Tíminn Sunnudagsblað - 31.05.1970, Blaðsíða 21

Hólmavíkurkirkja
Vegna greinar minnar, í Sunnu-
dagsblaði Tímans 11. og 12. tbl.
um Staðarpresta í kaþólskri
kristni, vil ég góðfúslega biðja
Sunnudagsblaðið að birta eftirfar-
andi athugasemdir.
í fyrsta lagi: Þau ummæli und-
nokkrar furur og reyniplöintur.
IFrá þessum bæ var Ottó Stórheim
ættaður.
Þennan dag skoðuðum við
gamla myllu og stafabúr þarna í
dalnum. Báðar þær bygging-
air voru nú nnjög orðnar nagaðar
af tönin tímans og myllan
að minnsta kosti búin að ljúka sínu
hlutverki í búskap dalverja. En
gaman var að virða hana fyrir sér
og láta hugann reika til þeirra
daga, er bændur komu til hennar
með korn sitt til mölunar. Norsku
sveitasögurnar eftir Björnson og
fleiri fengu nýtt líf í hugum okk-
ar meðan við virtum fyrir okkur
gömlu mylluna með stóra vatns-
hjólinu.
Síðdegis var okkur ekið um
Hlíðarbyggð og sýndur þar annar
fornlegur bær. Stóð sá hátt til
fjalls í brattri hlíð í smáum, grös-
ugum, en snarbröttum túnbletti.
Að bæjarbaki var allstór jarðar-
ir mynd af Hólmavíkurþorpi, að
sóknarpresturinn hafi varpað af
sér búsáhyggjum og prestsetrið sé
á Hólmavík, eru að sumu leyti vill-
andi og fá eigi staðizt að fullu,
enda ekki frá mér runnin. Að vísu
er það rétt, að prestsetrið er nú
berjagarður, og vann bóndi að því
að hreinsa úr 'honum illgresi. Inn
í bæinn fengum við að koma. Þilj-
ur voru ómálaðar, en allt snotur-
Iega u-mgengið, frernur fátæklegt
og fornlegt, nema nýtt orgel, er
stóð í dagstofunni. Frá býli þessu
var hin fegursta útsýn niður yfir
hlíðar og fjörð og til býla handan
fja-rðarins. Meðfram veginum, sem
við ókum, voru víða litlir túnblett-
ir og kartöflugarðar. Hafði orðið
að ryðja grjóti úr þeim blettum,
því afargrýtt var þarna í hlíðinni.
Uindruðum-st við mjög þær firna
stórgrýtisrastir, sem hvarvetna
voru umhver-fis þessa ruðninga.
Á heimíeið til Stórdals var okk-
ur sýnd netaverksmiðja, Dyrkorn-
anleggene, í smáþorpinu Dyrkorn.
Þar eru riðin alls konar net og
vörpur. Hy-gg ég, að framleiðsla
þessarar verksmiðju sé vel þekkt
á íslandi.
á H-ólmaví-k og hefur svo verið
síðast liðin átján ár, en núverandi
sóknarprestur hefur ald-rei búið á
Stað eða það komið til orða, svo
að mér sé kunnu-gt, og hefur hann
því engum búsáhyggjum haft af
sér að va-rpa.
Til nánari skýringar fyrir þá,
sem ókunnugir eru staðháttum í
hinu forna Staðarprestakalli má
geta þess, að frá því e-r séra Jón
N. Jóhannessen hætti búskap á
Stað árið 1934, unz hann lét af
embæt-ti árið 1941, sat hann úti í
H-ólmavíkurþorpi og var Staðurinn
þá 1-eigður öðrum til búskapar.
Næsti prestur, séra Ingólfur Ást-
marsson, sat heldur ekki á Stað að
staðaldri, að minnsta kosti ekki á
vetru-m, og hafði þar eigi búskap
ne-ma á einhverjum hluta jarðar-
innar, sem að hinu leytinu var þá
öðru-m leigð.
Á árunum 1938—39 Dyg-gðu
Hólmvíki-ngar grafreit noíckurn
spöl fyrir utan þorpið, á svonefndu
Kálfanesskeiði. U-m líkt leyti munu
þorpsbúar hafa bundizt sa-mtökum
um kirkjuby-ggingu á Fólmavík og
stofnað byggingarsióð í því skyni.
Þá var og fyri-r alllön-gu sú þróun
orðin, að mikill meirihluti sók-nar-
manna bjó í þnrninu og á fáeinum
bæjum í ytri hluta sveitarinnar, í
grennd við Hólmavik.
Ég hy-gg, að þegar núverandi
Hólmavíkurnre-stur kom til brauðs-
ins árið 1948. hafi sú hugmynd
verið fullmótuð meðal þorpsbúa.
að gera hi-nn þá tiltölulega nýja
T í M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ
429