Nýja dagblaðið - 25.09.1934, Blaðsíða 1

NYJA DAGBIAÐIÐ
2. ár. | Reykjavík, þriðjudaginn 25. sept. 1934. 226. blað
m íí
10 miljónir fyrv. hermanna
mótmæla ófriði. - Þeir telja það skyldu
sína við látna félaga
Þeir ætla að láta byggja nýbýli á friðuðu landi þrátt fyrir
mótmæli umsjónarmannsins á Þingvöllum, hreppstjóra og odd-
vita sveitarinnar og gegn atkvæði þriðja nefndarmannsins.
Nýja dagblaðið hafði heyrt,
að Þingvallanefndin hefði leyft
bóndanum 1 Skógarkoti að
flytja bæ sinn niður að Vellan-
kötlu.
Skógarkot er í hinu friðaða
Þingvallalandi, en bóndanum
þar er óheimil fjárbeit innan
hins friðaða lands. Hafa hon-
um verið greiddar um 9000 kr.
sem skaðabætur fyrir það, að
verða af þeim hlunnindum.
Nýlega sótti hann um leyfi
til Þingvallanefndar, að mega
flytja bæ sinn niður að Vellan-
kötlu og stofna þar nýtt býli.
En stofnun nýbýlis þar mundi
þýða stórkostlega eyðingu á
skógi, og er slíkt vitanlega í
fyllstu andstöðu við anda frið-
unarinnar.
Til þess að fá staðfestingu á
því, hvort það myndi rétt að
Þingvallanefnd hefði þannig
brotið Þingvallafriðunina, spurð
ist Nýja dagblaðið fyrir uid
það hjá ritara nefndarinnar,
Magnúsi Guðmundssyni, fyrv.
ráðherra, hvort þetta væri
rétt.
Magnús sagði, að meirihluti
nefndarinnar hefði leyft að
byggt yrði nýtt býli við Vellan-
kötlu.
Aðrir nefndarmenn eru{ Jón-
as Jónsson og Jakob Möller.
Fékk blaðið þær upplýsingar
hjá Jónasi Jónssyni, að hann
hefði lagt ákveðið gegn þessari
ráðstöfun, og þegar útséð var
að Jakob og Magnús ætluðu að
beita meirahlutavaldi, óskaði
haim eftirfarandi bókunar:
„Út af beiðni Jóhanns Krist-
jánssonar í Skógarkoti um að
flytja bæ sinn niður að Vellan-
kötlu, vil ég taka þetta fram:
Ég er algerlega mótfallinn,
að byggt verði á þessumj stað,
vegna friðunarinnar. Liggja fyr
ir mótmæli umsjónarmannsins
á Þingvöllum, oddvita og hrepp
stjóra sveitarinnar og frá bónd
anum í Hrauntúni. Jón Bald-
vinsson, formaður Alþýðu-
flokksins, hefir leyft mer að
geta þess, að hann sé algerlega
mótfallinn þessari ráðabreytni
og má því búast við, að meiri
hluti núverandi þings sé and-
vígur því, að þetta leyfi sé
veitt. En þar af leiðir, að það
er ábyrgðarhluti fyrir meira-
hluta nefndarinnar að taka á-
kvörðun, sem er andstæð vilja
meirahluta Alþingis.
Ég álít að komið geti til mála
að bygging á þessum stað sé
að öðru leyti í ósamræmi við
landslög og áskil mér rétt til
að láta fara fram athugun á
því efni“.
öll þessi mótmæli, sem hér
eru tilgi’eind, eru byggð á því,
að eyðing skógarins, sem1 af
þessu myndi hljótast, séu brot
á friðunarlögunum'.
Það eru mennirnir, sem bezt ’
þekkja til friðunarinnar og fyr.
ir hana hafa unnið, sem gefa
slíkar yfirlýsingar.
Tvímælalaust er þessi ráð-
stöfun í ósamræmi við vilja
meirahluta Alþingis. Það eru
fulltrúar minnihlutaflokks, sem
í umboði Alþingis ætla að spilla
Þingvallafriðuninni.
Vemdun sögufrægasta og
náttúrufegursta staðar lands-
ins er menningarmál, sem ekki
má sýna tómlæti. Það verður
að fyrirbyggja, að misyndis-
menn, sem trúað hefir verið
fyrir þessu máli, verði því ekki
að tjóni.
Fellibylurinn
í Japan varð yfir 2000 rnönn*
um að bana. — 258 horfnir.
London kl. 17, 24./9. FÚ.
Innanríkisráðuneytið jap-
anska hefir gefið út skýrslu
um manndauða og slysfarir af
völdum fellibylsins á föstu-
dagsmorguninn. 2064 hafa far-
izt, 258 eru horfnir, yfir 13
þús. hafa særst og orðið fyrir
meiðslum. Það er hér um bil
víst, að slysfarir hafa orðið
meiri en þetta, þar sem! rústir
eru víða ókannaðar eimþá.
Skip, sem voru á sjó á
óveðursvæðinu, komust mörg í
hann afar krappan, og enn er
ekki vitað með neinni vissu,
hve mikið tjón hefir orðið á
sjó.
Flugferð misheppnast
London kL 19,40, 22./9. FÚ.
Sir Alan Cabham, sem í gær-
aag lagði af stað í langflug til
Indlands ásamt Hellmore liðs-
foringja, hefir þurft að hætta
við flugið.
London kl. 16, 24./9. FÚ.
1 dag hófst í London sam-
bandsþing fyrverandi her-
manna í löndum þeim, sem
saman börðust á hlið Breta og
Frakka í . ófriðnum mikla
Mættu þama fulltrúar fyrir 10
milj. fyrv. hermanna úr 10
löndum, sem öll stóðu samán
í ófriðnum.
