Íslendingaþættir Tímans - 08.04.1970, Blaðsíða 20

70 ÁRA:
PÁLL JÓNSSON,
FYRRVERANDI SKÓLASTJÓRI
Hitm 22. des. s.l. fyllti 70 ár,
Páll Jónsson, fyrrverandi skóla-
stjóri í Höfðakaupstað. Hann á
langan starfsferil að baki sér, sem
kennari og félagsmaður meðal
Skagstrendinga. Enda má segja, að
hann hafi búið á Ströndinni, lengst
af ævi sinnar.
Páll Jónsson fæddist 22. desem-
ber 1899 á Njálsstöðum í Vind-
hælahreppi. Voru foreldrar hans
Jón Sigu-rðsson er lengi bjó á
Balaskarði í Laxárdal, og kona
hans Guðný Pálsdóttir. Jón Sigurðs-
son var Þingeyingur fæddur á
Undirvegg í Kelduhverfi, sonur
Sigurðar Sigui'ðssonar, er síðast
var húsmaður á Hrauni á Skaga, er
var bróðir Vilborgar Sigurðardótt-
ur, konu séra Magnúsar Jónssonar
fyrst prests á Hofi og síðan á
Laufási. En Guðný Pálsdóttir var
húrivetnsk, dóttir Páls Jónssonar
bónda á Ytra-Hóli.
Þau Balaskarðshjón eignuðust
13 börn er upp komust, er~ha£a
reynzt hið mesta myndarfólk. Páll
Jónsson fór ungur á alþýðuskól-
ann á Hvammstanga, er Ásgeir
Magnússon hélt og var um skeið í
miklu gengi. Var það Páli góður
undirbúningur er riann fór í
Kennaraskólann, en þar lauk hann
prófi 1923.
Varð Páll nú kennari austur í
Hoitum í 4 ár, og féll þar vel
starfið og fólkið. Enda hlaut hann
þar kvonfangið, er hann kvænt-
ist, Sigríði Guðnadóttur frá
Hvammi í Holtum, er reyndist hon
um hin ágætasta kona og tryggur
lífsförunautur. Þótt Páll minnist
jafnan dvalarinnar í Rangárþingi
með ánægju, dró hugurinn hann
norður til átthaganna.
Árið 1920 höfðu systkini Páls,
Pétur og Vilborg flutzt með for-
eldrum sínum frá Balaskarði út
að Hofi á Skagaströnd og hafið
búskap á hinu forna prestsetri. Er
Páll fluttist norður, og kvæntist
Sigríði Guðnadóttur, 1927 hófu þau
búskap á móti systkinum Páls á
Hofi og fór svo fram til 1944, að
þetta tvíbýli hélzt á Hofi. Bættu
þeir bræður, Páll og Pétur, jörð-
ina mjög að ræktun og húsakosti.
Páll Jónsson hefur ávallt verið bú-
hneigður og haft einnig nokkurn
búskap eftir að hann fluttist í
Höfðakaupstað.
Þau Páll og Sigríður voru vel
metim á Hofi, bar margt þess
merki, þau voru félagslynd og
gestrisin. En þjóðleiðin út Skagann
liggur við túngarðinn á Hofi og
var þar gjarnan ánimgarstaður
Skagamanna áður en farið var á
Króksbjarg. Þá er kiricjustaður á
Hofi og það Hofsfóik kirkjuræk-
ið. Var Páll organistiuu en Pétur
bróðir hans meðhjálparinn. Voru
heimili þeirra bræðra gestrisin og
glaðvær, enda ólst þar upp fjöldi
barna þeirra Páls Jónssomar og
Sigríðar Guðnadótxur, sem eru
þessi: Kristinn kennaii á Blöndu-
ósi, kvæntur Guðnýju Pálsdóttur.
Jón skólastjóri í liöfðakaupstað,
kvæntur Björk Axelsdótcur. Guð-
ný igift Hjjalta Elíassyni rafvir'kja-
meistara í Kópavogi. Guðfinna,
hjúkrunarkona á Blönduósi, gift
Þórhalli Blöndal bifvélavirkja.
Ingveldur Anna, húsmæðrakenn-
ari á Egilsstöðum, gift Þráni Jóns-
syni frá Gunnhildargerði. Ásdís
Hafnarfirði, gift Stefáni Ásb'jarnar-
syni og Edda ógift heima.
Öll sín búskaparár var Páll
kennari, fyrst í farkennslu í Vind-
hælishreppi og síðan sem kennari
og skólastjóri við fastam skóla í
Höfðakaupstað frá 1939. Mátti
hann því margan vetur vera burtu
frá sínu heimili við kennslu en
kom heim á helgum. Hvíldi því
uimsjá heimilis hans á konu hans
með hjálp systkina Páls. Eftir því
sem skólastjórn og kenmslustarfið
óx í hinum ört vaxandi nýsköpum-
arbær Höfðakaupstað, varð Páli
þessi búseta á Hofi óhægari, þótt
hann ynni sveitalífinu. Fluttist því
Páll og fjölskylda hans ásamt syst
kinum hans, Pétri og Vilborgu til
Höfðakaupstaðar 1944.
Hióðust þá brátt á Pál ýmis fé-
lagsstörf, var hann organisti Hóla-
nesJkirkju og er í sóknarnend. Var
hann framarlega og starfaði mikið
í félagsmálum kennara í Norður-
lamdskjördæmi-vestra. Fjölda ára
í stjórn Kaupfélags Skagstrend
inga og formaður Búnaðarfélags
hreppsins um árabil, gjaidkeri
hafmarnefndar og hamn var einn af
stofnendum og fyrsti fonmaður
liansklúbbs Höfðakaupstaðar.
Koma hans, Sigríður Guðnadóttir
starfaði lengi í sókmarnefmd, og
var formaður kvenfélagsins Ein-
iimgar. Voru þau hjón áhugasöm
um félagsmál og störfuðu mikið
að þeim. En aðalstarf Páls var auð-
vitað skólastjónastarfið, lemgi vel
var það unnið við óhægam húsa-
kost, einikum eftir að fólki fjölg-
aði í þonpinu. Hafði iengi venið
kennt í gömlu verzlunarhiúsi kaup
félagsins. En nýr ókóli var reist-
ur 1058, hið prýðilegasta hús sem
20
ÍSLENDINGAÞÆTTIR