Tíminn Sunnudagsblað - 11.11.1962, Blaðsíða 13

FLÖSKUR AF JURTASEYÐf
var í Vestmannaeyjum, leitaði al-
menningur helzt ekkert til læknisins,
heldur bara til hennar. Sjómennirnir
komu til hennar með ígerðir, og þeir
urðu ,undir eins heilir. Þag var eins
og hún vissi um leið, hvað að var
og sæi strax ráð við því, hvort sem
það var innvortis eða útvortis. Lækn
arnir litu illu auga til hennar. Þeir
vildu hafa einkarétt á því að lækna
fólkið. Apótekarinn var þkátur, og
þeir hundeltu hana í Vesímannaeyj-
um. Þar læknaði hún svo marga. Það
var logið upp á hana heilum sögum,
og svo kærðu þeir hana. En hún fór
upp í stjórnarrág og heimtaði kær-
una til þess að hreinsa sig af lygun-
um. Hún gat nú talað fyrir sig, sú
gamla. Það varð ekkert úr málsókn.
Þeir heyktust á þvi.
— Það hefur verið kalt milli henn-
ar og læknisins.
— Það var ekki meg góðu. Þegar
Gissur bróðir brenndist, sendi ein-
hver kunningi hans lækninn heim.
Gissur hafði brunnið ógurlega, þeg-
ar kviknaði í botni vélarrúms, þar
sem hann var að vinna. Hann vissi
ekki fyrr en hann stóð allur í björtu
báli, hendur, háis og höfuð. Þegar
læknirinn kom í dyrnar heima og sá
Gissur, sagði hann: — Hvaða andskoti
er að sjá hann, hann er eins og negri.
Hann lifir ekki lengi, þessi. Mamma
sagði, að hún hefði ekki beðig hann
að koma og það væri bezt fyrir hann
að hypja sig burt. Hún átti mikið
af smyrslum og lagði þetta á sárin,
og eftir fimm vikur var hann farinn
að vinna. Það þótti öllum furðulegt,
sem höfðu séð, hvernig hann var út-
leikinn.
— Hvernig hefur samkomulag þitt
og læknanna verið?
— Þeir eru mér ljúfir og góðir,
læknarnir. Ég hitti engan lækni, sem
ekki tekur mér ’sem bróður sínum.
En einu sinni fóru þeir í mál við
mig. Það eru víst um þrjátíu ár síð-
an. Það féll ofsóknaralda á hómó-
patana um þetta leyti. Það átti að
útrýma þeim og öðrum réttindalaus-
um, sem fengust við lækningar. Ég
átti að fá að fjúka líka. Þegar ég var
kærður, lagði ég fram vottorg frá
fjórtán eða sextán mönnum, ég man
ekki, hvort heldur, sem höfðu leitað
til annarra lækna án árangurs, en
höfðu læknazt hjá mér. Þá stóðu þeir
illa ag vígi, en ég fékk samt 300
króna sekt: — Ég álít þá, að ég sé
búinn að borga lækningaleyfið, sagði
ég, og svo hef ég haldið áfram.
— Heldurðu, að hómópatarnir hafi
verig góðir læknar?
— Já, margir þeirra. Sumir voru
kannske lélegir, en meiri hlutinn var
áreiðanlega góður. Ég átti þrjá frænd
ur, sem allir voru hómópatar og
læknuðu oft, þegar þeir Iærðu voru
gengnir frá. Þetta voru þeir Runólf-
ur í Hólmi, Eyjólfur á Reynivöllum
og Lárus Pálsson í Arnardranga. —
Hómópatarnir læknuðu með þýzkum
lyfjum, en aldrei með grösum. Ég
er viss um, að þeir hefðu orðið fleiri,
hefðu lögin ekki verið sett til höfuðs
þeim.
— Hvers vegna heldurðu, að þeir
hafi farið að fást við lækningar?
— Þeir aumkuðu aumingjana og
vildu hjálpa þeim.
— Fékkstu snemma áhuga á lækn
ingum?
