Morgunblaðið - 11.10.2003, Blaðsíða 38

MINNINGAR
38 LAUGARDAGUR 11. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Þorleifur RagnarJónasson fæddist
á Eiðsstöðum í
Blöndudal í Austur-
Húnavatnssýslu 27.
október 1913. Hann
lést á Heilbrigðis-
stofnuninni á Siglu-
firði 6. október síð-
astliðinn. Foreldrar
Ragnars voru Jónas
Guðmundsson bóndi
á Eiðsstöðum, f. 19.
janúar 1879, d. 25.
september 1933, og
kona hans Ólöf
Bjarnadóttir, f. 3.
ágúst 1884, d. 18. júlí 1957. For-
eldrar Jónasar voru Guðmundur
Árnason bóndi í Syðra-Tungukoti,
Víðimýrarseli og Mikley í Vall-
hólmi í Skagafirði, f. 19. desember
1830 í Dalasýslu, d. 26. janúar 1880,
og kona hans Ingiríður Þorbergs-
dóttir, f. 17. september 1837 í Aust-
ur-Húnavatnssýslu, d. 23. desem-
ber 1923. Foreldrar Ólafar voru
Bjarni Sveinsson smiður og sjó-
maður að Valbraut í Garði í Gull-
bringusýslu, f. 22. apríl 1859 í Gull-
bringusýslu, d. 18. september 1921,
og kona hans Ásta María Sveins-
dóttir, f. 6. september 1855 í Vest-
ur-Húnavatnssýslu, d. 28. júlí 1919.
Systkini Ragnars eru átta: 1)
Bjarni Jónasson, f. 16. ágúst 1905,
d. 5. apríl 1906. 2) Ásta María Jón-
asdóttir hjúkrunarkona, f. 18. jan-
úar 1909, d. 18. júní 1967. Maður
hennar var Marínó R. Helgason
verslunarstjóri. 3) Bjarni Jónasson,
f. 1. febrúar 1911, d. 3. mars 1915.
4) Guðmundur Jónasson, f. 21. nóv-
ember 1916, d. 6. desember 1916. 5)
Guðmundur Jónasson útibússtjóri,
f. 10. febrúar 1918. Kona hans er
Margrét Jónsdóttir. 6) Ingiríður
Jónasdóttir Blöndal húsmóðir, f. 9.
október 1920. Maður hennar er
Magnús Blöndal byggingameistari.
7) Aðalheiður Jónasdóttir húsmóð-
ir, f. 30. desember 1922, d. 16. febr-
júní 1984. Ragnar lauk búfræði-
prófi frá Bændaskólanum á Hólum
vorið 1933, hélt síðan til Danmerk-
ur og lauk prófi sem mjólkurfræð-
ingur frá Ladelund Mejeriskole
vorið 1939. Hann vann á dönskum
mjólkurbúum og kom heim í
Petsamoför Esju haustið 1940
ásamt fjölda annarra Íslendinga.
Ragnar flutti til Siglufjarðar vorið
1941. Í fjögur ár veitti hann for-
stöðu mjólkursamsölu og mjólkur-
búð og var næstu fimm ár skrif-
stofustjóri hjá byggingarfélaginu
Sveini og Gísla hf. Hann var ráðinn
bæjargjaldkeri vorið 1950 og
gegndi því starfi í þrjá áratugi. Á
þeim tíma var hann oft settur bæj-
arstjóri. Jafnframt var hann í
þrettán ár framkvæmdastjóri
Sjúkrahúss Siglufjarðar. Hann var
lengi fréttaritari fyrir dagblaðið
Vísi og Sjónvarpið.
Þegar Ragnar lét af störfum
bæjargjaldkera gat hann helgað
sig fræðimennsku og ritstörfum,
sem hann hafði lengi unnið að í hjá-
verkum um árabil. Á árunum frá
1996 til 2001 voru gefnar út fimm
bækur eftir Ragnar: Siglfirskar
þjóðsögur og sagnir, Siglfirskir
söguþættir, Siglfirskur annáll,
Margir eru vísdóms vegir og Mörg
læknuð mein. Hann hlaut menning-
arverðlaun Siglufjarðarkaupstað-
ar árið 1997 fyrir fræðistörf sín.
Ragnar var mjög virkur í fé-
lagsmálum í sinni heimabyggð.
Hann var formaður Norræna fé-
lagsins á Siglufirði í þrjú ár og
skipulagði fyrsta vinabæjamótið á
Íslandi sumarið 1950. Hann starf-
aði lengi í Félagi sjálfstæðismanna
á Siglufirði og var formaður þess á
sjötta áratugnum. Hann var í stjórn
Sögufélags Siglufjarðar og Hún-
vetningafélagsins og söng með
Karlakórnum Vísi í fjölda ára.
