.
Ingibjörg Sólrún hefur
yfir að hún hyggist sitja áfr
borgarstjóri. Hins vegar
Framsóknarflokkurinn og
grænir líta svo á að henni
sætt lengur í stól borga
Heimildamaður innan Fra
arflokksins sagði að þar á
litið á yfirlýsinguna sem ky
í hádeginu í gær sem „u
arbréf“ og ekki yrði hvikað
Ef Ingibjörg Sólrún l
starfi borgarstjóra mun
framtíð hennar ráðast í
kosningum og þá ekki sí
Samfylkingin mun eiga a
næstu ríkisstjórn. Ef sú
raunin mun útspili Ing
vafalítið verða þakkaður á
inn. Ef Ingibjörg Sólrún n
Ingi-bjarga
Áform Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur
um þingframboð hafa hleypt lífi í pólitík-
ina. Steingrímur Sigurgeirsson veltir
fyrir sér ýmsum möguleikum í stöðunni.
Alfreð Þorsteinsson og In
AF
INNLENDUM
VETTVANGI
UPPNÁMIÐ
Í R-LISTANUM
Samstarf flokkanna þriggja,sem mynda Reykjavíkurlist-ann og meirihluta borgar-
stjórnar Reykjavíkur, er í uppnámi
vegna yfirlýsingar Ingibjargar Sól-
rúnar Gísladóttur borgarstjóra um
að hún ætli í þingframboð fyrir
Samfylkinguna. Harkaleg viðbrögð
forystumanna Framsóknarflokks-
ins og Vinstri grænna í Reykjavík
koma borgarstjóra augljóslega á
óvart. Það er harla ótrúlegt að
Ingibjörg Sólrún hafi séð það fyrir
að samstarfsflokkar hennar settu
henni stólinn fyrir dyrnar með
þeim hætti sem þeir gerðu í gær,
er þeir kröfðust þess opinberlega
að hún hætti við framboðið en viki
ella úr stóli borgarstjóra.
Það vekur raunar nokkra furðu,
hversu gerólíkum augum forystu-
menn samstarfsflokka Samfylking-
arinnar í R-listanum annars vegar
og borgarstjóri hins vegar líta
þetta mál og bendir ekki til að þar
sé mikill samkomulagsgrundvöllur
fyrir hendi úr þessu.
Í yfirlýsingu borgarfulltrúa
Framsóknarflokksins og VG, sem
kynnt var í gær, segir: „Með hlið-
sjón af því hvernig til Reykjavík-
urlistans var stofnað er ljóst að
það er ekki samrýmanlegt að vera
borgarstjóri í umboði kosninga-
bandalags þriggja flokka og fara á
sama tíma í þingframboð fyrir einn
þeirra og gerast þannig keppinaut-
ur tveggja samstarfsflokka í borg-
arstjórn. Með ákvörðun sinni um
að taka sæti á framboðslista Sam-
fylkingarinnar í Reykjavík hefur
borgarstjóri því í raun ákveðið að
hverfa úr stóli borgarstjóra.“
Halldór Ásgrímsson, formaður
Framsóknarflokksins, segir í
Morgunblaðinu í dag að ákvörðun
borgarstjóra gangi ekki upp. „Það
er að sjálfsögðu vonlaust að borg-
arstjóri, sem er á ábyrgð þessara
þriggja flokka og þar með Fram-
sóknarflokksins, geti blandað sér
með afgerandi hætti inn í þessa
kosningabaráttu. Það fer ekki sam-
an,“ segir Halldór.