— Já, nokkuð. Ég lærði náttúrlega
fljótt að þekkja grösin, en áhuga
fékk ég ekki fyrr en ég var í Eiða-
skóla, þá fimmtán ára smápeyi, lítill
og hef ekki stækkað enn. Þag kom
þangað maður með poka á bakinu
og seldi bækur. Þar var ein gömul
jurtalækningabók með snjáðum blöð-
um. Ég_ keypti hana og fór að lesa
hana. Þá skildi ég fyrst ömmu gömlu
og jurtirnar.
— Þá hefurðu farið að lækna?
— Já, þegar ég kom heim, en mín
fyrsta lækning var ekki með grösum.
— Það kom sendimaður úr Núpsdal
til mömmu og bað hana að koma og
lækna mann, sem var lagztur í
lungnabólgu. Hún gat ekki farið og
Framhald á 862. síSu.
1T 1 ' -
Erlingur grasalæknir hef-
ur látið gera lítið kver, „ís-
lenzkar nytjajurtir", þar sem
hann segir fyrir um, að hvaða
gagni ýmsar jurtir mega verða
við sjúkdómum og sárum. Hér
eru sýnishorn úr því kveri:
Fífill (túnfífill): Þessi jurt
er blóðhreinsandi, hreinsar lif-
ur og milti, og er því góð við
andarteppu, hjartveiki, kveisu
o.s.frv. — Safinn úr fíflaleggj-
unum er talinn taka vörtur af
hörundi manna.
Vallhumall: Vallhumall er ein
fjölhæfasta lækningajurt. Græð
ir sár, hreinsar blóð og stillir
allt blóðlát, útvortis og inn-
vortis. Bezta meðal við gigt er
að núa staðinn með jurtinni
grænni, marinni. Gott meðal
við staðbundnum tökum er að
taka blómknappa jurtarinnar
að morgni, með áfallinu, ty.ggja
og- kyngja leginum. Seyði af
jurtinni læknar uppköst, niður-
gang, þvagteppu. ÞUrrkuð og
steytt í duft hreinsar hún og
græðir sár, sömuleiðis soðin í
smyrsl. Bæði seyði og smyrsl
græða ýmis útbrot.
Brönugrös: Örva hormóna-
starfsemi. Blóðhreinsandi og
skýrir hugsun. Góð við hósta og
hæsi.
Súra: Þessi jurt er blóðhreins
andi, góð við ljfrarsjúkdómum:
Þess vegna góð við gulu og gall
setinum. Hjartastyrkjandi.
Hrútaberjalyng: Blöð og ber
eru hjartastyrkjandi, auka veik-
>urða mönnum þrótt, góð við
skyrbjúg. Styrkir slímhúð melt
ingarfæranna. Sagt er, að séu
berin kramin og lögð við hár-
vöxt, verði hárið svart, er það
vex síðar.
Litunarmosi: Þennan mosa
hef ég hvergi séð eða heyrt not
aðan fyrr en móðir mín fór að
nota hann sem lyf. Hún notaði
hann fyrst við hjartveiki, síðar
við magasári, blandaðan öðrum
jurtum, svo sem heimulurót og
horblöðku o.fl., eftir því sem
sjúkdómseinkennin benda til.
Þessi blöndun róar taugar og
er því góð við svefnleysi.
Burkni: Seyði af honum er
gott ormdrepandi meðal, sér-
staklega af rótinni. Einnig er
duft gott af henni til að græða
vond sár.
Haugarfi: Bólgueyðandi, bæði
lagður við sem bakstur og í inn-
töku sem seyði og etinn hrár.
Lokasjóður: Seyði af jurtinni
er talið gott við hósta og til að
þvo úr döpur augu.
Maðra: Smyrsl af henni talin
góð við stirðar sinar.
Horbla'ðka: Þessi jurt er maga
styrkjandi, þvagörvandi. Þerr-
ar vessa og dregur úr rotnun
í meltingarfærum. Talin eink-
ar góð við skyrbjúg, gulu og
miltisveiki, sömuleiðis lifrar-
veiki og flestum innanmeinum.
Seyði af henni blandag heimilis
njólarót og litunarmosa græð-
ir magasár og gefur góðar hægð
ir. Einnig er jurtin talin góð
við liðagigt og fótaverk.
T í M I N N — SUNNUDAGSBLj
853