Ragnar var einn af stofnendum
Lionsklúbbs Siglufjarðar haustið
1954, en það var fyrsti klúbburinn
utan Reykjavíkur, og var heiðurs-
félagi klúbbsins. Ragnar var félagi
í Frímúrarareglunni í áratugi og
forystumaður þess félagsskapar á
Siglufirði. Útför Ragnars verður
gerð frá Siglufjarðarkirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
úar 1995. Maður henn-
ar er Hörður Haralds-
son byggingameistari.
8) Skúli Jónasson
byggingameistari og
bankastarfsmaður, f.
12. febrúar 1926. Kona
hans er Guðrún Jóns-
dóttir húsmóðir.
Ragnar kvæntist 29.
maí 1943 Guðrúnu
Reykdal, f. 16. desem-
ber 1922. Foreldrar
hennar voru Ólafur J.
Reykdal trésmiður á
Siglufirði, f. 10. júní
1869, d. 20. desember
1960, og kona hans Sæunn Odds-
dóttir, f. 18. júlí 1895, d. 24. júní
1938. Börn Ragnars og Guðrúnar
eru þrjú: 1) Ólafur bókaútgefandi í
Reykjavík, f. 8. september 1944.
Kona hans er Elín Bergs skrifstofu-
maður, f. 11. júní 1949. Synir
þeirra eru tveir: Ragnar Helgi
grafískur hönnuður, f. 5. október
1971. Kona hans er Margrét Sig-
urðardóttir kennari. Börn þeirra
eru Diljá og Ólafur Kári. Kjartan
Örn, f. 25. október 1972. Hann
stundar framhaldsnám við Har-
vardháskóla í Bandaríkjunum.
Kona hans er Ásta Sóllilja Guð-
mundsdóttir líffræðingur og börn
þeirra eru Valtýr Örn og Elín
Halla. 2) Jónas ritstjóri í Reykjavík,
f. 24. febrúar 1948. Kona hans er
Katrín Guðjónsdóttir, læknaritari,
f. 27. maí 1950. Þau eiga tvo syni,
þeir eru: Ragnar héraðsdómslög-
maður, f. 20. júlí 1976, og Tómas
laganemi, f. 7. ágúst 1980. 3) Edda
húsmóðir í Hollandi, f. 4. október
1949. Maður hennar er Óskar Már
Sigurðsson flugstjóri, f. 27. júní
1949. Þau eiga þrjá syni, þeir eru:
Sigurður Rúnar tölvufræðingur, f.
6. júní 1975. Kona hans er Steph-
anie Óskarsson-Colaris, sálfræð-
ingur. Þau eiga einn son, Kjartan
Pieter. Ólafur Ragnar nemi, f. 17.
ágúst 1981. Ásgeir Þór nemi, f. 26.
Fjöllin á Siglufirði hafa ætíð tekið á
móti mér brosandi – en í dag eru þau
sorgmædd. Hólshyrnan grætur.
Fjöllin vita að sá sem hefur horft á
þau hvern einasta dag síðustu sextíu
ár, og þekkti þau öll með nafni, er
horfinn. Siglufjörður hefur misst
mikið.
Það var hrein unun að vera í kring-
um tengdaföður minn. Hann hafði
þessa einstöku nærveru og hreif alla
með sér með lifandi frásögn og víð-
tækri þekkingu á mönnum og mál-
efnum. Ég kom fyrst til Siglufjarðar á
Þorláksmessu árið 1971. Smá föl var
á jörðinni, jólasnjór. Hlíðarvegur 27,
sem Jónas var búinn að segja mér svo
oft frá, nálgaðist. Á stéttinni stóðu til-
vonandi tengdaforeldrar mínir,
Ragnar og Guðrún, héldust í hendur
eins og þau gerðu alltaf. Þau litu á
mig og breiddu út faðminn. Ég var
svo velkomin.
Gimsteinninn hans Ragnars, hún
Guðrún, á svo bágt, en við munum öll
halda utan um hana – fyrir hann.
Katrín Guðjónsdóttir.
Sem ungur Reykjavíkurdrengur
var ég sendur í sveit norður í Húna-
vatnssýslu á árunum kringum 1960.