Alfreð Þorsteinsson, leiðtogi
framsóknarmanna í borgarstjórn,
segir: „Við teljum að það samrým-
ist ekki stöðu borgarstjóra að fara
í framboð fyrir einn af þessum
þremur flokkum sem eru í þessu
samstarfi ... ég tel að það komi alls
ekki til greina.“
Steingrímur J. Sigfússon, for-
maður Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs, segist sammála
yfirlýsingu borgarfulltrúanna og
segir svo: „Hún vissi svo sem hug
minn og Halldórs Ásgrímssonar og
mat okkar til þessara hluta frá því
í haust. Það hefur ekkert breyst í
því.“
Þá talar Árni Þór Sigurðsson,
forseti borgarstjórnar og forystu-
maður VG í borginni, um trúnaðar-
brest og segir: „Við höfum einfald-
lega sagt að við teljum að það sé
ekki samrýmanlegt að vera í fram-
boði fyrir Samfylkinguna og vera
áfram borgarstjóri í þessu kosn-
ingabandalagi hér.“
Öllu skýrar geta forystumenn
VG og Framsóknarflokksins varla
talað. Ekki verður séð hvernig þeir
eiga úr þessu að geta sætt sig við
að Ingibjörg Sólrún sitji áfram
sem borgarstjóri, að því gefnu að
hún bjóði sig fram til þings fyrir
Samfylkinguna. Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir virðist hins vegar láta
þetta allt sem vind um eyru þjóta
þegar hún segir í blaðinu í dag að
hún njóti áfram trausts sem borg-
arstjóri og telji af og frá að hætta
við framboð sitt til þings. Vandséð
er, miðað við það sem áður er rak-
ið, hvaða rök hún hefur fyrir því að
hún njóti áfram trausts samstarfs-
flokka Samfylkingarinnar í
Reykjavíkurlistanum. Samstarfs-
flokkarnir hafa gert henni að velja
á milli framboðs til þings og borg-
arstjórastólsins og hún hlýtur að
eiga afar erfitt með að komast hjá
því vali.
Í þessu máli brýzt fram af fullum
krafti sú togstreita, sem verið hef-
ur á milli sameiginlegra hagsmuna
R-listaflokkanna þriggja í borgar-
stjórn annars vegar og hagsmuna
þeirra í landsmálapólitíkinni hins
vegar. Vinstrihreyfingin – grænt
framboð og Framsóknarflokkurinn
líta augljóslega svo á að framboð
Ingibjargar Sólrúnar til þings sé
svo sterk ógnun við þessa flokka,
að þeir geti ekki við unað. Aug-
ljóslega taka þeir ekki mark á
þeirri röksemdafærslu borgar-
stjóra, að hún geti barizt fyrir
hagsmunum Reykjavíkurborgar á
þingi, heldur líta svo á að hún muni
berjast fyrir flokkshagsmunum
Samfylkingarinnar. Steingrímur
Sigfússon segist í Morgunblaðinu í
dag hafa áhyggjur af því að
ákvörðun Ingibjargar Sólrúnar
minnki líkurnar á að vinstri stjórn
verði mynduð eftir kosningarnar í
vor og að möguleikar flokkanna
þriggja til að byggja upp traust sín
á milli um samstarf í landsstjórn-
inni hafi einnig skaðazt.
Þetta virðist ekki björguleg
byrjun á þeirri baráttu fyrir
breyttu stjórnarmynztri, sem Ingi-
björg Sólrún sagðist í Morgun-
blaðinu í gær vilja leggja lið með
framboði sínu.
Svo virðist sem borgarstjóri hafi
með útspili sínu jafnvel frekar auk-
ið líkurnar á áframhaldandi sam-
starfi Framsóknarflokksins og
Sjálfstæðisflokksins í landsstjórn-
inni. Sömuleiðis blasir við að hverfi
Ingibjörg Sólrún úr stóli borgar-
stjóra á hún sér engan augljósan
eftirmann, sem gæti notið trausts
allra flokkanna þriggja. Vandkvæði
á að ná samkomulagi um nýjan
borgarstjóra gætu raunar orðið til
þess að einhver R-listaflokkanna
skærist úr leik og leitaðist við að
mynda nýjan meirihluta með Sjálf-
stæðisflokknum.
Í ljósi þessa má ljóst vera að
ákvörðun Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur um að gefa kost á sér
til Alþingis er stórpólitísk tíðindi,
sem eiga eftir að draga dilk á eftir
sér.