Forseti þingsins er Kadara,
sendiherra Rúmena í Varsjá.
í fundarsetningarræðu sinni
London kL 16,50 23./0. FÚ.
I alla nótt og fram! eftir deg-
inum í dag var haldið áfram
björgunartilraunum við nám-
una í Wrexham. En síðdegis í
aag tilkynnti námumálaráð-
herra, að aðaleftirlitsmáður
náma hefði tjáð sér, að með
tilliti til hinnar miklu og vax-
andi áhættu við björgunar-
starfið, og vegna þess að gera
mætti ráð fyrir því sem vísu,
að allir væru dánir senf niðri í
námunni væri, og því engin
von um að geta bjargað manns-
lífum héðan af, þá hefði yfir-
stjórn námanna og verkamánna
komið sér saman um, að hætta
við björgunartilraunimar úr
því sem nú væri komið. Menn
óttast að ennþá fleiri menn hafi
farizt en gert var ráð fyrir í
gær.
Amy Johnsen, ,hin fræga,
enska flugkona, sem gat sér
m. a. svo mikinn hróður með
flugi sínu til Ástralíu fyrir fá-
um árum síðan, er nú ráðin
til að stýra áætlunarvél, sem
heldur uppi ferðum milli Lond-
on og París. Hún hafði kvai-t-
að undan því, að fá ekki —
þrátt fyrir flugafrek sín —
neina fasta atvinnu í þessari
starfsgrein.
sagði hann, að þetta her-
mannasamband hafnaði ófriði
sem réttmætri aðferð til þess
að gera út um deilumál milli
ríkja og fordæmdi árásarand-
ann. Minningin um dána félaga
legði þeim1 þá heilögu> skyldu á
herðar að skipuleggja friðar-
starfið og varðveita friðinn.
Ennfremur sagði Dr. Kadara,
að á þessu ári hefði verið leit-
að samvinnu í þessu efni við
fyrv. hermenn fjandmanna-
þjóðanna.
Tala þeirra, sem farizt hafa
í námunni við Wrexham, er nú
talin 264. En það varð spreng-
ing í námunni snemma á laug-
ardag og síðan brauzt þar út
ægilegur eldur. Námuopið var
innsiglað í dag af yfirvöldun-
um'. Eftir að líkskoðun hafði
farið á líkum þeim, sem náðust
upp úr námunni var rannsókn
þessa máls frestað.
Yfirborgarstjóri Lundúna-
borgar hefir hafizt handa um
fjársöfnun til styrktar skyldu-
liðs þeirra, sem farizt hafa.
Voru konungur Englands og
drottning hin fyrstu, sem fé
lögðu í þann sjóð.
Konungurinn hefir einnig
sent Japanskeisara samúðar-
skeyti í tilefni af hinu ógur-
lega eig-natjóni og manntjóni,
sem ofviðrið á föstudaginn var
olli í Japan.
Þetta varð til þess, að Hil-
manns Airwaysfélagið bauð
henni starf sem flugmanni á
umgetinni loftleið. Amy John-
son þáði boðið og er byrjuð
flug sitt fyrir skömlnu. Hún
er gift frægum Atlantshafs-
flugmanni, Jim Mollison.
Það er ihjög sjaldgæft enn,
að konur annist áætlunarflug-
ferðir.
-
Eiga giftir menn
að hafa 2 atkvæðf
London kl. 17, 24./9. FÚ.
Franskt blað flytur í dag
grein um nýjar uppástungur
viðvíkjandi framkvæmd kosn-
inga. Leggur blaðið til, að gift-
ir menn skuli hafa 2 atkv. til
móts við ógifta, og eitt atkv.
að auki fyrir hvert barn, sem
þeir eiga. Röksemdaleiðsla er
sú, að giftir menn hafi méiri
ábyrgðartilfinningu en ógiftir,
sem oft hafi tilhneigingui, til
allskonar b.yltingarstarfseml.
Mundi það því gefa méiri kjöl-
festu í stjómmálin, að réttur
giftra manna yrði aukinn.
Kvartanir foreldra
i Skildinganesi
Allmargir foreldrar í Skild-
inganesi hafa sent áskorun til
skólanefndar, um betra hús-
næði til skólahalds, en verið
hefir þar undanfarið.
I áskoruninni segir m. a.:
„Foreldrum er það kunn-
•ugt, að skólanefnd átti þess
kost, að fá margfalt betra hús-
næði til skólahalds n. k .vet-
ur, en áður hefir verið og það
fyrir ekki hærri leigu, en verið
hefir. En þar sem kunnugt er,
að fyrv. skólanefnd hafnaði
þessum kostum — án fram-
bærilegra ástæðna að okkar
hyggju — skorum við hérmeð
á núverandi skólanefnd, að fá
hið áður umbeðna húsnæði til
skólahalds á n. k. vetri. En sé
þess ekki kostur, krefjumst við
hins, að þrifnaður og aðbúnað-
ur í hinum gömlu húsakynn-
um sé bættui-frá því, sem ver-
ið hefir. En þar mun t. d. hafa
verið — sökum rúmleysis —
geymd inni á salemi mjólk og
lýsi, er bömin áttu að neyta, á-
samt kolum til geymslu.
Leik svæði er ekkert á öðr-
uml þeim stað, sem kennt hefir
verið, nema forareðja ein,
drykkjarvatn ekkert, nema inni
í eldhúsi íbúðarinnar og híbýl-
in á öðrum staðnum mjög illa
hirt“.
264 námamenn hafa faríst
Björgunartílraununum hætt
Loudon kl. 16, 24./9. FÚ.
Kona stýrir áætlunarflugvól