Eitt haustið vorum við nokkrir
unglingarnir sendir í svonefndar fyr-
irgöngur fram á Auðkúluheiði. Fyrsti
áningarstaður okkar var Eiðsstaðir,
fremsti bær í Blöndudal. Þegar við
kvöddum heimamenn og lögðum af
stað báðu þeir okkur að sýna
hæversku við fólk þar í framsveitum,
þar sem þaðan kæmu mestu gáfu-
menn þjóðarinnar, þar væri töluð
betri íslenzka og fjölskylduböndin
væru sterkari. Þar slægi hjarta þjóð-
arsálarinnar. Úr þessu umhverfi eru
rætur tengdaföður míns Þ. Ragnars
Jónassonar sprottnar. Það var ekki
fyrr en nokkrum árum seinna, þegar
ég kom inn í hans fjölskyldu, að ég
skildi sannleikann í orðum bændanna
forðum. Ragnar tengdafaðir minn var
hinn mesti viskubrunnur og voru fjöl-
skylduböndin honum afar mikilvæg.
Enda þótt fjarlægðirnar á milli
okkar væru stundum miklar og við
værum á margan hátt ólíkir, annars
vegar flugstjórinn, þar sem allt þarf
að gerast á að minnsta kosti hálfum
hljóðhraða, og hins vegar fræðimað-
urinn, þar sem nákvæmni og sam-
viskusemi ræður ríkjum, náðum við
mjög vel saman. Mér er sérstaklega
minnisstætt sumarið 1981, þegar ást-
kær tengdamóðir mín þurfti að fara
til lækninga í London og ég fór með
þeim hjónum. Við Ragnar þræddum
götur Lundúnaborgar tveir saman,
ég þekkti leiðirnar á söfnin og um
breiðstræti borgarinnar og hann
kunni söguna og þekkti bakgrunn
þess sem fyrir augu bar. Seinna nut-
um við þess líka að hafa þau Ragnar
og Guðrúnu í heimsókn hjá okkur
þegar við bjuggum í Englandi, og var
sama hvort við værum á víkingaslóð-
um í Hastings eða á slóðum Róm-
verja á suðurströnd Englands, alltaf
kunni Ragnar skil á sögu staðanna.
Eftir að við fluttum til Hollands komu
þau líka til okkar, og nutum við þess
að hafa þau hjá okkur og fara með
þau þar um slóðir, og naut fræðimað-
urinn sín einnig þar.
Með þessum orðum langar mig til
að þakka Ragnari tengdaföður mín-
um ánægjulega samfylgd, og erum
við Edda stolt yfir því að synir okkar
skuli hafa átt slíkt ljúfmenni fyrir afa.
Það á eftir að verða tengdamóður
minni mikill styrkur í hennar miklu
sorg að eiga minningar um svo góðan
mann.
Óskar Már Sigurðsson, Hollandi.
Plato leggur á einum stað í munn
Aristofanesar ræðu um ástina. Þar
segir að í upphafi hafi maðurinn verið
settur saman úr tveimur samföstum
líkömum. Guðirnir hafi síðar deilt í
með tveimur, skipt hverjum manni
upp og skapað þannig mann og konu.
Þarna eigi leit okkar að ástinni
upptök sín, hver maður leiti að
„hinum helmingi sjálfs sín“. Sumir
finna, aðrir ekki. Í þessu ljósi hef ég
alltaf séð samband afa míns og
ömmu. Þau fundu. Virðingin og vænt-
umþykjan sem þau ræktuðu sín í milli
virtist alltaf jafn náttúruleg, raun-
veruleg og einhvern veginn sjálf-
sprottin. Þau voru sem ein sál í tveim-
ur líkömum.
Amma og afi bjuggu á Hlíðarveg-
inum. Þar er amma fædd og býr enn.
Afi flutti inn þegar þau giftust.
Langafi minn hafði byggt húsið og
svo byggði afi sjálfur við þegar börn-
um fjölgaði. Húsið á Hlíðarveginum
er öðruvísi en nokkur annar staður
sem ég veit um.
Þar tókst ömmu á endanum að
venja mig á koppinn með loforðum
um rúsínuverðlaun fyrir margt löngu.
Þaðan gengum við afi upp í Hvann-
eyrarskál saman, til þess að vinna
okkur inn fyrir kökum og kaffi hjá
ömmu á eftir. Andrúmsloftið á Hlíð-
arveginum er einhvern veginn kyrr-
ara en annarsstaðar og þótt snjó-
skaflarnir byrgi sýn út um gluggana
er þar alltaf hlýtt. Tíminn líður líka
öðruvísi fram í þessu húsi en annars-
staðar. Þar tekur maður leikhlé og
nær andanum. Og þótt ég viti að hús-
ið stendur í hlíðinni fyrir ofan eyrina á
Siglufirði hefur mér alltaf fundist það
vera bara að nafninu til. Hlíðarvegur
27 er fyrir mér alltaf einhversstaðar
annarsstaðar, á öðru sviði, í sérheimi.
Afi minn var alltaf umhyggjusam-
ur og hlýr. Hann hafði áhuga á ver-
öldinni, fylgdist með fram á síðasta
dag, alltaf jafn skýr og eldfljótur að
hugsa í rökræðum. En líka alltaf
tilbúinn að grínast enda gat hann ver-
ið mjög stríðinn þegar sá gállinn var á
honum. Hann var hófstilltur maður,
ekki mikið fyrir að hreykja sér eða
láta hafa fyrir sér. Hann var sjálf-
stæður og sjálfum sér nægur. Hann
lifði viðburðaríka og farsæla ævi;
fæddist í torfbæ í sárri fátækt, komst
til mennta, bjó um árabil í Danmörku
uns stríðið umturnaði öllu og sendi
hann heim til Íslands. Það var á
Siglufirði sem hann síðan á endanum
fann ömmu.
Eftir hádegið á mánudaginn sagð-
ist afi minn vera svolítið þreyttur og
vildi leggja sig. Eftir stundarkorn í
rúmi sínu sofnaði hann svefninum
langa. Hljóðlátari gerist brottför úr
þessum heimi varla. Og allt mjög í
hans stíl. Það eru forréttindi að hafa
Þ. RAGNAR
JÓNASSON
✝ RögnvaldurJónsson fæddist
í Réttarholti í
Skagafirði 29. ágúst
1908. Hann lést á
Heilbrigðisstofnun-
inni á Sauðárkróki
1. október síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Jón Rögnvalds-
son bóndi í Réttar-
holti, f. 24. septem-
ber 1883, d. 18.
janúar 1917, og
kona hans Sólveig
Halldórsdóttir, f. 22.
apríl 1881, d. 1. júní
1953. Rögnvaldur átti tvö systk-
ini, Freyju Katrínu Filippíu og
Sigurð, sem létust bæði í frum-
bernsku.
arinn Guðmundur, f. 4. nóvember
1954, Halldór Bragi, f. 3. nóv-
ember 1957, Sólveig Ebba, f. 27.
september 1959, Sigurður Örn, f.
9. desember 1961 og Ásta Berg-
hildur, f. 26. nóvember 1963. 2)
Jón, f. 19. febrúar 1939, maki Ás-
dís Björnsdóttir, f. 18. sept. 1936.
Börn þeirra eru Björn, f. 3. jan-
úar 1966 og Bryndís, f. 5. júní
1970. Barnabarnabörnin eru 18,
þar af 17 á lífi. Rögnvaldur og
Ingibjörg stofnuðu heimili í
Flugumýrarhvammi og bjuggu
þar ávallt síðan.
Rögnvaldur varð búfræðingur
frá Hólaskóla 1930. Jafnframt bú-
störfum var hann kennari í Akra-
hreppi 1934–1960 og skólastjóri
þar 1960–1966. Hann var kirkju-
organisti við Flugumýrar- og
Miklabæjarkirkju 1927–1965 og
einnig um skeið við Hofstaða-
kirkju og Hóladómkirkju.
Rögnvaldur verður jarðsunginn
frá Flugumýrarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
26. maí 1932
kvæntist Rögnvaldur
Ingibjörgu Maríu
Jónsdóttur, f. 9. júlí
1908, d. 8. júlí 1999.
Foreldrar Ingibjarg-
ar voru Jón Jónasson
bóndi á Flugumýri í
Skagafirði, f. 1. apríl
1855, d. 1. mars 1936
og kona hans Sigríð-
ur Guðmundsdóttir, f.
10. júní 1879, d. 22.
desember 1973. Börn
Rögnvalds og Ingi-
bjargar eru: 1) Sigur-
veig Norðmann, f. 28.
maí 1933, maki Ólafur Þórarins-
son, f. 26. október 1923. Þau
skildu. Börn þeirra eru sex, Rögn-
valdur, f. 27. ágúst 1952, Þór-
Á meðan hafið glitrar við aftaninn,
og mávarnir garga sinn aftansöng,
rennur skelfullur sandurinn saman
við steina fjöruborðsins, í taktföstum
rythma.
Tvenn fótspor, ein lítil, ein stór,
marka sér leið í gljúpum sandinum.
Þau ganga svo létt, hönd í hönd. Ann-
að hægt og hitt skoppar hjá.
Þú sem veist svo óendanlega meira
en ég, ert svo óendanlega stærri en
ég. Svarar spurningum og segir sögur
gamalla daga.
Afi, af hverju er himininn blár? Nú
velkist minningin um í huga mér, eins
og smápeningur í vasa, því þú, afi
minn, ert floginn á vit minninganna,
og ert svo óendanlega langt í burtu
frá mér.
Eftir stend ég, við glitrandi haf aft-
ansins, mávarnir garga sinn aftan-
söng.
Og aðeins ein fótspor marka sér
gamalkunna leið, við steina fjöru-
borðsins.
Hvíl í friði, afi minn, þín dótturdótt-
ir
Arnhildur Lilý Karlsdóttir.
Elsku langafi, mig langar að þakka
þér fyrir allar samverustundirnar
sem við áttum saman. Ég sakna þín
en veit þó að nú líður þér vel því þú ert
komin til langömmu.
Leiddu mína litlu hendi,
ljúfi Jesús, þér ég sendi
bæn frá mínu brjósti, sjáðu,
blíði Jesús, að mér gáðu.
Hafðu gát á hjarta mínu
halt mér fast í spori þínu,
að ég fari aldrei frá þér,
alltaf, Jesús, vertu hjá mér.
Um þig alltaf sál mín syngi
sérhvern dag, þó eitthvað þyngi.
Gef ég verði góða barnið,
geisli þinn á kalda hjarnið.
(Ásmundur Eiríksson.)
Ég mun geyma stundirnar með þér
í hjarta mínu.
Þín
Harpa.
Elsku langafi, við þökkum þér fyrir
allar stundirnar sem við áttum sam-
an.
Ég skal vaka í nótt, meðan svanirnir sofa,
meðan sólargeislar fela sig bláfjöllin við.
Yfir dalnum er hljótt og nú dimmir í kofa.
Inn í draumheima svíf þú hinn ljúfasta frið.
Létt um vorgróna hlíð sveipast þokubönd þýð.
Yfir þögulum skógi er næturró blíð.
Ég skal vaka í nótt, meðan húmið er hljótt.
Ég skal halda um þig vörð, meðan sefur þú rótt.
(Jónas Tryggvason.)
Þín langafabörn,
Sunna, Tinna og Ólafur Andri.
Glóðafeykir gnæfir yfir sögufræg-
um bæjunum í Blönduhlíð. Margur
ekur um Skagafjörð án þess að veita
þessum fjalljöfri athygli þar sem
hann fyllir upp í röð fjallanna, en þau
verða hlíf að baki Blönduhlíðar og
gera hana fríða og búsældarlega.
Þetta var heimur Rögnvaldar Jóns-
sonar í Flugumýrarhvammi, þar
sinnti hann starfi bóndans, kennar-
ans, organistans en þó er eftirminni-
legastur öðlingurinn sem hann bar
með sér, einlægur í að bæta annarra
hag, efla söngmennt og aðra menn-
ingu. Hann gerði Blöndhlíðinga-
organista úr undirrituðum, sem
kynntist þar úrvalsfólki, félögum
Rögnvaldar úr kirkjustarfinu og
þeirri sveitareiningu sem glímir nú
við að halda úti sjálfstæðu hrepps-
félagi og framkvæma þannig merki-
lega tilraun, þar sem bera má saman
stórt nýsameinað sveitarfélag ann-
arra Skagfirðinga og Akrahreppinn, –
gróinn sveitahrepp, sem kýs að glíma
sjálfur við að halda sjó og sækja fram
á tímum ágjafa og ólaga. Þau hjónin
Ebba og Rögnvaldur fundu til í
stormum samtíðarinnar og lögðu
fyllilega sinn skerf til samfélagsins.
Það var eftirminnilegt að koma á
heimili þeirra, ekki síður eftir að þau
fluttu í litla húsið sitt, þar sem iðulega
var fullt af frændum og vinum og tek-
ið á móti gestum af einstakri hlýju.
Lánsmaður var ég að fá að eignast
Rögnvald að vini og ráðgjafa og mig
langar til að votta ættingjum hans og
vinum samúð við þessi þungbæru
tímamót.
Ingi Heiðmar Jónsson.
Leiðir okkar Rögnvaldar lágu sam-
an haustið 1978, þegar við Elsa flutt-
um að Miklabæ. Rögnvaldur var
kirkjuorganisti í Blönduhlíð í áratugi,
hann byrjaði með afa mínum, sr. Lár-
usi Arnórssyni, snemma á síðustu öld.
Rögnvaldur sagði við mig að hann
væri hættur að spila, þegar ég hitti
hann en honum fannst það vera
skylda sín að hjálpa þessum unga son-
arsyni Lárusar af stað. Samvinna
okkar var góð og þar kynntist ég
RÖGNVALDUR
JÓNSSON